Η νέα τεχνολογία LED έρχεται να δώσει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που αφορούν το φωτισμό των κτιρίων, καθώς προσφέρει υψηλή ενεργειακή και φωτεινή απόδοση, είναι απόλυτα φιλική με το περιβάλλον και τη μείωση του CO2, βοηθάει στη μείωση του λειτουργικού κόστους, δε βασίζεται σε επιβλαβή για τον άνθρωπο και το περιβάλλον στοιχεία (υδράργυρος, φθόριο, ακτινοβολία UV) και επομένως αποτελεί ιδανική λύση για τον οικιακό φωτισμό αλλά πολύ περισσότερο για τον επαγγελματικό και βιομηχανικό φωτισμό (ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, γραφεία, εκθεσιακούς χώρους κ.λπ.), καθώς και για το φωτισμό σε δημόσιους χώρους (δρόμους, γέφυρες, πλατείες, γήπεδα κ.λπ.).
Τα LED (Light Emitting Diode), είναι ημιαγωγοί, οι οποίοι εκπέμπουν φωτεινή ακτινοβολία στενού φάσματος, όταν τους παρέχεται μια ηλεκτρική τάση κατά τη φορά ορθής πόλωσης (forward-biased). Το πρώτο LED εφευρέθηκε στη Ρωσία το 1920 από τον Oleg Vladimirovich Losev, ο οποίος παρατήρησε ότι οι δίοδοι που χρησιμοποιούνταν σε ραδιοφωνικούς δέκτες φωτιζόταν όταν τους διαπερνούσε τάση.
Τα LED σήμερα
Από τότε μέχρι σήμερα, η εξέλιξη της τεχνολογίας LED είναι τεράστια, έτσι ώστε σήμερα να μιλούν όλες οι κυβερνήσεις παγκοσμίως για προγράμματα αντικατάστασης του κλασικού φωτισμού με φωτισμό LED. H εφαρμογή των LED στην καθημερινότητά μας έρχεται να φέρει μια «πράσινη» αλλά και κερδοφόρα, με τα σημερινά δεδομένα, «επανάσταση».
Φυσικά, όπως και σε όλα τα νέα προϊόντα, ο καταναλωτής θα πρέπει να μάθει να επιλέγει σωστά τα προϊόντα LED που αγοράζει, γιατί μπορεί να οδηγηθεί σε προϊόντα μη ενδεδειγμένα, χωρίς πιστοποιήσεις και εγγυήσεις και κυρίως χωρίς τελικά να επιτυγχάνεται η πολυπόθητη εξοικονόμηση ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος, που τόσο έχουμε ανάγκη εμείς αλλά και τα παιδιά μας.
- Όπως και σε πολλά άλλα προϊόντα, έτσι και στα LED πρέπει να αναγράφονται στη συσκευασία του (ή και επί του προϊόντος) διάφορα τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως:η ονομαστική ενέργεια που καταναλώνει σε Watt.
- η τάση λειτουργίας σε Volt ή ο τύπος λαμπτήρα
- η φωτεινή ροή σε Lumen του λαμπτήρα
- το χρώμα φωτός του προϊόντος (θερμοκρασία χρώματος) σε Kelvin
- η πιστοποίηση CE
Επίσης για κάθε λαμπτήρα θα πρέπει να δίνονται από τους προμηθευτές-αντιπροσώπους πληροφορίες αλλά και όταν ζητηθούν πιστοποιητικά κα έγγραφες βεβαιώσεις για τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- χώρας προέλευσης (όχι απαραίτητα συναρμολόγησης αλλά χώρα σχεδιασμού πιστοποίησης, και εγγύησης)
- διάρκεια ζωής (η οποία πρέπει να είναι πολυετής, 25.000 ώρες και άνω για λαμπτήρες γενικής χρήσης και 50.000 ώρες και πάνω για λαμπτήρες επαγγελματικής χρήσης)
- φωτομετρικά εργαστηριακά έγγραφα στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν τα φωτομετρικά και ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του προϊόντος
- πιστοποίηση συντελεστή γήρανσης LM80 η οποία να μπορεί να αποδειχθεί εγγράφως όταν χρειασθεί
- βεβαίωση από τον κατασκευαστή για τον τύπο του Chip Led και του τροφοδοτικού του κάθε λαμπτήρα
- ο δείκτης χρωματικής απόδοσης CRI του λαμπτήρα
- η εγγύηση του προϊόντος, η οποία θα πρέπει να είναι εργοστασιακή ή έστω μέσω της εταιρίας που αντιπροσωπεύει ο προμηθευτής, και η οποία εάν χρειασθεί να αποδεικνύεται εγγράφως. Η εγγύηση θα πρέπει να είναι το δυνατόν μεγαλύτερη και πολυετής, από 2 έως και 7 έτη
Αξίζει εδώ να σημειωθεί, ότι ο δείκτης χρωματικής απόδοσης δηλώνει την καθαρότητα του φωτός και θα πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 80% και ο συντελεστής γήρανσης LM80 δείχνει πως ο λαμπτήρας θα αρχίσει να χάνει τη φωτεινότητά του μετά το 60% του χρόνου της διάρκειας ζωής του, και όχι από την πρώτη στιγμή,. Συνεπώς, τα χαρακτηριστικά αυτά μαζί φυσικά με τις αποδόσεις σε σχέση με την κατανάλωση και την εγγύηση είναι από τα πλέον βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να συνεκτιμά ο καταναλωτής.
