Κλιματισμός άνευ όρων
Διαβάστηκε από 3767 αναγνώστες -
Κλιματισμός δεν είναι μόνο η λειτουργία on-off που πατάμε στο air-condition του σπιτιού μας. Είναι μια διαδικασία σύνθετη, η οποία όμως αν πραγματοποιηθεί σωστά μπορεί να προσφέρει ιδανικές συνθήκες διαβίωσης με λίγα χρήματα.
Με τον όρο «κλιματισμό» ονομάζουμε τη ρύθμιση της θερμοκρασίας, της υγρασίας, της κίνησης ή της καθαρότητας του αέρα ενός χώρου. Επίσης ο όρος αυτός γενικότερα μπορεί να αναφέρεται σε οποιαδήποτε προσπάθεια να ψύξουμε, θερμάνουμε, εξαερίσουμε ή απολυμάνουμε την υπάρχουσα κατάσταση του αέρα. Πολλές φορές η έννοια του κλιματισμού συγχέεται με τη ψύξη ενός χώρου (Μονόψυξη). Αυτό όμως δεν είναι ακριβές διότι στη δεύτερη περίπτωση ο αέρας απλά ψύχεται (συνήθως μέσω της εξάτμισης του νερού) χωρίς προηγουμένως να έχει υποστεί κάποια επεξεργασία (καθαρισμό, ή αφύγρανση).
Οι βασικές λειτουργίες που επιτελούνται σε ένα σύστημα κλιματισμού είναι:
- Θέρμανση
- Ψύξη
- Ύγρανση
- Αφύγρανση
- Ανανέωση του αέρα
- Καθαρισμός του αέρα
Όλα τα κλιματιστικά συστήματα δεν έχουν τον ίδιο τρόπο λειτουργίας. Μπορεί να χρησιμοποιήσουν το νερό ή τον ίδιο τον αέρα σαν ψυκτικό μέσο, ή ακόμα και κάποιο άλλο ψυκτικό ρευστό. Με βάση αυτό διακρίνονται σε:
- Συστήματα κλιματισμού μόνο με αέρα.
- Συστήματα κλιματισμού μόνο με νερό.
- Συστήματα κλιματισμού αέρα - νερού.
- Συστήματα κλιματισμού ψυκτικού ρευστού - αέρα.
- Συστήματα κλιματισμού υπογείων υδάτων – νερού/αέρα (στην περίπτωση Γεωθερμίας).
Ο τρόπος με τον οποίο στη συνέχεια διοχετεύουν τον κλιματιζόμενo αέρα στο χώρο αποτελεί ένα δεύτερο διαχωρισμό. Έτσι έχουμε:
- Κεντρικά συστήματα κλιματισμού: ονομάζονται έτσι γιατί η κεντρική μονάδα επεξεργασίας βρίσκεται σε ένα σημείο συνήθως απομακρυσμένο από το χώρο που θέλουμε να κλιματίσουμε. Η ανταλλαγή του ψυκτικού μέσου γίνεται μέσω σωληνώσεων ενώ η μεταφορά του ψυχρού ή θερμού αέρα μέσω καναλιών συνήθως ενσωματωμένων σε ψευδοροφή. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες πολλών σημείων του κτιρίου ταυτόχρονα, προσφέροντας ευελιξία στις επιλογές των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε αυτό. Χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο σε μεγάλα κτίρια γραφείων ή άλλους επαγγελματικούς χώρους μεγάλων διαστάσεων, όπου οι διαφορετικές ανάγκες άνεσης των ενοίκων είναι αυξημένες.
- Τοπικά Συστήματα κλιματισμού: διαχωρίζονται σε ημικεντρικά και αυτόνομα (split – units). Η λειτουργία τους γίνεται μέσω μιας κεντρικής εξωτερικής μονάδας και μίας εσωτερικής που συνδέονται μεταξύ τους μέσω σωληνώσεων για τη μεταφορά του ψυκτικού μέσου και του ανταλλασσόμενου αέρα.
- Ημικεντρικά Συστήματα: Η ουσιαστική διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι τα ημικεντρικά διαθέτουν μία κεντρική «κασέτα» τοποθετημένη σε ένα εσωτερικό σημείο του κτιρίου (συνήθως κρυμμένη σε ψευδοροφή) από την οποία αναχωρούν εύκαμπτοι αεραγωγοί και καταλήγουν στους χώρους που θέλουμε να κλιματίσουμε. Αποτελούν πολύ χρήσιμη επιλογή σε νέες κατοικίες ή μικρές επιχειρήσεις διότι προσφέρουν αυξημένα επίπεδα αυτοματισμού και θερμοκρασιακών επιλογών.
- Αυτόνομα Συστήματα διαιρούμενου τύπου (split ή multi split): Σε αυτά, η εσωτερική μονάδα βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με την εξωτερική και ουσιαστικά κλιματίζει έναν ενιαίο χώρο. Στις περιπτώσεις των multi splits η κεντρική μονάδα μπορεί να συνδυαστεί μέχρι και με 3 εσωτερικές, αυξάνοντας την αυτονομία στο εσωτερικό, προσομοιώνοντας κάπως τη χρήση των ημικεντρικών συστημάτων. Το πλεονέκτημα τους είναι ότι δεν υποχρεώνουν τον ιδιοκτήτη στη κατασκευή γυψοσανίδας που πολλές φορές είναι απαγορευτική λόγω ύψους, ειδικά σε κατοικίες.
