Αρχικά πρέπει να υπολογίσουμε τι σύστημα χρειαζόμαστε, δηλαδή πόσο μεγάλο θα είναι το φωτοβολταϊκό. Για την διαστασιολόγηση του φωτοβολταϊκού συστήματος πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ετήσια κατανάλωση της εγκατάστασης μας σε kWh. Δεδομένου ότι ο ενεργειακός συμψηφισμός διενεργείται σε ετήσια βάση και τυχόν πλεόνασμα ενέργειας μετά τον ετήσιο συμψηφισμό δεν αποζημιώνεται, η ετήσια παραγόμενη από το σύστημα ενέργεια δεν θα πρέπει να υπερβαίνει την συνολική ετήσια κατανάλωση.
Εκτίμηση της κατανάλωσης, μπορεί να γίνει από τους υπάρχοντες λογαριασμούς ΔΕΗ. Υπολογίστε εάν πρόκειται να αυξήσετε ή να μειώσετε την κατανάλωσή σας τα προσεχή χρόνια. Ένας καλός συνδυασμός φωτοβολταϊκών και αντλίας θερμότητας, μπορεί να μειώσει κατακόρυφα το κόστος θέρμανσης, ψύξης ή/και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης.
Για την ακριβή εκτίμηση της κατανάλωσης, επικοινωνήστε με μηχανικό ή εταιρεία με εξειδίκευση στα φωτοβολταϊκά.
Σε γενικές γραμμές για τις οικίες αντιστοιχεί κατανάλωση περίπου 1.600kWh με 2.000kWh ανά άτομο σε ετήσια βάση. Ο μηχανικός θα υπολογίσει το φωτοβολταϊκό σύστημα που χρειάζεστε για να καλύψετε τις καταναλώσεις σε ρεύμα.
Μελέτη εφαρμογής
Ο μηχανικός θα κάνει μια μελέτη εφαρμογής, για να διαπιστώσει τισύστημα χωράει στο χώρο σας (ταράτσα, στέγη, ή οικόπεδο). Θα μελετήσει πως θα εγκατασταθεί, με τι κλίση και προσανατολισμό, τι σκιάσεις μπορεί να υπάρχουν, τι καλωδιώσεις θα γίνουν, τι ινβέρτερ ταιριάζει και που θα τοποθετηθεί, κλπ. Θα υπολογίσει με ακρίβεια πόσης ισχύος φωτοβολταϊκό απαιτείται, ώστε να παράγει την ενέργεια που χρειάζεστε, το κόστος του φωτοβολταϊκού και τι εξοικονόμηση θα προκύψει στον λογαριασμό του ρεύματος.
Από τη στιγμή που θα επιλέξετε, σε συνεργασία με το μηχανικό σας, το φωτοβολταϊκό που θα εγκαταστήσετε, πρέπει να υπογράψετε τη σχετική σύμβαση συμψηφισμού και σύνδεσης με ΔΕΗ –ΔΕΔΔΗΕ. Η διαδικασία ξεκινάει με αίτηση-φάκελο προς ΔΕΔΔΗΕ.
Αίτηση σύνδεσης
Για εγκαταστάσεις κατανάλωσης που συνδέονται στο δίκτυο Χαμηλής Τάσης η αίτηση σύνδεσης υποβάλλεται στην αρμόδια τοπική μονάδα του ΔΕΔΔΗΕ. Με την αίτηση συνυποβάλλεται μια σειρά από δικαιολογητικά (τεχνική περιγραφή της εγκατάστασης, μονογραμμικό σχέδιο, χαρακτηριστικά των φωτοβολταϊκών και του ινβέρτερ, περιγραφή των διατάξεων ασφαλείας, κάτοψη της εγκατάστασης, υπεύθυνες δηλώσεις του μηχανικού και του ιδιοκτήτη, λογαριασμός ΔΕΗ, συμβόλαια ιδιοκτησίας, κλπ). Το φάκελο θα τον συντάξει και πάλι ο μηχανικός σας, η διαδικασία στη συνέχεια έχει ως εξής:
- Υποβολή αίτησης (Προϋπόθεση, ο ενδιαφερόμενος να έχει ήδη ενεργό παροχή στο όνομά του και να έχει τη νόμιμη χρήση του ακινήτου της εγκατάστασης κατανάλωσης και του χώρου εγκατάστασης του συστήματος.
