Το είδος της μόνωσης δεν προστάτεψε το κτήριο αντίθετα αποτέλεσε καύσιμο για τη φωτιά

Ανάγκη η τήρηση του Κανονισμού Πυροπροστασίας

3.721 επισκέψεις στο άρθρο

Η πυρκαγιά στην εξωτερική θερμομόνωση στο Grenfell Tower και η αναγκαιότητα τήρησης των αυστηρών απαιτήσεων του Κανονισμού Πυροπροστασίας ΠΔ 71/88

Μια πυρκαγιά σαν αυτή που είδαμε στον Grenfell Tower του Λονδίνου πιθανόν να μην απέχει πολύ από τον να τη δούμε και στην Ελλάδα. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως σήμερα, στα αστικά κέντρα για την ενεργειακή αναβάθμιση στις εξωτερικές όψεις των παλαιών κτηρίων, χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό ευπαθή σε περίπτωση πυρκαγιάς οργανικής σύστασης μονωτικά. Αν λοιπόν κάνουμε μια προβολή σε βάθος χρόνου, π.χ. μετά από 10 χρόνια, όπου σε ένα πυκνοκατοικημένο οικοδομικό τετράγωνο, για παράδειγμα στους Αμπελοκήπους, όλοι οιμικροϊδιοκτήτες έχουν εφαρμόσει συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης με πλαστικά μονωτικά, γίνεται αντιληπτό πως μπορεί να έχουμε στο μέλλον ολόκληρα πλέον οικοδομικά τετράγωνα υπενδεδυμένα με πλαστικά υλικά, όπου σε περίπτωση πυρκαγιάς σε ένα διαμέρισμα μιας οποιαδήποτε πολυκατοικίας, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εξάπλωση της φωτιάς σε όλο το οικοδομικό τετράγωνο.

Είναι ξεκάθαρο πλέον διεθνώς πως η ενεργειακή αναβάθμιση εξωτερικών τοίχων με χρήση ακατάλληλων υλικών υποβαθμίζει την ασφάλεια των κτηρίων αυτών σε επίπεδο πυροπροστασίας. Τα θύματα σε αυτές τις περιπτώσεις προέρχονται από την έκλυση δηλητηριωδών ή/και τοξικών αερίων καύσης της καιόμενης επένδυσης, σε συνδυασμό με την κατάρρευση των συστημάτων που έχει ως αποτέλεσμα το φράξιμο των εξόδων διαφυγής και την ανατροφοδότηση της φωτιάς. Με την εφαρμογή π.χ. 10 cm ενός πλαστικού θερμομονωτικού μονωτικού πυκνότητας που δεν ξεπερνάει τα 20 Kg/m³και προστατεύεται μόνο από ένα λεπτό επίχρισμα της τάξης των 3 mm, είναι σαν να «αλείφουμε» τους τοίχους του κτηρίου με 2Kg/m² από ένα προϊόν παράγωγο του πετρελαίου και είναι πολύ χειρότερο σε επίπεδο πυροπροστασίας από το να αφήναμε το κτήριο χωρίς μόνωση, απλά επιχρισμένο με ένα ασβεστοκονίαμα και βαμμένο.

Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων δεν μπορεί να πραγματοποιείται υποβαθμίζοντας της ασφάλεια τους σε περίπτωση πυρκαγιάς. Η μόνη λύση ενεργειακής αναβάθμισης των εξωτερικών τοίχων,χωρίς υποβάθμισητης ασφάλεια του κτηρίου σε επίπεδο πυροπροστασίας, μπορεί να πραγματοποιηθεί με θερμοπροσόψεις κατηγορίας τουλάχιστον Α2-s1,d0κάτι που επιτυγχάνεται με χρήση πετροβάμβακα ή γενικότερα ανόργανου άκαυστου υλικού κατηγορίας Α1.

Ο πετροβάμβακας, ως άκαυστο θερμομονωτικό υλικό για τις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε περιπτώσεις πυρκαγιών κατατάσσεται στην υψηλότερη ευρωπαϊκή κατηγορία αντίδρασης στη φωτιά (Euroclass Α1 κατά ΕΝ 13501-1) και προσφέρει την μέγιστη δυνατή, από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, πυροπροστασία. Ο πετροβάμβακας διεθνώς είναι το βασικό υλικό που χρησιμοποιείται σε εφαρμογές πυροπροστασίας. Επί του πρακτέου είναι ένα θερμομονωτικό υλικό που μπορεί να λειτουργεί χωρίς πρόβλημα ακόμη και σε συνθήκες μόνιμης επαφής με γυμνή φλόγα στους 650^oC.

