Διαβούλευση για τον Ενεργειακό Σχεδιασμό

Στο πλαίσιο της διαδικασίας για την Αναθεώρηση του Συντάγματος να ενταχθεί στο άρθρο 24 (ή σε άλλο κατάλληλο σημείο) η υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά κατά προτεραιότητα για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής με την ενεργό συμμετοχή της χώρας στις διεθνείς πρωτοβουλίες, την υλοποίηση  κατάλληλων σχεδίων και δράσεων για την ενέργεια και το κλίμα και την αποχή από δράσεις που έχουν αντίθετα αποτελέσματα.

Αυτή την αναθεώρηση υποστηρίζει η ΕΛΕΤΑΕΝ με τις θέσεις που απέστειλε στη Κυβέρνηση και τα κόμματα για τον Εθνικό Σχεδιασμό για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

Το σχέδιο ΕΣΕΚ που τέθηκε σε διαβούλευση από το ΥΠΕΝ αποτελεί τη βάση για την προετοιμασία του κειμένου που θα πρέπει να υποβληθεί έως το τέλος του 2018 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τα προβλεπόμενα στην πρόταση της τελευταίας για τη Διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης (Governance of the Energy Union). Με βάση τα αντίστοιχα κείμενα όλων των κρατών μελών και τις αξιολογήσεις τους από την ΕΕ, θα καταρτισθούν εντός του επόμενου έτους τα τελικά κείμενα για τον ΕΣΕΚ.

Η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει δηλώσει στους αρμόδιους φορείς τη διαθεσιμότητά της να εργαστεί μαζί τους σε όλη τη διαδικασία οριστικοποίησης του ΕΣΕΚ, με στόχο την παραγωγή ενός αναλυτικού τεκμηριωμένου σχεδίου με εναλλακτικές επιλογές και διαδικασίες παρακολούθησης.

Η ΕΛΕΤΑΕΝ απέστειλε αναλυτικό κείμενο Θέσεων και Απόψεων για το σχέδιο διαβούλευσης, με το οποίο -ανάμεσα σε άλλα- παρατηρεί τα ακόλουθα:
 
1. Ο στόχος 55% Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη τελική ηλεκτρική κατανάλωση για το 2030 είναι εύλογος. Όμως, με δεδομένη την ανάγκη ο σχεδιασμός να κοιτάζει το ορίζοντα του 2050 και την υποχρέωση για εξαιρετικά αυξημένη δράση, προτείνεται τα σενάρια πολιτικής να οδηγούν σε πιο φιλόδοξες επιδόσεις(60% Α.Π.Ε. στην ΤΚΕ από 56% που εκτιμά το σχέδιο).
Περαιτέρω, πρέπει να υπάρξουν σαφείς ενδιάμεσοι στόχοι, τουλάχιστον ανά διετία.
 
2. Η πορεία για το 2040 πρέπει να είναι πολύ περισσότερο φιλόδοξηκαι να προετοιμάζει το δρόμο για περί το 90% ή και περισσότερο, διείσδυση στην ακαθάριστη τελική ηλεκτρική κατανάλωση το 2050. Από το μοναδικό σενάριο που έχει περιληφθεί στο κείμενο, γίνεται φανερό ότι το δεδομένο μίγμα πολιτικών δεν είναι επαρκές για μετά το 2030 και για αυτό πρέπει ήδη από σήμερα ο ΕΣΕΚ να περιλάβει πρόσθετα μέτρα και πολιτικές που θα αναπτυχθούν και θα εφαρμοσθούν καθ` όλη τη διάρκεια των επόμενων 12 ετών.
Είναι προφανές ότι η συμπερίληψη τέτοιων πρόσθετων μέτρων θα οδηγήσει στην αναγκαία πιο φιλόδοξη πορεία για το 2030, με όλα τα συνακόλουθα οφέλη.

3. Εκτιμάται ότι στο υπό διαβούλευση σχέδιο υφίσταται υποεκτίμηση των αναγκαίων νέων εγκαταστάσεων Α.Π.Ε. γεγονός που μπορεί να έχει πολιτικές συνέπειες κατά το σχεδιασμό ή την εφαρμογή των μέτρων.