- Ο ΔΕΔΔΗΕ συντάσσει προσφορά σύνδεσης προς τον ιδιοκτήτη του φωτοβολταϊκού, η οποία περιλαμβάνει και τη δαπάνη των έργων σύνδεσης και ισχύει για τρεις μήνες από την ημερομηνία έκδοσής της. Ειδικότερα για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, η προσφορά σύνδεσης θα χορηγείται εφόσον υπάρχει διαθέσιμο περιθώριο φωτοβολταϊκής ισχύος στο συγκεκριμένο ηλεκτρικό σύστημα.
- Ο ιδιοκτήτης πληρώνει τα έξοδα σύνδεσης του ΔΕΔΔΗΕ και αιτείται την κατάρτιση της Σύμβασης Σύνδεσης.
- Υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης. Η διαδικασία υπογραφής της σύμβασης ολοκληρώνεται συνήθως εντός 15 ημερών από την ημερομηνία παραλαβής του αιτήματος. Ο ΔΕΔΔΗΕ κατασκευάζει τα έργα σύνδεσης εντός ενός μήνα από την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης, εφόσον δεν απαιτούνται νέα έργα Δικτύου, πέραν της εγκατάστασης μετρητών.
- Υποβολή αίτησης κατάρτισης Σύμβασης Συμψηφισμού προς τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας που εκπροσωπεί τον μετρητή κατανάλωσης με τον οποίο θα γίνεται ο ενεργειακός συμψηφισμός.
- Υπογραφή της Σύμβασης Συμψηφισμού. Η Σύμβαση υπογράφεται εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την παραλαβή του αιτήματος.
- Εφόσον έχουμε ολοκληρώσει τα παραπάνω και έχουμε στα χέρια μας τις συμβάσεις συμψηφισμού, διάρκειας 25 ετών, προχωράμε σε κατασκευή του φωτοβολταϊκού συστήματος.
- Μετά την κατασκευή υποβάλλουμε αίτηση ενεργοποίησης της σύνδεσης. Στην αίτηση επισυνάπτονται τα απαιτούμενα έγγραφα. Ο ΔΕΔΔΗΕ ειδοποιεί τηλεφωνικά τον ενδιαφερόμενο για τον ορισμό της ημερομηνίας διενέργειας του ελέγχου της εγκατάστασης.
- Έλεγχος της εγκατάστασης και ενεργοποίηση της σύνδεσης. Ο ΔΕΔΔΗΕ συνδέει το φωτοβολταϊκό και αυτόματα ενεργοποιείται η σύμβαση ενεργειακού συμψηφισμού, που έχει διάρκεια 25 χρόνια.
Μετά την ενεργοποίηση της σύνδεσης, το φωτοβολταϊκό ξεκινάει να παράγει ηλεκτρική ενέργεια και να εξοικονομεί χρήματα!
Παράδειγμα οικιακής εγκατάστασης net metering
Ας πάρουμε ως παράδειγμα μια κατοικία στην Ελλάδα με κατανάλωση ΔΕΗ 2.500 KWh ανά τετράμηνο. Αυτό σημαίνει πως η ετήσια κατανάλωση αντιστοιχεί σε περίπου 7.500 κιλοβατώρες (kWh).
Η τιμή της κιλοβατώρας που χρεώνει η ΔΕΗ στο οικιακό τιμολόγιο μαζί με το ΦΠΑ και τα τέλη είναι περίπου στα 0,20 ¤, άρα υπολογίζουμε πως μόνο για το ρεύμα το σπίτι αυτό πληρώνει το χρόνο περίπου 1.500¤. Στα τέλη συμπεριλαμβάνονται χρέωση ενέργειας, δίκτυο μεταφοράς και διανομής, Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ), ειδικό τέλος 5% και Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ).
Για να μειώσουμε τους λογαριασμούς ρεύματος θα εγκαταστήσουμε φωτοβολταϊκό σύστημα ισχύος περίπου 4,5-5 κιλοβάτ (kWp) ανάλογα με τη ηλιοφάνεια της περιοχής στην οποία βρισκόμαστε. Το φωτοβολταϊκό αυτό θα παράγει το χρόνο περίπου 7.500kWh, δηλαδή ακριβώς όσες καταναλώνουμε ετήσια.
