Η ηλιοθερμία βιομηχανικό ορόσημο της Ελλάδας

Διαβάστηκε από 1420 αναγνώστες -

Με το 51% περίπου της συνολικής επιφάνειας συλλεκτών που κατασκευάζονται στην Ελλάδα να εξάγεται πλέον σε άλλες χώρες εκτός συνόρων, οι εταιρείες του κλάδου της ηλιοθερμίας, έχουν καταφέρει να επιδείξουν αξιοσημείωτη «αντοχή» στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, όπως σημειώνει στο Πράσινο Σπίτι & Κτίριο ο πρόεδρος της ΕΒΗΕ, κ. Παναγής Κωνσταντινίδης.

 
Η Ένωση Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας εκπροσωπεί τον δυναμικό κλάδο των βιομηχανιών κατασκευής θερμικών ηλιακών συστημάτων στην Ελλάδα. Η ΕΒΗΕ, με έτος ιδρύσεως το 1979, είναι η παλαιότερη ένωση στο χώρο των ΑΠΕ στην Ευρώπη. 
Η ΕΒΗΕ είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας της Βιομηχανίας Ηλιοθερμίας (ESTIF) ενώ επί δεκαετίες οι Πρόεδροι της ΕΒΗΕ διατηρούν παραδοσιακά την Προεδρία της Τεχνικής Επιτροπής της CEN - TC 312, κάτι που αποδεικνύει το κύρος και την αναγνώριση της τεχνογνωσίας του κλάδου μας.
Η Ελληνική βιομηχανία παραγωγής ηλιοθερμικών συστημάτων είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρώπη με ετήσια παραγωγή που ξεπερνά τους 270.000 ηλιακούς συλλέκτες και τις 120.000 δεξαμενές. Ο κλάδος μας εξακολουθεί να απασχολεί άμεσα και έμμεσα πάνω από 4.000 εργαζόμενους συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην καταπολέμηση της ανεργίας.

Η διείσδυση της ηλιοθερμίας στην Ελλάδα
Η  τεχνολογία και ποιότητα των θερμικών ηλιακών προϊόντων είναι σε τέτοιο επίπεδο ώστε να εξασφαλίζουν πολύ υψηλή απόδοση (ως και 80%) και κατά συνέπεια πολύ υψηλή κάλυψη των αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης (ως και 95%) με τον πλέον οικονομικό τρόπο. Συνεπώς, οι καταναλωτές μπορούν να επιτύχουν σημαντική εξοικονόμηση και η χώρα να προσεγγίσει, με τον από κάθε άποψη ενδεδειγμένο τρόπο, τους δικούς της στόχους του 2020 αναφορικά με τη συμμετοχή των ΑΠΕ στο συνολικό ενεργειακό μίγμα της χώρας.
Η επιτυχημένη πορεία διείσδυσης των θερμικών ηλιακών συστημάτων σε κατοικίες στην Ελλάδα, οφείλεται στην εξοικονόμηση δαπανών που επιτυγχάνεται με τη χρήση τους, στην αύξηση του αποθέματος κατοικιών, σε τεχνικά χαρακτηριστικά όπως η ύπαρξη επίπεδων στεγών στις κατοικίες, οι οποίες επιτρέπουν την εύκολη εγκατάσταση των ΘΗΣ και οι ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες (υψηλή ηλιοφάνεια και εξωτερική θερμοκρασία), στην υποστήριξη από το κράτος (ιδιαίτερα στο αρχικό στάδιο ανάπτυξης), αλλά και στις προσπάθειες των επιχειρήσεων του κλάδου, οι οποίες ανέπτυξαν ισχυρή παραγωγική δυναμικότητα και τεχνογνωσία και διαχρονικά βελτίωσαν την αποδοτικότητα των συστημάτων.
Η επιτυχημένη πορεία διείσδυσης των θερμικών ηλιακών συστημάτων στην Ελλάδα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη παραγωγικών μονάδων κατασκευής συστημάτων, οι οποίες συνολικά καλύπτουν με επάρκεια την εγχώρια ζήτηση και επιδεικνύουν έντονη εξωστρέφεια. Ο κλάδος περιλαμβάνει σήμερα περίπου 40 παραγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες παρουσιάζουν διαφορετικό επίπεδο οργάνωσης και παραγωγικής δυναμικότητας – από πολύ μικρές μονάδες που συναρμολογούν εξαρτήματα, μέχρι μεγαλύτερες βιομηχανικού τύπου μονάδες που εξειδικεύονται σε (κατασκευάζουν) διάφορους τύπους ολοκληρωμένων συστημάτων, πιστοποιούν τα προϊόντα τους και την παραγωγική διαδικασία σύμφωνα με τα πιο έγκυρα σήματα ποιότητας, επενδύουν στην έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, είναι ιδιαίτερα εξωστρεφείς και διαθέτουν οργανωμένο δίκτυο πωλήσεων και παροχής σχετικών υπηρεσιών.