Οι λαμπτήρες LED, πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους καταναλωτές ως συσκευές υψηλής απόδοσης και αξίας.
Πολλαπλά οφέλη από τη χρήση των LED
Τα οφέλη από την χρήση των λαμπτήρων LED, είναι πολλαπλά. Ενδεικτικά αναφέρονται παρακάτω μερικά:
- δυνατό, ευχάριστο φως
- εξαιρετική ποιότητα φωτισμού, με μεγάλο δείκτη χρωματικής απόδοσης (CRI > 80%)
- υψηλή ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση ενέργειας έως και 90%
- μεγάλη διάρκεια ζωής, μεγαλύτερη από 25-50.000 ώρες (5 έως 7 φόρες περισσότερο από τους αντίστοιχους λαμπτήρες φθορισμού)
- μηδενική περιεκτικότητα σε υδράργυρο ή μόλυβδο, με μηδενική εκπομπή επιβλαβής υπεριώδης ακτινοβολίας
- Ελάχιστη παραγωγή θερμότητας (μειωμένο ψυκτικό φορτίο χώρου)
- ανάβει αμέσως με το πάτημα του διακόπτη, χωρίς να τρεμοπαίζει.
- φιλικός προς το περιβάλλον (μείωση εκπομπών CO2).
Η αντικατάσταση παλιών λαμπτήρων με LED
ΤΗ αντικατάσταση των παλαιών λαμπτήρων είναι απλή, χωρίς επεμβάσεις στα φωτιστικά σώματα. Αρκεί να είναι γνωστή η ισχύς και ο τύπος των υφιστάμενων συμβατικών λαμπτήρων, ώστε να επιλεχθεί σωστά ο κατάλληλος λαμπτήρας LED (βάση καταλόγων και τεχνικών προδιαγραφών του προμηθευτή).
Σε καταλόγους αξιόλογων και πιστοποιημένων εταιριών, υπάρχουν λαμπτήρες LED για κάθε τύπο λαμπτήρα παλαιάς τεχνολογίας (γλόμποι, κεράκια, Ε27/ Ε14, G4/G9, spot GU10 και GU5.3, PL G24, σωλήνες T8 και T5, AR-111, προβολείς, φωτιστικά δρόμου κ.λπ.). Η αντικατάσταση των λαμπτήρων παλαιάς τεχνολογίας (πυρακτώσεως, αλογόνου, φθορίου κ.λπ.) μπορεί να είναι πλήρης τόσο σε απόδοση, όσο και σε λειτουργίες (dimming κ.λπ.). Υπάρχουν και με extra λειτουργίες, λαμπτήρες LED, που δεν υφίστανται σε συμβατικούς λαμπτήρες, όπως είναι η μέθοδος Double Click (αλλαγή έντασης φωτισμού χωρίς dimmer), η ρύθμιση φωτεινότητας SUNSET (dimming με δημιουργία σκηνικού ηλιοβασιλέματος – αλλαγή χρώματος φωτός) κ.λπ.
Τα πλεονεκτήματα των LED στην πράξη
Η αγορά των λαμπτήρων LED, είναι μια σχετικά ακριβή επένδυση, όπως πολλοί από εσάς θα έχετε ήδη αντιληφθεί. Δημιουργείται λοιπόν εύλογα το ερώτημα «είναι συμφέρουσα οικονομικά η αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων με λαμπτήρες LED; Αξίζει να δαπανήσουμε χρήματα για το σκοπό αυτό;».
