Λόγω και της καθίζησης της κατασκευής νέων οικοδομών (από 102 χιλ. κυβικά μέτρα το 2005 σε 9 χιλ. κυβ. μέτρα το 2014), ο κλάδος έχει στραφεί στην αντικατάσταση κουφωμάτων ικανοποιώντας τις βασικές απαιτήσεις των πελατών για εξοικονόμηση ενέργειας. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες το επάγγελμα του τεχνίτη κατασκευών από αλουμίνιο και σίδηρο συμπεριλαμβάνεται σε αυτά που θα έχουν ανάπτυξη και ζήτηση λόγω και της συμβολής του στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας.
Λαμβάνοντας υπΆ όψιν τα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου για τον όγκο πωλήσεων των αρχιτεκτονικών προφίλ αλουμινίου, ο κλάδος του αλουμινίου, σε σύγκριση με το 2007, έχει χάσει το 75% των προϊόντων διέλασης, ευρισκόμενος πλέον στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990.
Οι πωλήσεις προϊόντων διέλασης το 2014 σημείωσαν νέα πτώση κατά 2% περίπου σε σχέση με το 2013. Η εγχώρια αγορά που απορρόφησε το 33% των συνολικών πωλήσεων σημείωσε πτώση κατά 15% περίπου σε σχέση με το 2013, με τις εξαγωγές που απορροφούν πλέον το 67% των πωλήσεων να αυξάνονται σημαντικά, κατά 6% περίπου.
Η επόμενη μέρα του κλάδου
Όσον αφορά το μέλλον, ο μεγάλος αριθμός τοποθετημένων κατασκευών κουφωμάτων με τις συνεπαγόμενες απαιτήσεις συντήρησης και αντικατάστασης, φαίνεται να δίδει σχετικά καλές προοπτικές απασχόλησης στο επάγγελμα, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξουν και τα απαραίτητα κίνητρα. Όπως αναφέρθηκε, υπάρχει σαφής προσανατολισμός στην εξοικονόμηση ενέργειας που προσφέρουν τα κουφώματα σε συνδυασμό με τα εξώφυλλα, κάτι που αποτελεί και την κυρίαρχη τάση στον κλάδο. Η τάση αυτή αναμένεται να ενισχυθεί με την εφαρμογή της Οδηγίας 2009/125 για τον Οικολογικό Σχεδιασμό των Προϊόντων και την
σήμανση αυτών με την Ενεργειακή Επισήμανση (Energy Label). Οι ιδιότητες εξοικονόμησης ενέργειας των συγκεκριμένων προϊόντων θα γίνουν πιο προσιτές στον καταναλωτή, ο οποίος θα μπορεί πιο εύκολα να συγκρίνει και να επιλέγει.
Μία από τις προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο κλάδος είναι η αύξηση της εξωστρέφειας. Ενώ οι εξαγωγές της πρώτης ύλης δηλαδή του αρχιτεκτονικού προφίλ αλουμινίου διατηρούνται σε ικανοποιητικό επίπεδο, οι εξαγωγές τελικών προϊόντων (κουφώματα αλουμινίου κλπ. ) είναι ελάχιστες. Αυτό οφείλεται κυρίως στη διάρθρωση των κατασκευαστικών επιχειρήσεων οι οποίες είναι πολύ μικρές ή μικρές και στην έλλειψη του απαραίτητου προσωπικού για την επέκταση σε νέες αγορές εκτός Ελλάδος, παρότι τα προϊόντα που κατασκευάζουν είναι άριστης ποιότητας. Η ΠΟΒΑΣ σκοπεύει να βοηθήσει τους κατασκευαστές με τη δημιουργία ενός συνεργατικού σχηματισμού (cluster), ο οποίος θα οργανώσει φορέα που θα ασχολείται με θέματα πιστοποίησης προϊόντων, έκδοσης τεχνικών προδιαγραφών, παροχή τεχνικών συμβουλών, πιστοποίησης συστημάτων ελέγχου παραγωγής, δημιουργίας νέων καινοτόμων προϊόντων και προώθησης προϊόντων σε αγορές του εξωτερικού για αύξηση της εξωστρέφειας του κλάδου.
Η «εικόνα» της αγοράς το 2015
Όσον αφορά το 2015 η εγχώρια αγορά είχε πτωτικές τάσεις, με τις πωλήσεις ιδιαίτερα στο 3ο τρίμηνο του 2015 να παρουσιάζουν μεγάλη πτώση σε σχέση με το 3ο τρίμηνο 2014.
Με τα υπάρχοντα στοιχεία για το έτος 2014, η παραγωγική δραστηριότητα των εταιρειών κατασκευής κουφωμάτων αλουμινίου κινήθηκε σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με το 2013.
Οι συνολικές πωλήσεις 57 επιχειρήσεων του κλάδου, τα οικονομικά στοιχεία των οποίων για το 2014 έχουν γίνει γνωστά, είχαν ανέλθει το έτος αυτό σε 39,8 εκατ. ευρώ και ήταν μειωμένες κατά 8,2 εκατ. ευρώ σε αξία και κατά 17% σε ποσοστό.
Για το έτος 2015, σύμφωνα με επιχειρηματίες του τομέα και χωρίς να υπάρχουν επίσημα στοιχεία η ζήτηση για τα κουφώματα αλουμινίου υποχώρησε ακόμη περισσότερο, με συνέπεια ο τομέας να αδυνατεί ακόμη να εισέλθει σε ουσιαστική φάση ανάκαμψης.