Τα περισσότερα αφρώδη συνθετικά οργανικά μονωτικά με χρήση επιβραδυντών καύσης μπορούν να καταταχτούν το πολύ στην κατηγορία Ε,λίγο πάνω από την κατηγορία εύφλεκτων υλικών F. Η κατηγορία Ε, επί του πρακτέου, είναι μια κατηγορία με εξαιρετικά περιορισμένη αντίδραση στη φωτιά. Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ 13501-1, ένα υλικό θεωρείται κατηγορίας Ε όταν εκτεθεί σε φλόγα ύψους μόλις 2 cm, για μόλις 15 sec, κατόπιν αφαιρεθεί η φλόγα και για τα επόμενα 20 secη φλόγα δεν κάψει το δείγμα σε ύψος πάνω από 20 cm. Αν π.χ. η φλόγα ανέβει πάνω από τα 20 cm μετά τα 21 sec τότε το υλικό είναι κατηγορίας Ε. Είναι αυτονόητο ότι σε περίπτωση πυρκαγιάς αυτή η αντίδραση στη φωτιά(με εργαστηριακή φλόγα 2 cm για 15 sec) είναι άνευ ουσίας, αφού το πλαστικό μονωτικό σε πραγματικές συνθήκες καταρρέει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και αυτοτροφοδοτεί τη φωτιά. Αιτία της πολύ εύκολης κατάρρευσης αυτών των συστημάτων θερμοπρόσοψης με πλαστικά μονωτικά είναι το πολύ χαμηλό σημείο μάλθωσης, μόλις στους 75^οC, όπου πέρα αυτής της θερμοκρασίας η παραμόρφωση, το λιώσιμο δηλαδή, που προκαλείται συμπαρασείρει το λεπτό επίχρισμα της θερμοπρόσοψης και πλέον το πλαστικό θερμομονωτικό είναι εκτεθειμένο στη γυμνή φλόγα.

Υπενθυμίζεται πως πολύ ορθά σύμφωνα με τον έως σήμερα ισχύοντα κανονισμό ΠΔ 71/88, για εξωτερικούς τοίχους κτηρίων που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 3 m από την οικοδομική γραμμή ή από άλλο κτήριο, είναι υποχρεωτική η χρήση μόνο άκαυστων μονωτικών υλικών, όπως π.χ. ο πετροβάμβακας. Κατά συνέπεια η ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων στο πολεοδομικό ιστό των πυκνοκατοικημένων αστικών κέντρων, με την πλειοψηφία των κτηρίων να είναι πολυώροφα και να βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 3 m από την οικοδομική γραμμή ή από άλλο κτήριο, καθιστά υποχρεωτική την εφαρμογή συστημάτων θερμοπρόσοψης με ανόργανα άκαυστα υλικά όπως ο πετροβάμβακας.

Εντούτοις η αδυναμία ουσιαστικού ελέγχου της αγοράς από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, ως προς με την πυροπροστασία που προσφέρουν ή όχι τα διάφορα συστήματα θερμοπρόσοψης, έχει ως αποτέλεσμα την αυτονόμηση της αγοράς και την εφαρμογή επικίνδυνων συστημάτων ακόμη και σε περιπτώσεις ευαίσθητων κτηρίων (Σχολεία, Νοσοκομεία, Φοιτητικές εστίες, κ.α.) μετατρέποντάς τα σε βραδυφλεγείς βόμβες σε περίπτωση ακούσιας ή εκούσιας πυρκαγιάς. Πέρα όμως του τυπικού θέματος, δηλαδή της μέχρι τώρα αγνόησης του ΠΔ 71/88 από μελετητές, κατασκευαστές, πολεοδομίες, πυροσβεστική και των σοβαρών νομικών επιπτώσεων για του εμπλεκόμενους, τίθεται σοβαρό θέμα ουσίας όσον αφορά την ασφάλεια των χρηστών των κτηρίων, αλλά και των ίδιων των κτηρίων αυτών καθΆ αυτών ως οικοδομήματα.