Η εναλλακτική λύση των φορητών Monoblock
Πρόκειται για κλιματιστικά συστήματα τα οποία ενσωματώνουν την εξωτερική και εσωτερική μονάδα στην ίδια συσκευή – σε αντίθεση με τα συστήματα διαιρούμενου τύπου (split). Η αποβολή του θερμού αέρα στο περιβάλλον γίνεται μέσω ενός παραθύρου / πόρτας, τα οποία πρέπει να παραμένουν ανοιχτά. Αυτό συνεπάγεται απώλειες στην ψύξη και κατά συνέπεια μειωμένη απόδοση. Τα συστήματα αυτά είναι συνήθως τροχήλατα και χρησιμοποιούνται όταν δεν υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης εναλλακτικών συστημάτων ή όταν δεν απαιτείται μόνιμη εγκατάσταση (π.χ. εξοχικές κατοικίες).
Η περίπτωση των Αντλιών Θερμότητας
Οι Αυτόνομες Κλιματιστικές Μονάδες και τα Συστήματα Κεντρικού Κλιματισμού που λειτουργούν με ψυκτικό υγρό (Σύστημα Ψυκτικού Υγρού – Αέρα) μπορεί να διαθέτουν και αντίστροφη λειτουργία για να καλύπτουν τόσο τις ανάγκες θέρμανσης όσο και ψύξης ενός χώρου. Σε αυτή την περίπτωση αναφερόμαστε σε αυτά ως Αντλίες Θερμότητας.
Από τη φυσική γνωρίζουμε ότι όταν ένα αέριο συμπιέζεται θερμαίνεται, ενώ αντίθετα όταν εκτονώνεται ψύχεται. Αυτό το φυσικό φαινόμενο είναι που εκμεταλλεύονται οι αντλίες θερμότητας, ανταλλάσσοντας ουσιαστικά ενέργεια με το περιβάλλον μέσω ενός συμπιεστή. Κατά συνέπεια λειτουργούν με αντιστροφή του ψυκτικού κύκλου και επειδή ο εξατμιστής του κυκλώματος γίνεται συμπυκνωτής, αποβάλει την θερμότητα του αέρα μέσα στον κλιματιζόμενο χώρο και έτσι τον θερμαίνει. Παρά την αυξημένη τιμή αγοράς τους, έχουν μεγάλη απήχηση στο καταναλωτικό κοινό λόγω της σχετικά οικονομικής τους λειτουργίας και λόγω της ευκολίας χρήσης και τοποθέτησης.
Ο ρόλος του inverter
Πρόκειται για μία νέα σχετικά τεχνολογία που πλέον έχει γίνει μονόδρομος στις μέρες μας, λόγω της σημαντικής εξοικονόμησης ενέργειας που προσφέρει. Τα περισσότερα σύγχρονα τοπικά, αυτόνομα ή και ημικεντρικά συστήματα κλιματισμού διαθέτουν λειτουργία Inverter. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, η λειτουργία αυτή δεν σχετίζεται με την αντιστροφή της λειτουργίας του κλιματιστικού συστήματος, αλλά πρόκειται για έναν μετατροπέα ισχύος που επιτρέπει να μεταβάλλεται η ισχύς του συμπιεστή και να προσαρμόζεται σύμφωνα με τις πραγματικές θερμικές ανάγκες του χώρου που επιθυμούμε να θερμάνουμε ή να ψύξουμε. Έτσι επιτυγχάνεται σημαντική μείωση σε κατανάλωση ενέργειας της τάξεως του 20% με 30% συγκριτικά με ένα απλό σύστημα. Επίσης ελαχιστοποιείται και το επίπεδο θορύβου διότι η συσκευή λειτουργεί συνεχόμενα σε χαμηλές στροφές.
Ορολογία και χρήσιμες συμβουλές
Καλό είναι πλέον οι καταναλωτές να γνωρίζουν τι ακριβώς αγοράζουν. Οι μέρες που όλοι επέλεγαν από το τοπικό κατάστημα ηλεκτρικών ότι τους πρότεινε ο ιδιοκτήτης – πωλητής έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και σίγουρα η μεγάλη πληθώρα επιλογών και τεχνολογιών είναι σημαντικός σύμμαχος οικονομίας. Για αυτούς τους λόγους είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε την τεχνική ορολογία των συσκευών που θα αγοράσουμε, καθώς είναι ενδεικτική της απόδοσης τους. Έτσι οι δύο σημαντικότερες λέξεις είναι:
- SCOP: Seasonal Coefficient of Performance: Είναι η θερμική ισχύς κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που απαιτείται θέρμανση, διαιρεμένη με την συνολική ηλεκτρική κατανάλωση ενέργειας κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Όσο υψηλότερη είναι η τιμή του SCOP, τόσο πιο ενεργειακά αποδοτικό είναι το σύστημα.
- SEER: Seasonal Energy Efficiency Ratio: Είναι η ψυκτική ισχύς κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που απαιτείται ψύξη, διαιρεμένη με την συνολική ηλεκτρική κατανάλωση ενέργειας κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Όσο υψηλότερη είναι η τιμή του SEER, τόσο πιο ενεργειακά αποδοτικό είναι το σύστημα.
Να μην ξεχνάμε:
Ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για την αγορά κλιματιστικού, είναι πλέον και η ενεργειακή ετικέτα, η οποία και παρουσιάζει την ενεργειακή απόδοση της συσκευής και αξιολογείται από Α μέχρι G ή από Α+++ μέχρι D. Πρόκειται για μία νομική υποχρέωση, που όμως μπορεί να διασφαλίσει τα συμφέροντα των καταναλωτών και να συμβάλλει στη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματός τους.