Το μόνο θετικό για την εσωτερική αγορά ήταν το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατΆ Οίκον», το οποίο κατάφερε να προσφέρει μία σχετική σταθεροποίηση της αγοράς έπειτα από την μεγάλη πτώση των τελευταίων ετών, μέχρι βέβαια να υπάρξει το «πάγωμα» των παραγγελιών το αΆ τρίμηνο του 2015. Σήμερα, αρνητικό παραμένει το γεγονός ότι η χώρα μας δεν έχει αναβαθμίσει τον υπάρχοντα Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει επί πλέον καθυστερήσεις εκταμίευσης ευρωπαϊκών κονδυλίων, διότι αποτελεί προϋπόθεση. Εμείς έχουμε καταθέσει πλαίσιο προτάσεων για το νέο πρόγραμμα εξοικονόμησης, ώστε να γίνει πιο προσιτό στους καταναλωτές και πραγματικά να ικανοποιεί τους στόχους του, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της απασχόλησης, των φορολογικών εσόδων, της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
Ο ρόλος της ΠΟΒΑΣ
Σε όλες τις εξελίξεις που διαδραματίζονται στον κλάδο η Πανελλήνια Ομοσπονδία Βιοτεχνών Αλουμινοσιδηροκατασκευαστών (ΠΟΒΑΣ) έχει σημαντικό ρόλο. Η ΠΟΒΑΣ είναι δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση και ιδρύθηκε το 1998 με σκοπό την καλλιέργεια και τη διάδοση του συνδικαλιστικού πνεύματος, τη διεκδίκηση κοινών συμφερόντων, την ενθάρρυνση συνεργασίας μεταξύ των μελών της, την συμβολή στον κοινωνικό διάλογο και την επίλυση των προβλημάτων του κλάδου των κατασκευών αλουμινίου και σιδήρου. Είναι βασικός συνομιλητής με την Πολιτεία και με κάθε νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, οι σκοποί και οι δραστηριότητες του οποίου συνδέονται με τα γενικότερα συμφέροντα του κλάδου, ενώ παράλληλα προωθεί και ενισχύει κάθε πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην ανάπτυξη και βελτίωση της επιχειρηματικότητας. Η έδρα της είναι στην Αθήνα και τα γραφεία της βρίσκονται στην οδό Καποδιστρίου 24.
Σημαντικό ρόλο στα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί κατά καιρούς στον κλάδο αποτελεί η μη ύπαρξη πιστοποίησης των επαγγελματικών προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού του κλάδου. Πρόσφατα, στο πλαίσιο της συνεργασίας της ΠΟΒΑΣ και του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, πραγματοποιήθηκε η επίσημη διαδικασία πιστοποίησης των τεχνικών προσόντων των επαγγελματιών του κλάδου. Την πιστοποίηση απέκτησαν συνολικά 187 επαγγελματίες του κλάδου έπειτα από εξετάσεις, που διενεργήθηκαν πανελλαδικά από την TUV AUSTRIA HELLAS. Για τη συμμετοχή στις εξετάσεις πιστοποίησης είχε προηγηθεί η τεχνική κατάρτιση των συναδέλφων διάρκειας 50 ωρών στο θεματικό αντικείμενο «Νέες τεχνικές δομικών έργων αλουμινίου-σιδήρου» με βάση το ομότιτλο τεχνικό εγχειρίδιο, συγγραφέας του οποίου είναι ο επιστημονικός συνεργάτης της ΠΟΒΑΣ Δρ. Στέλιος Λαμπρακόπουλος.
Οι επικείμενες δράσεις της Ομοσπονδίας
Τα κυριότερα πεδία παρέμβασης της ΠΟΒΑΣ, για τα επόμενα έτη, με σκοπό την προάσπιση του κλάδου και την ενίσχυση της βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας των μελών της, είναι τα εξής:
- Συνέχιση της διαδικασίας Πιστοποίησης του Επαγγέλματος.
- Δημιουργία συνεργατικού σχηματισμού (cluster).
- Εκπαίδευση – κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού του κλάδου και του τεχνικού κόσμου (π.χ. μηχανικοί, ενεργειακοί επιθεωρητές κλπ)
- Ενίσχυση και εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για τον κλάδο τόσο για το ανθρώπινο δυναμικό (πιστοποιήσεις ανθρώπινου δυναμικού), όσο και για τα προϊόντα (σήμανση CE, ενεργειακή απόδοση) του κλάδου.
- Συνέχιση των προγραμμάτων επιδότησης για την εξοικονόμηση ενέργειας τα οποία μπορούν να αποτελέσουν ένα μοχλό σταθεροποίησης και ανάπτυξης του κλάδου για τα απόμενα έτη.
Σε αυτά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης που οι βιοτέχνες καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για την επιβίωση των επιχειρήσεων τους, η Πανελλήνια Ομοσπονδία ενισχύει την όποια προσπάθεια τους, με κοινές δράσεις που εκφράζονται από την συνισταμένη ομόρροπων δυνάμεων, έχοντας ως προτεραιότητα την αναβάθμιση του κλάδου με ποσοτικούς και ποιοτικούς όρους.