Η αντοχή του κλάδου στην κρίση
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης των τελευταίων ετών οι επιχειρήσεις του κλάδου έχουν καταφέρει να συγκρατήσουν τις απώλειές τους, καθώς η υποχώρηση των πωλήσεων στην εγχώρια αγορά αντισταθμίστηκε από την εντατικοποίηση της εξαγωγικής τους προσπάθειας. Ως αποτέλεσμα, το 51% περίπου της συνολικής επιφάνειας συλλεκτών που κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξάγεται πλέον σε άλλες χώρες, μια αξιοσημείωτη αύξηση του βαθμού εξωστρέφειας του κλάδου έναντι των ετών πριν το 2009, τόσο σε σχετικούς όσο και σε απόλυτους όρους. 
Με το τρέχον κόστος των εναλλακτικών τρόπων παραγωγής ζεστού νερού χρήσης, οι καταναλωτές που χρησιμοποιούν θερμικά ηλιακά συστήματα μειώνουν τις δαπάνες τους και στηρίζουν μια εγχώρια παραγωγική δραστηριότητα που συμβάλλει θετικά στην προστιθέμενη αξία της ελληνικής οικονομίας και στην απασχόληση. 
Λαμβάνοντας υπόψη τις αλληλεπιδράσεις του κλάδου θερμικών ηλιακών συστημάτων με τους υπόλοιπους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, εκτιμάται ότι η συνολική συνεισφορά του κλάδου στο ΑΕΠ διαμορφώθηκε το 2013 σε ¤232 εκατ. Η συνολική συνεισφορά του κλάδου στα δημόσια έσοδα υπολογίζεται σε ¤63 εκατ., εκ των οποίων τα ¤24 εκατ. εκτιμάται ότι αντιστοιχούν σε έσοδα που εισπράττονται άμεσα από τον κλάδο θερμικών ηλιακών συστημάτων. Από τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι για κάθε 1 ευρώ αξίας παραγωγής στον κλάδο το ΑΕΠ της χώρας αυξάνεται κατά 2 ευρώ.

Εξοικονόμηση αξίας 165 εκατ. ευρώ
Τα θερμικά ηλιακά συστήματα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς υποκαθιστούν συμβατικές πηγές ενέργειας, τόσο άμεσα όσο και στην παραγωγή ηλεκτρισμού, μεγάλο μέρος των οποίων εισάγεται από το εξωτερικό επιβαρύνοντας το εμπορικό ισοζύγιο:
Οι ποσότητες καυσίμων που εξοικονομούνται σε ετήσια βάση εκτιμάται ότι κυμαίνονται από 1,5 έως 3,3 εκατ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου (boe). 
Η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 87 έως 165 εκατ. ευρώ. Συνολικά, με βάση τις παραδοχές μελέτης του ΙΟΒΕ, εκτιμάται ότι η παρούσα αξία του σωρευτικού οφέλους για το εμπορικό ισοζύγιο σε βάθος 20ετίας από το υφιστάμενο απόθεμα εγκατεστημένων θερμικών ηλιακών συστημάτων εκτιμάται σε 1,1 έως 2,2 δισ. ευρώ, ανάλογα με την υπόθεση σχετικά με το μίγμα ηλεκτροπαραγωγής που υποκαθιστά.

Συμβολή του κλάδου στην απασχόληση
Σε όρους απασχόλησης, ο κλάδος προσέφερε το 2013 άμεσα περίπου 1.450 θέσεις εργασίας (ισοδύναμες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης). Λαμβάνοντας υπόψη τις πολλαπλασιαστικές επιδράσεις, η συνολική συνεισφορά του κλάδου στην απασχόληση υπολογίζεται σε 4.316 θέσεις εργασίας.