Η πυρκαγιά του Grenfell Tower δεν αποτέλεσε στην Ευρώπητο μοναδικό περιστατικόπου ανέδειξε την επικινδυνότητα των υλικών επένδυσης σε περίπτωση πυρκαγιάς. Το ζήτημα απασχολεί το τελευταίο διάστημα συνολικά την Ευρώπη καθώς περιπτώσεις τέτοιων πυρκαγιών παρουσιάζονται όλο και συχνότερα όπως π.χ. το αεροδρόμιο του Dusseldorφ στη Γερμανία, πολυώροφο κτήριο στη Γαλλία (βλέπε φωτογραφία 2), κ.α. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την αιτία ώστε τα προηγμένα κράτη της κεντρικής Ευρώπης (Σουηδία, Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία κ.α.) να διορθώσουν πλέον τις προδιαγραφές τους με βάση την εμπειρία και να θεσπίσουν υποχρεωτική εφαρμογή συστημάτων θερμοπροσοψης με πετροβάμβακα σε μια σειρά από ευαίσθητα κτήρια (Νοσοκομεία, Σχολεία, Πολυώροφα κ.α.) και μάλιστα κάποια κράτη να αποκλείσουν πλήρως την εφαρμογή αφρωδών μονωτικών.

Επίσης, στο πλαίσιο αυτό κινείται και ο νέος ευρωπαϊκός οργανισμός FireSafe Europe που σκοπό έχει να εξορθολογήσει την αγορά των συστημάτων θερμοπρόσοψης, θέτοντας την πυρασφάλεια των κτηρίων σε πρώτο πλάνο και προτάσσοντας τη χρήση συστημάτων πετροβάμβακα ως την πλέον αξιόπιστη λύση για το σκοπό αυτό. Μέλος του FireSafeEurope και υποστηρικτής των ενεργειών προς την κατεύθυνση αυτή είναι η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πυροσβεστών.
Ήδη, σε ορισμένες περιπτώσεις στην Ευρώπη για πολυώροφα κτήρια, τα συστήματα θερμοπρόσοψης με αφρώδη μονωτικά, βλέπουμε να συνοδεύονταιμε την υποχρεωτική εφαρμογή ζωνών πυροπροστασίας με περιμετρικές λωρίδες πετροβάμβακα. Οι ζώνες αυτές κατασκευάζονται γύρω από το κτήριο διακόπτοντας ανά όροφο την ενιαία επιφάνεια του αφρώδους θερμομονωτικού.
Αν και η τεχνική αυτή βελτιώνει το επίπεδο χρόνου ανάπτυξης της πυρκαγιάς, εντούτοις δεν αποτελεί και την βέλτιστη λύση. Η περιορισμένη αποτελεσματικότητα αυτής της λύσης αυτής τεκμηριώθηκε σε σχετικό πείραμα προσομοίωσης μεγάλης κλίμακας που πραγματοποίησε πρόσφατα ο οργανισμός FireSafe Europe.

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί πως, διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα, τα συστήματα θερμοπρόσοψης με χρήση άκαυστων θερμομονωτικών υλικών όπως είναι ο πετροβάμβακας, είναι τα μόνα αποδεκτά από τις ασφαλιστικές εταιρίες για την μείωση του κόστος των ασφαλίστρων έναντι πυρκαγιάς.
Η πυρκαγιάς στο Grenfell Tower ήρθεσε μια περίοδο που είναι σε εξέλιξη η αναθεώρηση του Κανονισμού Πυροπροστασίας στην Ελλάδα. Ας ελπίσουμε αυτό το δραματικό γεγονός να αφυπνίσει την πολιτεία, να λάβει εγκαίρως υπόψη την Ευρωπαϊκή εμπειρία και πρόοδο που έχει σημειωθεί στο τομέα αυτό και να νομοθετήσει με γνώμονα την καλύτερη δυνατή προστασία του Δημοσίου συμφέροντος, την ασφάλεια των κτηρίων και των χρηστών τους.

`Αρθρο του Χρήστος Χατζηάστρου, Χημικός, MSc. Χημείας Δομικών Υλικών, Δ/ντης Τεχνικής Υποστήριξης FIBRAN A.E.

Τα θέματα 4green στα Google News

NEWSletter: 3 φορές την βδομάδα, στο e-mail σου Κάνε εγγραφή >

Θερμογκάζ: 7+1 Λόγοι που ξεχωρίζει μια αντλία θερμότητας Vaillant

Νέες πρωτοποριακές αντλίες θερμότητας TCL

Experts για Προϊόντα - Υπηρεσίες

ΘΕΡΜΑΝΣΗ - ΨΥΞΗ	ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΑ
ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ	ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΕΡΑ - ΝΕΡΟΥ
Ψάχνεις; Βρίσκεις με 1 κλίκ εδώ >>