Εξοικονόμηση χρημάτων
Δεν θα εξοικονομήσουμε το 100% του κόστους του ρεύματος (1.500¤) γιατί δεν αφαιρούνται τα τέλη που χρεώνονται για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Η χρέωση ΥΚΩ κυμαίνεται από 0,007¤/kWh μέχρι 0,04488 ¤/kWh ανάλογα με την κλίμακα στην οποία βρισκόμαστε.
Επιπλέον, για την ενέργεια που δεν καταναλώνουμε ακριβώς τη στιγμή που την παράγουμε αλλά την δίνουμε στο δίκτυο για να την συμψηφίσουμε άλλη στιγμή, χρεωνόμαστε τα τέλη του δικτύου μεταφοράς, διανομής και ΕΤΜΕΑΡ.
Όλα αυτά μαζί (ΕΤΜΕΑΡ, τέλη μεταφοράς και διανομής, ΥΚΩ) ανέρχονται περίπου σε 0,03¤ μέχρι 0,06¤/kWh ανάλογα με το τιμολόγιο ΔΕΗ και την κλίμακα στην οποία βρισκόμαστε. Μεγαλύτερη εξοικονόμηση χρημάτων επιτυγχάνεται αν συγχρονιστεί η κατανάλωση με την παραγωγή του φωτοβολταϊκού. Έτσι προωθείται η αυτοκατανάλωση ενέργειας, που είναι και πιο οικολογική!
Ανάλογα λοιπόν με τη χρήση που θα κάνουμε και με δεδομένο ότι θα υπάρχει και ετεροχρονισμός μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης, η εξοικονόμηση χρημάτων θα ανέλθει από 1000¤ ετησίως μέχρι και 1.200¤.
Κόστος εγκατάστασης
Το κόστος για φωτοβολταϊκό σύστημα αυτοπαραγωγής – net metering ισχύος 4,5-5(kW) κιλοβάτ είναι περίπου 8.000¤ με ΦΠΑ και μέσω αυτού εξοικονομούνται κάθε χρόνο 1.000 με 1.200¤. Ο χρόνος απόσβεσης ανέρχεται στα 7 χρόνια.
Οι υπολογισμοί στο παράδειγμα αυτοπαραγωγής από φωτοβολταϊκά, έχουν γίνει με τις τιμές ρεύματος που ισχύουν σήμερα. Εάν μελλοντικά η ΔΕΗ, αυξήσει τα τιμολόγια της, τότε ο ιδιοκτήτης της μονάδας αυτοπαραγωγής θα ωφεληθεί, γιατί ο χρόνος απόσβεσης θα μειωθεί αναλόγως της αύξησης. Σε κάθε περίπτωση, όπου απαιτείται γίνεται ακριβέστερη εκτίμηση.
Παράδειγμα εγκατάστασης net metering σε επιχείρηση
Παίρνουμε ως παράδειγμα μια επιχείρηση στην Ελλάδα με κατανάλωση 32.000 KWh ανά έτος. Για να μειώσουμε τους λογαριασμούς ρεύματος θα εγκαταστήσουμε φωτοβολταϊκό σύστημα ισχύος 20 κιλοβάτ (kWp). Το φωτοβολταϊκό αυτό θα παράγει το χρόνο περίπου 32.000kWh (στη Νότια Ελλάδα).
Εξοικονόμηση χρημάτων
Εάν η επιχείρηση λειτουργεί κυρίως ημέρα, όπως συμβαίνει στις περισσότερες επιχειρήσεις, θα έχει ένα καλό ταυτοχρονισμό κατανάλωσης ενέργειας και παραγωγής από το φωτοβολταϊκό της. Ανάλογα με το τιμολόγιο ΔΕΗ το οποίο αντιστοιχεί στην επιχείρηση, η εξοικονόμηση χρημάτων θα ανέρχεται σε 0,14¤ για κάθε kWh που παράγει τον φωτοβολταϊκό. Η εξοικονόμηση χρημάτων θα ανέλθει ετησίως περίπου στις 4.500 ¤.
Κόστος εγκατάστασης
Ένα φωτοβολταϊκό σύστημα 20kW κοστίζει (μαζί με την εγκατάστασή του) περίπου 27.000¤ με το ΦΠΑ. Ο xρόνος απόσβεσης ανέρχεται στα 6 έτη. Οι υπολογισμοί στο παράδειγμα αυτοπαραγωγής από φωτοβολταϊκά, έχουν γίνει με τις τιμές ρεύματος που ισχύουν σήμερα. Εάν μελλοντικά η ΔΕΗ, αυξήσει τα τιμολόγια της, τότε ο ιδιοκτήτης της μονάδας αυτοπαραγωγής θα ωφεληθεί, γιατί ο χρόνος απόσβεσης θα μειωθεί αναλόγως της αύξησης. Επίσης στο παράδειγμά μας έχουμε λάβει υπΆόψιν μας:
1. την πτώση απόδοσης των φωτοβολταϊκών μέχρι την 25ετία.
