Βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά, που πρέπει να ζητάει ο καταναλωτής να μάθει πριν αγοράσει ένα προϊόν LED είναι:
- η ονομαστική ενέργεια που καταναλώνει σε Watt, σε σχέση με τη φωτεινή ροή σε Lumen και σε συνάρτηση με το βαθμό χρωματικής απόδοσης CRI, ο οποίος πρέπει να είναι το δυνατόν μεγαλύτερος του 80. Ειδικά ο δείκτης CRI, είναι πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό, μια και δηλώνει την καθαρότητα του φωτός που αποδίδει ο λαμπτήρας. Λαμπτήρας με μικρό δείκτη CRI, αποδίδει θαμπό φως.
- η προέλευση της εταιρείας παραγωγής του λαμπτήρα (ευρωπαϊκή)
- η πολυετής εγγύηση του προϊόντος (π.χ.: 5 έτη σε προϊόντα υψηλής ποιότητας)
- το υλικό του κελύφους και της ψύξης του λαμπτήρα
- η στιβαρότητα της κατασκευής και το φινίρισμα του λαμπτήρα
Οι λαμπτήρες LED, πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους καταναλωτές ως συσκευές υψηλής αξίας και διάρκειας. ΓιΆαυτό και πρέπει να είναι σημαντικό κριτήριο η διάρκεια της εγγύησης που προσφέρει ο κάθε κατασκευαστής, η οποία πρέπει να κυμαίνεται από 3 έως και 5 χρόνια. Η αγορά τους δεν πρέπει να γίνεται λοιπόν με γνώμονα και μόνο τη σημαντικά χαμηλότερη τιμή, αλλά με εκτίμηση όλων των στοιχείων που προαναφέρονται.
Συμφέρει οικονομικά η αντικατάσταση;
Η αγορά των λαμπτήρων LED είναι μια σχετικά ακριβή επένδυση. Δημιουργείται λοιπόν εύλογα το ερώτημα «είναι συμφέρουσα οικονομικά η αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων με λαμπτήρες LED; Η απάντηση είναι «σίγουρα ΝΑΙ». Η επένδυση σε λαμπτήρες LED είναι μονόδρομος και επιτακτική πλέον ανάγκη. Αρκεί η επένδυση που θα κάνουμε να αφορά προϊόντα επώνυμα, με υψηλές αποδόσεις και εγγυήσεις, και όχι προϊόντα χωρίς πιστοποιήσεις και σωστά τεχνικά χαρακτηριστικά.
Ας πάρουμε λοιπόν για παράδειγμα μια οικία, η οποία έχει εγκατεστημένους δέκα λαμπτήρες πυράκτωσης των 25W, πέντε των 60W και τρεις των 75W. Στο σπίτι αυτό θα πραγματοποιήσουμε αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων με LED και θα υπολογίσουμε τα ενεργειακά οφέλη. Ταυτόχρονα θα υπολογίσουμε και τα οφέλη από την αντικατάσταση ηλεκτρονικών λαμπτήρων φθορισμού (οικονομίας) με λαμπτήρες LED. Συγκεκριμένα, θα αντικαταστήσουμε τους λαμπτήρες των 25W, με λαμπτήρες 5W LED, αυτούς των 60W με 8W LED και των 75W με 9W LED. Για τον υπολογισμό λαμβάνουμε υπόψιν πως ο φωτισμός είναι σε λειτουργία 5 ώρες/ημέρα, 365 ημέρες το χρόνο, και η αξία της kWh είναι 0,20¤ (αξία μαζί με τις κυμαινόμενες χρεώσεις).
Τα πλεονεκτήματα των λαμπτήρων LED
Τα πλεονεκτήματα των LED είναι παρά πολλά, καθώς προσφέρουν μεταξύ άλλων τα εξής:
- Δυνατό, ευχάριστο φως
- Εξαιρετική ποιότητα φωτισμού, με μεγάλο δείκτη χρωματικής απόδοσης (CRI > 80%)
- Υψηλή ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση ενέργειας έως και 90%
- Μεγάλη διάρκεια ζωής, μεγαλύτερη από 25-50.000 ώρες (5 έως 7 φόρες περισσότερο από τους αντίστοιχους λαμπτήρες φθορισμού)
- Μηδενική περιεκτικότητα σε υδράργυρο ή μόλυβδο, με μηδενική εκπομπή επιβλαβής υπεριώδης ακτινοβολίας
- Ελάχιστη παραγωγή θερμότητας (μειωμένο ψυκτικό φορτίο χώρου)
- Ανάβουν αμέσως με το πάτημα του διακόπτη, χωρίς να τρεμοπαίζει.
