Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας

Σε θετική κατεύθυνση κινούνται οι διατάξεις του σχεδίου νόμου «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας» που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το ΥΠΕΝ. Η ορθή εφαρμογή τους μπορεί να επιτύχει τη χρυσή ισορροπία μεταξύ της ουσιαστικής προστασίας του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης. Απαιτούνται όμως βελτιώσεις σε κρίσιμες διατάξεις του νομοσχεδίου. Αυτό είναι το μήνυμα του αναλυτικού υπομνήματος που υπέβαλε στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ.

Ειδικότερα, η ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί ότι το σχέδιο νόμου μπορεί να διαμορφώσει ένα καλύτερο νέο συνολικό πλαίσιο για τις Α.Π.Ε., συνδυαζόμενο βεβαίως με τις επικείμενες, άκρως απαραίτητες, παρεμβάσεις στη λοιπή αδειοδότηση και την υιοθέτηση των προτάσεών της.

Η κεντρική αρχή των προτάσεων της ΕΛΕΤΑΕΝ είναι η εμπέδωση ειλικρινούς σχέσης Κράτους – Επιχειρήσεων στη βάση διαφανών κανόνων και αμοιβαίων δεσμεύσεων.

Το σχέδιο νόμου κάνει βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση αφού περιλαμβάνει γενναίες απλοποιήσεις στην αδειοδότηση των Α.Π.Ε. και εισάγει αποκλειστικές προθεσμίες για τη Διοίκηση σε ορισμένες φάσεις της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης.   Περιλαμβάνει επίσης πρόνοιες για το πώς δεν θα παγώνουν οι επενδύσεις στα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Είναι σημαντικό όμως αυτή η προσέγγιση να επεκταθεί σε όλες τις σχετικές διατάξεις του σχεδίου, όπως για παράδειγμα στις διαδικασίες τροποποίησης των περιβαλλοντικών αδειών και στις γνωμοδοτήσεις των αρχαιολογικών συμβουλίων.

Είναι ακόμα πιο σημαντικό να μην προβλέπεται αυτοδίκαιη παύση της άδειας παραγωγής (Βεβαίωσης) για μια επένδυση Α.Π.Ε. εάν δεν έχει προλάβει να ολοκληρώσει την ωρίμανσή της εντός των προθεσμιών που προβλέπει το σχέδιο, εξαιτίας των καθυστερήσεων της Διοίκησης.  

Και βεβαίως δεν πρέπει να επιβαρυνθούν επιχειρήσεις Α.Π.Ε. πληρώνοντας τέλος διακράτησης αδειών εάν έχουν ήδη καταβάλει τεράστια ποσά σε εγγυητικές επιστολές ή αναπτύσσουν ειδικά έργα που έχουν ιδιαίτερη σημασία.

Όσον αφορά τις προστατευόμενες περιοχές, η ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί πιο αποτελεσματικό το νέο σύστημα διαχείρισής τους.

Πρέπει όμως να υιοθετηθεί πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση για την εκπόνηση και την έγκριση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για την προστασία τους, ώστε οι μελέτες αυτές να διασφαλίζουν την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ισορροπία στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει το σχέδιο νόμου να προβλέψει ότι θα συνοδεύονται από εκτίμηση των επιπτώσεων των μέτρων που προτείνουν στο κλίμα, την ανάπτυξη και την κοινωνία και ότι θα εμπλέκουν και τις υπόλοιπες αρμόδιες υπηρεσίες χωροταξίας, ενέργειας και δασών του ΥΠΕΝ.

Στην ίδια κατεύθυνση, θα πρέπει το σχέδιο νόμου να μην διαγράψει τη διάταξη ότι, ύστερα από εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, είναι δυνατό να εγκαθίστανται Α.Π.Ε. σε περιοχές που δεν είναι απόλυτης προστασίας ή προστασίας της φύσης ή RAMSAR ή οικότοποι προτεραιότητας. Διαφορετικά, η προωθούμενη τροποποίηση μπορεί  να ερμηνευθεί ως πολιτική υποχώρηση στο ψευδο-περιβαλλοντικό λαϊκισμό ή ως υπονόμευση της εθνικής κλιματικής πολιτικής.

Τα αιολικά πάρκα -και γενικά οι Α.Π.Ε. – είναι φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις, αφού εξ ορισμού συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Μια συγκεκριμένη πρόταση τέτοιας επένδυσης μπορεί να απορρίπτεται μόνο εάν τεκμηριωθεί με βάση πραγματικά επιστημονικά στοιχεία και συγκεκριμένες αναλύσεις - και όχι γενικές πιθανολογήσεις - ότι θα επιφέρει ανεπίστρεπτη σημαντική βλάβη σε ένα προστατευτέο αντικείμενο υψηλής αξίας, η οποία (βλάβη) δεν μπορεί να επανορθωθεί με άλλα μέτρα.

Σημειώνεται ότι στην επιστολή με την οποία υπέβαλε το πολυσέλιδο υπόμνημά της, η ΕΛΕΤΑΕΝ ξεκινά με ειδική αναφορά στην κρίσιμη κατάσταση για την πατρίδα μας εξαιτίας της κρίσης COVID-19. Η ΕΛΕΤΑΕΝ διαβεβαιώνει τον Υπουργό ότι ο αιολικός κλάδος και οι αιολικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα παρακολουθούν στενά τις ανακοινώσεις της Κυβέρνησης και των ειδικών και προσαρμόζονται σε αυτές για περιορισμό των μετακινήσεων, με γνώμονα την προστασία της υγείας των εργαζομένων και των πολιτών και την υψηλή διαθεσιμότητα των εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής.