Πολυτελές κάμπινγκ με «πράσινο» χαρακτήρα

Το ύφος και τα χαρακτηριστικά του glamping ποικίλλουν ανάλογα της χώρας που βρίσκεται. Θεωρείται μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία, διότι αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά και την κουλτούρα της περιοχής στην οποία βρίσκεται τα οποία δύσκολα αναπαράγονται σε άλλα μέρη του κόσμου. Στην Αφρική η διαμονή γίνεται σε μεγάλες σκηνές Serengeti και οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν οδήγηση στους αμμόλοφους, στη Μογγολία οι τουρίστες φιλοξενούνται σε παραδοσιακές θολωτές κατασκευές (γιούρτες). Στην Αμερική και στην Ευρώπη υπάρχουν πολλοί τύποι glamping που περιλαμβάνουν τη διαμονή σε vintage τροχόσπιτα (airstream), σε πολυτελείς σκηνές, κινητές κατοικίες, κοντέινερ σπίτια, δενδρόσπιτα, αχυρώνες, μετασκευασμένα φορτηγά ή λεωφορεία, ξύλινα τροχόσπιτα σε μορφή κάρου (gipsy caravan) κα.

Το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα

Στο νέο ΕΣΠΑ, το «Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης» (ΣΕΣ), στον τομέα της ενέργειας (Θεματικός Στόχος 4), δίνεται ιδιαίτερη προτεραιότητα στην εξοικονόμηση ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και μεταξύ άλλων προβλέπονται:

• Στην Ελλάδα υπάρχουν λίγες παρεμφερείς εγκαταστάσεις με μετασκευασμένες σκηνές που συνδυάζονται κυρίως με θαλάσσια αθλήματα ή με εναλλακτική διαβίωση, χωρίς να προσφέρουν τις υπηρεσίες ενός πολυτελούς πεντάστερου ξενοδοχείου, ούτε να συνδυάζονται με θεματικό τουρισμό άλλων μορφών πέρα του αθλητισμού. 

Παρά το ασφυκτικό νομοθετικό πλαίσιο του Ε.Ο.Τ., λόγω της φυσικής ομορφιάς, του κλίματος, του πολιτισμού, της ποικιλίας των τοπικών προϊόντων και των δυνατοτήτων βιολογικής καλλιέργειας τα χαρακτηριστικά του κάμπινγκ στην Ελλάδα, ταιριάζουν στο προφίλ του πολυτελούς οίκο-κάμπινγκ (glamorous eco-camping) με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Οι τύποι των καταλυμάτων μπορούν να ποικίλλουν και να εναλλάσσονται με κοινό χαρακτηριστικό ότι δεν καταναλώνουν πρόσθετη ενέργεια από αυτή που παράγεται στις εγκαταστάσεις του κάμπινγκ (ενεργειακή αυτονομία) και δεν αλλοιώνουν το φυσικό ανάγλυφο για την τοποθέτησή τους. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι κινητές κατοικίες, τα πολυτελή τροχόσπιτα, πολυτελείς σκηνές, καθώς και διάφορες μορφές ιδιαίτερων καταλυμάτων που δεν προσκρούουν στη νομοθεσία του Ε.Ο..Τ.


Σχεδιασμός ενός πολυτελούς οίκο- κάμπινγκ
O σχεδιασμός ενός πολυτελούς οίκο-κάμπινγκ στην Ελλάδα είναι μια αρκετά περίπλοκη υπόθεση, διότι πρέπει να αναδεικνύει τα μοναδικά χαρακτηριστικά του τόπου, να μπορεί να εξυπηρετήσει θεματικές δραστηριότητες, να είναι λειτουργικό και αποτελεσματικό στη λειτουργία του παρά τη διασπορά των καταλυμάτων και να διαθέτει αποτελεσματική περιβαλλοντική διαχείριση ως προς την ενέργεια, το νερό και τα απορρίμματα.

