Αντιμετωπίζοντας στην Ελλάδα την πρόκληση για 40.000 ανακαινίσεις ετησίως στα επόμενα 12 έτη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Εκτελεστικού Οργανισμού για τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις (EASME) σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την Πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών για τις Επενδύσεις (UNEnvironmentFinanceInitiative) διοργάνωσε στις 25 Οκτωβρίου 2018, συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, με στόχο την ανάπτυξη επενδυτικών προγραμμάτωνκαι χρηματοδοτικών σχημάτων για τις ανακαινίσεις κτιρίων.
Η συζήτηση αποτέλεσε συνέχεια της Ημερίδας σχετικά με τα Χρηματοδοτικά Εργαλεία για την Ενεργειακή Απόδοση σε Ελλάδα και Κύπρο, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 31 Μαΐου 2018.
 
Τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, η οποία αποτελούνταν από 3 παράλληλες συνεδρίες για τις επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης στις κατοικίες, στα δημόσια κτίρια και στα κτίρια του τριτογενή τομέα αντίστοιχα, χαιρέτησε ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ.Μιχάλης Βερροιόπουλος, ο κ.Δ.Αθανασίου εκπρόσωπος της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής (DGENERGY), ο κ. Ν. Μαμαλούγκας από το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και η κα Χ.Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. Ο κ. Βερροιόπουλος τόνισε τους ευρωπαϊκούς στόχους για το 2030 και τον ελληνικό στόχο των 40.000 ανακαινίσεων ετησίως στα επόμενα 12 έτη.Η πλευρά των πιστωτικών ιδρυμάτων παρουσιάστηκε πρόθυμη για τη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής απόδοσης διατηρώντας όμως σημαντικές επιφυλάξεις λόγω μεγάλου ρίσκου και έλλειψης ωριμότητας των έργων.
 
Στη διοργάνωση συμμετείχαν εκπρόσωποι από οργανισμούς χρηματοδότησης έργων ενεργειακής απόδοσης, δομές της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι υλοποιηθέντων έργων ενεργειακής αναβάθμισης, πιστωτικών ιδρυμάτων, ESCOs, ΜμΕ και Agencies αναδεικνύοντας τον ανοικτό διάλογο μεταξύ των φορέων με στόχο την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειρίας, το σχηματισμό προτάσεων και την εξεύρεση μελλοντικών λύσεων.
 
Κατά την πρώτη παράλληλη συνεδρία με θέμα «Ανακαίνιση κατοικιών, κυρίως μέσω ολοκληρωμένων υπηρεσιών ανακαίνισης» η ομάδα εργασίας συζήτησε τους τρόπους υποστήριξης των ιδιοκτητών κατοικιών σε όλα τα στάδια ενεργειακής αναβάθμισης, τις μελλοντικές προκλήσεις καθώς και τα προβλήματα όπως η γραφειοκρατία και η έλλειψη ενημέρωσης όλων των εμπλεκόμενων μερών. Παρουσιάστηκαν 2 χαρακτηριστικά παραδείγματα ολοκληρωμένης υπηρεσίας ανακαίνισης κατοικιών (onestopshop): το πρόγραμμα PadovaFIT στην Ιταλία το οποίο αφορά μεγάλης κλίμακας σχέδιο ανακαίνισης κατοικιών και το πρόγραμμα SUNShine, μέσω του οποίου αναπτύχθηκαν Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών αξιοποιώντας τα έσοδα από την εξοικονόμηση ενέργειας, με σκοπό τη μείωση επενδυτικού κινδύνου και τη χρηματοδότηση ανακαινίσεων σε πολυκατοικίες. Στησυζήτηση στρογγυλής τραπέζης αναδείχθηκαν η ανάγκη ολοκληρωμένων υπηρεσιών (one-stop-shop), οι οποίες θα παρέχουν νομική, τεχνική χρηματο-οικονομική υποστήριξη, θα υλοποιούν ενεργειακούς ελέγχους και θα καλύπτουν όλα τα στάδια υλοποίησης των έργων καθώς και η αναγκαιότητα δραστηριοποίησης διαμεσολαβητών (facilitators) οι οποίοι θα αναλάβουν από τον εντοπισμό των κατοικιών, κατάρτιση μελετών σκοπιμότητας, ενημέρωση ιδιοκτητών και διαδικασίες ελέγχου μέχρι την υλοποίηση ουσιαστικών ενεργειακών παρεμβάσεων εστιάζοντας στα παράπλευρα οφέλη. Επίσης προτάθηκαν εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης καθώς και η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων με τεχνικά και ενεργειακά στοιχεία κατοικιών ενώ αναγνωρίστηκε η δυναμική των καθεστώτων επιβολής υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης.
 