4. Ο ΕΣΕΚ πρέπει να εκπέμπει ισχυρότερο μήνυμα εγρήγορσης και όχι εφησυχασμού. Παραλήπτες αυτού του μηνύματος είναι οι διαχειριστές των δικτύων, ο χωροταξικός σχεδιασμός, οι αδειοδοτούσες υπηρεσίες, η δικαστική εξουσία, οι τράπεζες, οι επενδυτές και η κοινωνία. Κυρίως το μήνυμα που πρέπει να εκπέμπεται είναι ότι η Ελλάδα στοχεύει στην εξωστρέφεια. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει εξαγωγός πράσινης ενέργειας.

5. Απαιτείται Σχέδιο Δράσης και Μηχανισμός Ελέγχου & Ανάδρασης με αναλυτικό περιεχόμενο και χρονοδιαγράμματα, με ποσοτικούς δείκτες παρακολούθησης και με σαφή διοικητική δομή και διαδικασίες. Έτσι θα διασφαλιστεί ότι η υλοποίηση του ΕΣΕΚ θα παρακολουθείται με θεσμικό και επίσημο τρόπο και όταν εμφανίζεται υστέρηση από τους ενδιάμεσους στόχους θα προβλέπεται η ανάληψη συγκεκριμένων διορθωτικών κινήσεων.

6. Απαιτείται Οδικός Χάρτης για Μεγάλες Επενδύσεις Α.Π.Ε. και ειδικότερα:

7. Οι διασυνδέσεις των νησιών της Δωδεκανήσου και του ΒΑ Αιγαίου πρέπει να προγραμματισθούν για νωρίτερα και πρέπει να εξεταστεί η σημαντική αύξηση της μεταφορικής ικανότητας της 2^ης φάσης της διασύνδεσης της Κρήτης.
 
Χρειάζεται επίσης να συνεκτιμηθεί η δυνατότητα συνεισφοράς των Υβριδικών Σταθμών (ΥΒΣ), που συνδυάζουν παραγωγή από Α.Π.Ε. με συστήματα αποθήκευσης, στη γενικότερη στρατηγική επίλυσης του ενεργειακού προβλήματος των νησιών.

Για τις διεθνείς διασυνδέσεις, ο ΕΣΕΚ δεν πρέπει να περιορίζεται από το υφιστάμενο ΔΠΑ αλλά πρέπει να περιγράψει το όραμα και τα βασικά βήματα ώστε να εξέλθει η χώρα από τη σχετική ηλεκτρική της απομόνωση και να καταστεί εξαγωγός ενέργειας.

8. Απαιτείται σαφέστερο πρόγραμμα διαγωνισμών. Η προβλεψιμότητα είναι πολύ σημαντική για την προσπάθεια ανάπτυξης επενδύσεων. Ο ΕΣΕΚ πρέπει να ενσωματώσει ένα σαφές και αναλυτικό χρονοδιάγραμμα διαγωνισμών που θα γίνουν για νέα ισχύ Α.Π.Ε. ώστε να στείλει ένα σαφές μήνυμα στην αγορά.
 
 Ο Πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος δήλωσε:

«Η ένταξη της αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής στον Ελληνικό Σύνταγμα είναι μια ώριμη πρόταση. 
Πέραν από την ηθική σημασία που έχει η ισότιμη συμμετοχή της Ελλάδας στη μάχη για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, η χώρα μας θα έχει σημαντικά απτά οφέλη από τη συμμετοχή αυτή: αποφυγή απομόνωσης και αύξηση ισχύος, εκσυγχρονισμός του ενεργειακού της συστήματος, μείωση της ενεργειακής εξάρτησης, διαφοροποίηση του αναπτυξιακού της μοντέλου, πτώση του κόστους
Όλες αυτές είναι σημαντικές, σύγχρονες προκλήσεις. Το Σύνταγμα, ως το βασικό κείμενο της πολιτείας μας, θα πρέπει να τις λάβει υπόψη του»