Σημεία-κλειδιά
Τα κυριότερα σημεία κλειδιά του σχεδιασμού ενός πολυτελούς οίκο-κάμπινγκ συνοψίζονται παρακάτω:

• Κατηγορίες δρόμων και μονοπατιών (κύριοι δρόμοι τροχοφόρων, δευτερεύοντες δρόμοι πεζών και ελαφρών τροχήλατων οχημάτων, μονοπάτια πεζών)
• Κατηγορίες οικημάτων (μεταφερόμενες κατοικίες, θεματικά τροχόσπιτα, αυτοκινούμενα και άλλες τροχήλατες κατασκευές, πολυτελείς σκηνές)
• Κύρια-Βοηθητικά κτίρια
• Διαδρομές δικτύων
• Διαχείριση ενέργειας (παραγωγή, αποθήκευση, κατανάλωση)
• Διαχείριση αποβλήτων (συλλογή, επεξεργασία, διάθεση)
• Διαχείριση όμβριων υδάτων
• Σκίαση-Ανεμοπροστασία
• Εξυπηρέτηση πελατών- ανεφοδιασμός, υπηρεσίες
• Κόστος εγκατάστασης σε συνδυασμό με κόστος λειτουργίας, συντήρησης
• Αποθήκευση, προστασία κατά το χειμερινό εξάμηνο.

Η λειτουργία της τουριστικής μονάδας
Το μόνιμο προσωπικό του πολυτελούς οικο-κάμπινγκ θα επιφορτιστεί με την ευθύνη εύρυθμης λειτουργίας της τουριστικής μονάδας, όπως σε κάθε συμβατική τουριστική εγκατάσταση, συνεπώς δεν απαιτούνται κάποιες ειδικές δεξιότητες. Οι πρόσθετες υπηρεσίες διαχείρισης των εξειδικευμένων λειτουργιών του οικισμού καθώς και της παροχής υπηρεσιών προς τους πελάτες (περιβαλλοντική διαχείριση, γαστρονομία, αγροτική παραγωγή, άθληση, σεμινάρια, θεραπεία/αποκατάσταση κ.α.) θα αναληφθούν από εξωτερικούς συνεργάτες, που διαθέτουν τον εξοπλισμό και θα αναλάβουν με συμφωνημένους στόχους τη λειτουργία τους. Οι εξωτερικοί συνεργάτες θα ελέγχονται από τη διοίκηση του οικισμού και θα αποδίδουν ποσοστά από τα έσοδα της δραστηριότητάς τους στην επιχείρηση. Ενδεικτικά, οι υπηρεσίες που θα μπορούν να αναληφθούν από εξωτερικούς συνεργάτες είναι οι εξής:

• Υπεύθυνος αθλητικού προγράμματος και δραστηριοτήτων με αντίστοιχους με τον αριθμό και την εποχή των δραστηριοτήτων δάσκαλους-βοηθούς.
• Γαστρονομικός υπεύθυνος (chef) με βοηθούς που αναλαμβάνει τη συμβατική σίτιση και το πρόγραμμα γαστρονομικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων.
• Υπεύθυνος προγραμμάτων γιόγκα , πιλάτες, μασάζ, θεραπειών κλπ που αναλαμβάνει συνολικά τις σχετικές παρεχόμενες υπηρεσίες. 
• Σύμβουλος επισκέπτης γεωπόνος για τη φύτευση και τον βιολογικό μπαξέ σε συνεργασία με τη γαστρονομική ομάδα και τον υπεύθυνο συντηρητή.
• Υπεύθυνος μηχανικός για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την ενεργειακή διαχείριση του οικισμού που μπορεί να συμμετάσχει και σε σχετική εκδήλωση ενημέρωσης.

Τα πρώτα στάδια ανάπτυξης
T Το τουριστικό μοντέλο του eco glamping είναι ευέλικτο και εύκολα προσαρμόσιμο. Επειδή περιλαμβάνει μια καινούργια μορφή τουρισμού απαιτείται να προσδιοριστούν με σαφήνεια οι ομάδες τουριστών που απευθύνεται, ώστε να οργανωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες και οι δραστηριότητες ανάλογα.
Για να συνδυαστεί το κόστος αρχικής εγκατάστασης και μελλοντικών επεκτάσεων με το κόστος λειτουργίας και συντήρησης του προτείνεται η αρχική εγκατάσταση (basic settlement) να είναι σχετικά μικρή, ώστε στη συνέχεια αφού αποκτηθεί εμπειρία και δοκιμασθεί το μοντέλο στη πράξη να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των εγκαταστάσεων σε κεντρικό ή αποκεντρωμένο μοτίβο και να εμπλουτιστεί το πολυτελές οικο-κάμπινγκ με τους τύπους καταλυμάτων που ταιριάζουν στο προφίλ του συγκεκριμένου τουριστικού μοντέλου.

