Η Κυκλική Οικονομία μονόδρομος για βιώσιμη ανάπτυξη και ποιότητα ζωής

Παράλληλα, κάθε πολίτης της ΕΕ παράγει, κατά µέσο όρο, πάνω από 4,5 τόνους αποβλήτων ετησίως, από τα οποία περισσότερα από τα µισά καταλήγουν σε ΧΥΤΑ. Όπως τονίζεται σχετικά “για να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη στην ΕΕ, οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε τους πόρους μας με πιο έξυπνο, πιο βιώσιμο τρόπο. Είναι σαφές ότι το γραμμικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, στο οποίο βασιστήκαμε κατά το παρελθόν, δεν είναι πλέον κατάλληλο για τις σημερινές ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον”.

Στα πλαίσια αυτά, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η πραγματοποίηση ενός μεγάλου Διεθνούς Συνεδρίου για την Κυκλική Οικονομία στη χώρα μας. Πρόκειται για το Συνέδριο ECOCITY FORUM 2018 με θέμα “Κυκλική Οικονομία στις Εξυπνες πόλεις”, το οποίο οργανώνει το ECOCITY στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης από 3 έως 5 Οκτωβρίου 2018.

Η γραμμική οικονομία την οποία γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, και η οποία βασίζεται αποκλειστικά στην ανάλωση φυσικών πόρων, θεωρείται πλέον ξεπερασμένη. Και αυτό είναι πολύ λογικό. Γιατί πλέον γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι φυσικοί πόροι είναι πεπερασμένοι. Δεν έχουμε την “πολυτέλεια” να βασιζόμαστε σε ένα μοντέλο “λήψης-κατασκευής-απόρριψης”, σπαταλώντας πολύτιμους για την ίδια μας την επιβίωση πόρους και υπονομεύοντας το μέλλον των επόμενων γενεών. Στο πλαίσιο αυτό, η εξεύρεση ενός περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμου τρόπου χρήσης των φυσικών πόρων αποτελεί μονόδρομο.
 
Όπως τονίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, “σε μια κυκλική οικονομία, η αξία των προϊόντων και υλών διατηρείται για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο· τα απόβλητα και η χρήση των πόρων ελαχιστοποιούνται και οι πόροι διατηρούνται εντός της οικονομίας όταν ένα προϊόν έχει φθάσει στο τέλος του κύκλου ζωής του, για να χρησιμοποιηθεί ξανά και ξανά ώστε να δημιουργηθεί περαιτέρω αξία. Το μοντέλο αυτό μπορεί να δημιουργήσει ασφαλείς θέσεις απασχόλησης στην Ευρώπη, να προωθήσει καινοτομίες που προσδίδουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να παρέχει ένα επίπεδο προστασίας για τον άνθρωπο και το περιβάλλον για τα οποία η Ευρώπη είναι υπερήφανη. Μπορεί επίσης να παρέχει στους καταναλωτές καινοτόμα και μεγαλύτερης διάρκειας προϊόντα, τα οποία παρέχουν εξοικονόμηση χρημάτων και βελτίωση της ποιότητας ζωής”.
 
Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι η µετάβαση σε µια κυκλική οικονοµία προϋποθέτει αλλαγή της εστίασης στην επαναχρησιµοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση υφιστάµενων υλικών και προϊόντων. Ό,τι προηγουµένως θεωρούνταν «απόβλητο», μπορεί να µετατραπεί σε πρώτη ύλη. Ο σχεδιασµός για την κυκλικότητα είναι το σηµείο έναρξης της ανάπτυξης κάθε νέου προϊόντος ή υπηρεσίας στην κυκλική οικονοµία. Αυτοκίνητα, υπολογιστές, οικιακές συσκευές, συσκευασίες και πολλά άλλα προϊόντα µπορούν να σχεδιαστούν µε γνώµονα την ανθεκτικότητα, την επαναχρησιµοποίηση, την επισκευή, την ανακατασκευή και την ανακύκλωση. Μέτρα όπως ο βελτιωµένος οικολογικός σχεδιασµός και η πρόληψη και επαναχρησιµοποίηση αποβλήτων µπορούν να επιφέρουν καθαρή εξοικονόµηση έως και 604 δις ¤ για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, που αντιστοιχεί στο το 8 % του ετήσιου κύκλου εργασιών τους, µειώνοντας παράλληλα τις συνολικές ετήσιες εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου κατά 2-4 %. Συνολικά, η υλοποίηση πρόσθετων µέτρων για την αύξηση της παραγωγικότητας των πόρων κατά 30 % έως το 2030 µπορεί να ενισχύσει το ΑΕΠ κατά σχεδόν 1 %, δηµιουργώντας ταυτόχρονα πάνω από 2 εκατοµµύρια νέες θέσεις εργασίας.