Η καθαρή και δωρεάν ενέργεια της ηλιοθερμίας
Τα θερμικά ηλιακά συστήματα αποτελούν επίσης σημαντικό εργαλείο περιορισμού των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από την κατανάλωση ενέργειας στον κτιριακό τομέα, ενώ η υποκατάσταση της ηλεκτρικής ενέργειας που επιτυγχάνεται από τη χρήση τους περιορίζει τις αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις της ηλεκτροπαραγωγής στο περιβάλλον, αλλά και την αναγκαία πρόσθετη εγκατεστημένη ισχύ ηλεκτροπαραγωγής για την κάλυψη των αναγκών ζεστού νερού χρήσης.
Στο σύνολο της ενέργειας που παρήγαγαν τα θερμικά ηλιακά συστήματα στην Ελλάδα το 2013 αντιστοιχούν, σύμφωνα με τους υπολογισμούς κλαδικής μελέτης του ΙΟΒΕ, αποφευγόμενες εκπομπές από 1,1 έως 2,2 εκατ. τόνους CO2 ετησίως.
Με το τρέχον επίπεδο τιμών των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 (περίπου 7¤/tCO2), το συνολικό όφελος από την εξοικονόμηση εκπομπών CO2 που προκύπτει από τη χρήση ΘΗΣ εκτιμάται από ¤8 εκατ. έως ¤16 εκατ. Σε ένα περιβάλλον υψηλότερων τιμών (30¤/tCO2) θα μπορούσε να φτάσει σε ετήσια βάση τα 67 εκατ. ευρώ.
Το εξωτερικό κόστος ηλεκτροπαραγωγής που αποφεύγεται εκτιμάται σε 46 έως 66 εκατ. ευρώ.
Με δεδομένο ότι η εγκατεστημένη ισχύς των ΘΗΣ διαμορφώθηκε το 2013 σε περίπου 2.925 MW, το στιγμιαίο φορτίο ηλεκτρισμού που αποφεύγεται στο διασυνδεδεμένο σύστημα ηλεκτρισμού μπορεί να φτάσει τα 365 MW (στην περίπτωση  ταυτόχρονης λειτουργίας ισοδύναμου ποσοστού ισχύος 15% ηλεκτρικών μέσων θέρμανσης ΖΝΧ) και οι πληρωμές ισχύος που αποφεύγονται τα 15,3 εκατ. ευρώ.

«Τα θερμικά ηλιακά 
συστήματα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, 
καθώς υποκαθιστούν 
συμβατικές πηγές ενέργειας»

Οι προοπτικές και τα αιτήματα του κλάδου
Η ΕΒΗΕ επί πολλά έτη έχει παγιώσει τα αιτήματα της που θα βοηθήσουν όχι μόνο στην ανάπτυξη του κλάδου, αλλά και στην επίτευξη δημοσιονομικών, περιβαλλοντικών στόχων, στόχων ισοζυγίου πληρωμών και στόχων απασχόλησης. Οι βασικές προτάσεις του κλάδου περιλαμβάνουν δέσμη μέτρων που κινούνται σε πολλαπλούς άξονες: 
- Εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για πραγματική εφαρμογή τεχνολογιών ΑΠΕ σε νεόδμητες κατοικίες και δημόσια κτίρια.
- Εφαρμογή φορολογικών κινήτρων στην αγορά ηλιοθερμικών συστημάτων ώστε να παταχθεί το φαινόμενο της «μαύρης» διακίνησης. Το θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα τέτοιων μέτρων επιβεβαιώθηκε και από πρόσφατη κλαδική μελέτη του ΙΟΒΕ.
- Έλεγχο της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κανονισμού για την ενεργειακή κατάταξη των ηλιοθερμικών συστημάτων, δεδομένου ότι ο καταναλωτής δεν αγοράζει δεξαμενή νερού αλλά ισοδύναμο σε κιλοβατώρες ζεστό νερό για χρήση, θέρμανση ή άλλες εφαρμογές.
- Εξίσωση του συντελεστή ΦΠΑ για την αγορά ηλιοθερμικού συστήματος με αυτόν ανταγωνιστικών πηγών ενέργειας, όπως το ρεύμα και το φυσικό αέριο.
Υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις ο κλάδος της ηλιοθερμίας θα συνεχίσει την ανοδική του πορεία και θα αποτελεί ένα βιομηχανικό ορόσημο της χώρας μας διεθνώς.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