«Πράσινη» διαχείριση
Σ χετικά με την περιβαλλοντική και ενεργειακή διαχείριση τοποθετούνται μετρητές ενεργειακής παραγωγής/ κατανάλωσης και ύδρευσης/αποχέτευσης σε όλα τα καταλύματα και θα συνοδεύονται από προγράμματα επιβράβευσης για τα καταλύματα με το χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα (αραιότερο πλύσιμο πετσετών, προσεκτική κατανάλωση ρεύματος κ.α.). Οι βραβεύσεις θα γίνονται σε μικρές εκδηλώσεις και τα βραβεία θα αφορούν πρόσθετες δωρεάν υπηρεσίες. (green footprint, good practice for energy saving, carbon free, green summer). Αντίστοιχα με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα θα υπάρχουν επιβραβεύσεις σε συμμετέχοντες στην συντήρηση/καλλιέργεια του βιολογικό μπαξέ, στη συλλογή των προϊόντων και στην προετοιμασία/ μάθημα μαγειρικής (eat local, raw food, prepare your meal, healthy summer). Όλες οι παραπάνω δράσεις θα υποστηρίζονται από social media ώστε να κοινοποιούνται σε ευρύτερο κύκλο ενδιαφερομένων.


Τα δεδομένα για την Ελλάδα
Το τουριστικό μοντέλο της Ελλάδας των προηγούμενων δεκαετιών οριοθετήθηκε από την ακαμψία των προδιαγραφών του Ε.ΟΤ. που με την πολιτική του επιδίωξε να προτυποποιήσει τις κτιριακές εγκαταστάσεις και τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Στη σημερινή περίοδο το μοντέλο αυτό έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του και δεν εξυπηρετεί τις τρέχουσες απαιτήσεις του παρεχόμενου τουριστικού μοντέλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η νομοθεσία για τις ενοικιάσεις κατοικιών από ιδιώτες που πρόσφατα απελευθερώθηκαν πλήρως και δεν απαιτείται άδεια του Ε.Ο.Τ. Το στοίχημα σήμερα είναι να προωθηθούν στην Ελλάδα ευέλικτες και οικονομικά βιώσιμες δομές τουρισμού που θα αναδεικνύουν την μοναδικότητα του φυσικού πλούτου και του πολιτισμού. Το πολυτελές οίκο-κάμπινγκ χαρακτηρίζει απόλυτα αυτό το νέο μοντέλο τουρισμού που υπό προϋποθέσεις μπορεί να εφαρμοσθεί και σε υφιστάμενες τουριστικές εγκαταστάσεις.

Η διαχείριση και η επικοινωνία του εγχειρήματος
Όλες οι δράσεις και οι παρεχόμενες υπηρεσίες του πολυτελούς οικο-κάμπινγκ θα χρειαστεί να γίνουν σε σύντομο χρονικό διάστημα ευρύτερα γνωστές κυρίως μέσω των social media, ώστε να ενεργοποιηθεί το τμήμα του κοινού που θα ενδιαφερόταν για αυτή τη μορφή τουρισμού. Παράλληλα θα αναζητούνται συνεργασίες με εξειδικευμένα γραφεία θεματικού τουρισμού, οργανωτές συνεδρίων/σεμιναρίων, αθλητικούς οργανισμούς για διοργάνωση αγώνων και αυτόνομους οργανωτές σχετικών εκδηλώσεων (γαστρονομικά γκρουπ τουρισμού, αθλητικές extreme εκδρομές, σεμιναριακή επιμόρφωση κ.α.).

«Το στοίχημα σήμερα
είναι να προωθηθούν στην Ελλάδα ευέλικτες και
οικονομικά βιώσιμες
δομές τουρισμού»

*Άρθρο του κ. Λεωνίδα Μαυρίδη,
Αρχιτέκτων Μηχανικός,
M.Sc. Environmental Design & Engineering