- Φιλικοί προς το περιβάλλον (μείωση εκπομπών CO2)
- Ευκολία και ευελιξία, καθώς ρυθμίζονται στην ένταση και ελέγχονται ακόμη και εν τη απουσία του ιδιοκτήτη από το χώρο
- Σταθερή απόδοση με υψηλή φωτεινότητα κατά την πάροδο του χρόνου
- Μικρός χρόνος απόσβεσης
- Ποικιλία μοντέλων που ταιριάζουν σε όλα τα είδη ντουί και με δυνατότητα σύνδεσης με dimmer
- Χαμηλές απώλειες ρεύματος σε θερμότητα
Εάν στα παραπάνω, συνυπολογίσουμε ότι τους λαμπτήρες LED τους αγοράζουμε μία φορά (τουλάχιστον για τα 5 χρόνια της εγγύησής τους), ενώ τους συμβατικούς λαμπτήρες θα τους αγοράσουμε αρκετές φορές, μια και η διάρκεια ζωής τους είναι πολύ μικρότερη αλλά και λόγω του ότι καίγονται πολύ εύκολα ειδικά σε συχνά «αναβοσβησίματα», τότε η απόσβεση της επένδυσής μας υπολογίζεται τουλάχιστον 40-50% μικρότερης διάρκειας, ενώ το κέρδος μας διπλασιάζεται.
Tips για... περαιτέρω εξοικονόμηση
Σε αυξημένη εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να οδηγήσουν και διάφορες συσκευές όπως:
- Αισθητήρες φωτισμού: Οι αισθητήρες φωτισμού χρησιμοποιούνται για την αυτόματη απενεργοποίηση του λαμπτήρα όταν πλέον ο φυσικός φωτισμός επαρκεί.
- Αισθητήρες παρουσίας: Οι αισθητήρες παρουσίας μπορούν να αντιληφθούν πότε υπάρχει στον χώρο ανθρώπινη παρουσία, έτσι ώστε να απενεργοποιούνται αυτόματα όταν δεν ανιχνευθεί κίνηση στο χώρο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Συνδυάζονται εύκολα με χρονοδιακόπτες, τόσο για την εξοικονόμηση ενέργειας όσο και για την διευκόλυνση του χρήστη.
- Χρονοδιακόπτες: Οι χρονοδιακόπτες χρησιμοποιούνται για χώρους όπου απαιτείται ανθρώπινη παρουσία για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα τα κλιμακοστάσια.
- Ροοστάτες: Ο ροοστάτης (ή Dimmer) είναι στην ουσία μία ηλεκτρονική διάταξη που αυξομειώνει το φορτίο που ελέγχει, όπως οι λάμπες και κατά την ρύθμιση, μεταβάλλει την καταναλισκόμενη ισχύ του, εξοικονομώντας ενέργεια. Οι ροοστάτες διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με την ισχύ τους και με το είδος του φορτίου που ρυθμίζουν και ως εκ τούτου, η σωστή επιλογή του τύπου του ροοστάτη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σωστή λειτουργία του.
Σε κάθε περίπτωση, τον καλύτερο τρόπο εξοικονόμησης ενέργειας στο φωτισμό αποτελεί η μέγιστη εκμετάλλευση του φυσικού φωτισμού και η ορθολογική χρήση του τεχνητού φωτισμού αναλόγως του χώρου και τις ανάγκες του χρήστη.
Τέλος η συμπεριφορά μας και μόνο (π.χ. το κλείσιμο των διακοπτών όταν δεν υπάρχει κανείς στο δωμάτιο ή το κλείσιμο των λαμπτήρων όταν επαρκεί ο φυσικός φωτισμός), η οποία έχει και ουσιαστικά μηδενικό κόστος, μπορεί να έχει επιφέρει μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας.
¶ρθρο του κ. Ιωάννη Βελιάνη, Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός, Α.Π.Θ., Διαχειριστή της εταιρείας Τεχνομηχανική Ε.Π.Ε.