Η απάντηση είναι «σίγουρα ΝΑΙ». Η επένδυση σε λαμπτήρες LED είναι μονόδρομος και επιτακτική πλέον ανάγκη και θα το αποδείξουμε παρακάτω με ένα απλό παράδειγμα. Αρκεί η επένδυση που θα κάνουμε , να αφορά προϊόντα επώνυμα, με υψηλές αποδόσεις και εγγυήσεις και όχι σε προϊόντα χωρίς πιστοποιήσεις, χωρίς σωστά τεχνικά χαρακτηριστικά, απλά και μόνο επειδή είναι φθηνά.
Δύο παραδείγματα με σεβαστά κέρδη
Ας πάρουμε λοιπόν για παράδειγμα μια οικία, η οποία έχει εγκατεστημένους δέκα λαμπτήρες πυράκτωσης των 25W, πέντε των 60W και τρεις των 75W. Στο σπίτι αυτό θα πραγματοποιήσουμε αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων με LED και θα υπολογίσουμε τα ενεργειακά οφέλη. Ταυτόχρονα θα υπολογίσουμε και τα οφέλη από την αντικατάσταση ηλεκτρονικών λαμπτήρων φθορισμού (οικονομίας) με λαμπτήρες LED, μια και αρκετά πλέον σπίτια έχουν ήδη αλλάξει τους λαμπτήρες τους με λάμπες αυτού του τύπου. Συγκεκριμένα, θα αντικαταστήσουμε τους λαμπτήρες των 25W, με λαμπτήρες 5W LED, αυτούς των 60W με 8W LED και των 75W με 9W LED.
Για τον υπολογισμό λαμβάνουμε υπόψιν, πως ο φωτισμός είναι σε λειτουργία για 5 ώρες την ημέρα, για 365 ημέρες το χρόνο, και η αξία της kWh είναι 0,20¤ (μικτή αξία μαζί με τις κυμαινόμενες χρεώσεις).
- Εγγύηση λαμπτήρων LED 5 έτη
- Εκτιμώμενο κόστος λαμπτήρων 220,00 ¤
- Απόσβεση επένδυσης: 9-10 μήνες
- Κέρδος μετά την απόσβεση για τη διάρκεια ζωής των λαμπτήρων LED: -.350,00¤, δηλαδή 240¤ κάθε χρόνο ή διαφορετικά 80¤ σε κάθε λογαριασμό ΔΕΗ.
- Εγγύηση λαμπτήρων LED 5 έτη
- Εκτιμώμενο κόστος λαμπτήρων 220¤
- Απόσβεση επένδυσης: 2,5 χρόνια
- Κέρδος μετά την απόσβεση για τη διάρκεια ζωής των λαμπτή ρων LED: 975,00¤, δηλαδή 75¤ κάθε χρόνο ή διαφορετικά 25¤ σε κάθε λογαριασμό ΔΕΗ.
Εάν στα παραπάνω, συνυπολογίσουμε ότι τους λαμπτήρες LED τους αγοράζουμε μία φορά (τουλάχιστον για τα 5 χρόνια της εγγύησής τους), ενώ τους συμβατικούς λαμπτήρες θα τους αγοράσουμε αρκετές φορές, μια και η διάρκεια ζωής τους είναι πολύ μικρότερη αλλά και λόγω του ότι καίγονται πολύ εύκολα ειδικά σε συχνά αναβοσβησίματα, τότε η απόσβεση της επένδυσής μας υπολογίζεται τουλάχιστον 40-50% μικρότερης διάρκειας, ενώ το κέρδος μας διπλασιάζεται.
Η ενημέρωση των καταναλωτών και η προτροπή αυτών για την εφαρμογή της τεχνολογίας LED φωτισμού, σύμφωνα με τις παραπάνω προϋποθέσεις, αποτελεί ευθύνη τόσο των μηχανικών και τεχνικών της χώρας μας, όσο και του ιδίου του Κράτους, καθώς είναι μία σημαντικότατη παράμετρος για την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος.
¶ρθρο του κ. Ιωάννη Βελιάνη, Διπλ. Μηχανολόγου Μηχανικού, Α.Π.Θ., Διαχειριστή της εταιρείας ΤεχνοΜηχανική Ε.Π.Ε. – LEDGR