Αν και η έννοια της Κυκλικής Οικονομίας και η συστηματική εφαρμογή των αρχών της είναι κάτι σχετικά νέο για την Ευρώπη, εντούτοις έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Από την άλλη πλευρά, στη χώρα μας υπάρχει ακόμη ένα εμφανές έλλειμμα γνώσης και ασφαλώς θα πρέπει να κινηθούμε με ταχύτερους ρυθμούς για να μη χάσουμε το τραίνο ή να μείνουμε πίσω σε έναν τόσο σημαντικό τομέα.
Το ECOCITY, εθελοντικός φορέας με προσανατολισμό το αστικό περιβάλλον, ανέλαβε την πρωτοβουλία διοργάνωσης του Συνεδρίου, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα για κατανόηση και υιοθέτηση ενός νέου οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου, εξόχως τεχνολογικού και βεβαίως φιλικού προς το περιβάλλον.

Το ECOCITY FORUM 2018 είναι ένα μοναδικό στο είδος του γεγονός, η διεξαγωγή του οποίου τοποθετεί την χώρα μας και την πόλη της Θεσσαλονίκης μεταξύ των πρωταγωνιστών ενός νέου κινήματος ιδεών, γνώσης και κινήτρων όλων των εμπλεκομένων για τα ζητήματα της Κλιματικής Αλλαγής, των Επιπτώσεων στη Δημόσια Υγεία, της Ενίσχυσης της Ανθεκτικότητας των Πόλεων, της Εφαρμογής Εξυπνων Τεχνολογιών, σε συνάρτηση με τις αρχές του ΟΗΕ για την αειφόρο  βιώσιμη ανάπτυξη. Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου θα ανακοινωθούν διεθνώς και θα επιδοθούν σε ανώτατα κλιμάκια παραγόντων της πολιτικής, νομοπαρασκευαστικής και εκτελεστικής εξουσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στο ECOCITY FORUM 2018 συμμετέχουν 18 Πανεπιστήμια και Επιστημονικά Ινστιτούτα, 5   Διεθνή Περιβαλλοντικά Δίκτυα, 5   Επαγγελματικές Ενώσεις και περισσότεροι από 70 ανεγνωρισμένοι ομιλητές. Επίσης, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν 16 παράλληλες συνεδρίες, 4   Συζητήσεις Στρογγυλής Τραπέζης και 8  Εργαστήρια. Παράλληλα, στα πλαίσια της διεξαγωγής του Συνεδρίου, θα ανακοινωθούν ακαδημαϊκές και ερευνητικές εργασίες και θα πραγματοποιηθεί έκθεση προϊόντων και υπηρεσιών συναφών με την αστική αειφορία και την Kυκλική Oικονομία.

Επιπλέον, μέσα από τις εργασίες του συνεδρίου θα προετοιμαστεί το ECOCITY Circular Economy Guidebook, ένα εγχειρίδιο παρακολούθησης της εφαρμογής των στρατηγικών της Κυκλικής Οικονομίας.
Στις εργασίες του ECOCITY FORUM 2018 θα συμμετάσχουν, με κορυφαίους εκπροσώπους τους, φορείς με πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής πολιτικής, όπως είναι το European Environmental Agency  (ΕΕΑ), ο European Sea Ports Organization (ESPO), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και ο Παγκόσμιος Oργανισμός Τουρισμού (WTO).

Οσον αφορά στις συνέργειες, έχει εξασφαλισθεί η συμμετοχή σημαντικών διεθνών δικτύων, και πιο συγκεκριμένα του European Environmental Bureau (EEB), του Transport & Environment (T&E), του European Environmental Citizens Organization for Standarisation (ECOS), του Pesticide Action Network (Pan-Europe), του Mediterranean Information Office for Environment, Culture & Sustainable Development (MIO/ECSD) και του Δικτύου των Φίλων της Φύσης (Friends of Nature), οργανισμών που έχουν προσανατολισμό στο Περιβάλλον και στις Εναλλακτικές Μορφές Διαχείρισης.

Παράλληλα, υπάρχει στενή συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ).

Το πρόγραμμα του Συνεδρίου και η φόρμα συμμετοχής είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα www.ecocityforum.eu