Στη δεύτερη παράλληλη συνεδρία με θέμα «Υλοποίηση έργων ενεργειακής αναβάθμισης Δημοσίων Κτιρίων» παρουσιάστηκαν χρηματοδοτικά εργαλεία που επικεντρώνονται σε δημόσια κτίρια της Ε.Ε., όπως το σχήμαRENOWATT, το οποίο συνιστά μια ολοκληρωμένη υπηρεσία ανακαίνισης δημοσιών κτιρίων που δημιουργήθηκε από την επαρχία της Λιέγης (Βέλγιο) και το Πρόγραμμα Ενεργειακής Ανακαίνισης Δημόσιων Κτιρίων στη Λιουμπλιάνα (Σλοβενία), το οποίο περιλαμβάνει 350 ακίνητα του Δήμου και εισήγαγε το σχήμα των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης (ΣΕΑ). Η ομάδα εργασίας εστίασε στην ιδιαιτερότητα των δημοσίων κτιρίων και στις προκλήσεις που απαιτούνται στα αρχικά βήματα αναζήτησης χρηματοδότησης, λόγω έλλειψης στοιχείων ενεργειακής απόδοσης, έλλειψης καταγραφής κτιρίων, απουσία ενεργειακού υπεύθυνου, μη γνώση ιδιοκτησιακού καθεστώτος καθώς και στα θέματα νομιμοποίησης παλαιών δημόσιων κτιρίων. Όπως κατέστη σαφές, μέσω των νέων Προσκλήσεων για έργα ενεργειακής απόδοσης η μη ύπαρξη ενεργειακού υπεύθυνου θα οδηγήσει στην απένταξη των έργων. Μέσω της ομάδας εργασίας αναδείχθηκε επίσης η υιοθέτηση των ΣΕΑ, και πρότυπα αυτών, ενώ τονίστηκε ότι ο συνδυασμός χρηματοδοτήσεων από διαφορετικά εργαλεία επιμερίζει τον κίνδυνο της επένδυσης, κάνοντας παράλληλα πιο ελκυστική τη χρηματοδότηση των έργων και από τα πιστωτικά ιδρύματα.
 
Στην τρίτη παράλληλη συνεδρία με θέμα «Μείωση ρίσκου στις επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια του τριτογενή τομέα» παρουσιάστηκαν από το Ελληνικό Συμβούλιο Αειφόρου Ανάπτυξης,  οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που σχετίζονται με την εξάλειψη κινδύνων και τη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής απόδοσης σε εμπορικά κτίρια. Επίσης παρουσιάστηκε η πλατφόρμα eQuad,η οποία καλύπτει το χρηματοδοτικό κενό μεταξύ εργολάβων και επενδυτών. Η ομάδα εργασίας εστίασε κυρίως στα εμπορικά ακίνητα και στη σύνδεση της αγοράς ακινήτων με τα έργα ενεργειακής απόδοσης και τα περιβαλλοντικά πρότυπα πιστοποίησης, ενώ τονίστηκε η ιδιαιτερότητα της ελληνικής αγοράς σε μηχανισμούς μείωσης ρίσκου, στην απουσία ευέλικτων επενδυτών καθώς και στην ανάγκη εξεύρεσης εργαλείων που συνδυάζουντα έργα εξοικονόμησης ενέργειας με έργα ανακαίνισης. Τέλος, τονίστηκε η ανάγκη δημιουργίας μιας βάσης δεδομένων που θα παρέχει συγκριτική αξιολόγηση σε αυτά ταέργα.
 
Τον Μάρτιο του 2019, αναμένεται η συνέχεια των συζητήσεων με γνώμονα τις βασικές συστάσεις που προέκυψαν από τη χθεσινή εκδήλωση.