2. τα έξοδα για την συντήρηση της εγκατάστασης.
Συχνές Ερωτήσεις
Πόσο κοστίζει η σύνδεση του φωτοβολταϊκού συστήματος αυτοπαραγωγής με το Δίκτυο Χαμηλής Τάσης (ΧΤ);
Για ισχύ μέχρι 55 kWp, η σύνδεση θα κοστίζει 300¤, εφόσον δεν απαιτείται η αντικατάσταση του υφιστάμενου μετρητή κατανάλωσης. Διαφορετικά, η σύνδεση θα κοστίζει 370¤, για μονοφασικές παροχές ή 390¤ για τριφασικές παροχές.
Τι απαιτείται για τη σύνδεση του συστήματος με το Δίκτυο;
Η σύνδεση των συστημάτων αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό πραγματοποιείται με χρήση της υφιστάμενης παροχής μέσω της οποίας συνδέεται η εγκατάσταση κατανάλωσης. Εφόσον η εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού συστήματος προβλέπεται να συνδυαστεί με αυξημένη ισχύ καταναλώσεων που υπερβαίνει την ικανότητα της υφιστάμενης παροχής, η διαδικασία της επαύξησης της παροχής προηγείται της υποβολής του αιτήματος για φωτοβολταϊκό σύστημα με ενεργειακό συμψηφισμό.
Διευκρινίζεται ότι σε υφιστάμενες μονοφασικές παροχές ΧΤ, η ισχύς του συστήματος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 5 kW. Για μεγαλύτερη ισχύ, απαιτείται προηγούμενη επαύξηση της παροχής με μετατροπή της σε τριφασική.
Πότε γίνεται η καταμέτρηση και πότε η εφαρμογή του ενεργειακού συμψηφισμού μεταξύ παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας;
Η καταμέτρηση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας του συστήματος, καθώς και της εισερχόμενης και εξερχόμενης από και προς το Δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιείται ταυτόχρονα από το ΔΕΔΔΗΕ, κατά τον υφιστάμενο κύκλο καταμέτρησης που διέπει την εγκατάσταση κατανάλωσης του αυτοπαραγωγού.
Ο προμηθευτής πραγματοποιεί τη διαδικασία του ενεργειακού συμψηφισμού στους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς ρεύματος, με βάση τα στοιχεία καταμέτρησης του ΔΕΔΔΗΕ ανάλογα με τον κατά περίπτωση κύκλο καταμέτρησης. Στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο δεν καταστεί εφικτή η λήψη των ενδείξεων κατά την ημερομηνία της προγραμματισμένης καταμέτρησης, ο συμψηφισμός θα γίνεται αμέσως μόλις διενεργηθεί η επόμενη τακτική καταμέτρηση.
Πώς γίνεται στην πράξη ο συμψηφισμός της καταναλισκόμενης ενέργειας με την παραγόμενη από το φωτοβολταϊκό σύστημα;
Ο ενεργειακός συμψηφισμός διενεργείται από τον προμηθευτή με τον οποίο έχει συμβληθεί ο αυτοπαραγωγός, δηλαδή τον προμηθευτή που εκπροσωπεί την εγκατάσταση κατανάλωσης, με βάση τα πραγματικά δεδομένα καταμέτρησης που παρέχει ο Διαχειριστής του Δικτύου. Επομένως ο ενεργειακός συμψηφισμός διενεργείται σε κάθε εκκαθαριστικό λογαριασμό που εκδίδει ο προμηθευτής, με τελική εκκαθάριση στον τελευταίο εκκαθαριστικό λογαριασμό του ετήσιου κύκλου.
¶ρθρο του κ. Ζώη Σιδηροκαστρίτη,
Ηλεκτρολόγου Μηχανικού & Μηχανικού Υπολογιστών ΕΜΠ/Electrical & Computer Engineer, Γενικού Διευθυντή της εταιρείας Olympic engineering & consulting.
www.oleng.eu