H εγκατάσταση που παρουσιάζουμε έγινε στην οροφή ενός ισόγειου κτιρίου που φιλοξενεί μια καφετέρια, μια ψησταριά και ένα κρεοπωλείο στον ¶γιο Αθανάσιο, στο δρόμο προς το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμακτσαλάν. Πέρα από τα αισθητικά προτερήματα μιας τέτοιας επέμβασης, ο ιδιοκτήτης αλλά και όλοι οι χρήστες του χώρου θα απολαύσουν τα πλεονεκτήματα μιας φυτεμένης στέγης, ενεργειακά και περιβαλλοντικά. Η μελέτη που έγινε κατέληξε στην εφαρμογή φυτεμένου δώματος - στέγης, στην περίπτωση μας «εκτατικής μορφής» και οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν το Δεκέμβριο της χρονιάς που μας πέρασε από την κατασκευαστική εταιρεία έργων πρασίνου του Νίκου Μισυρλή, με υλικά της Alto - Optigreen και λειτουργεί ιδανικά, δεν έχει παρουσιάσει προβλήματα υγρασίας, το φυτικό υλικό έχει ευδοκιμήσει χωρίς απώλειες και χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερη συντήρηση. Το κτίσμα εντάχθηκε πλήρως στο τοπίο, ο ιδιοκτήτης δικαιώθηκε για την επιλογή του και αναμένονται σημαντικά οικονομικά οφέλη, λόγω της εξοικονόμησης ενέργειας. Το συνολικό κόστος του, από την κατασκευή μέχρι και την φύτευση, ήταν 86 ευρώ το τετραγωνικό συν ΦΠΑ, περίπου όσο δηλαδή θα κόστιζε και μια κανονική κεραμοσκεπή.
Η στέγη του κτιρίου έχει μικρή κλίση και συνολική επιφάνεια 250 τμ με περιορισμό φορτίου τα 125 κιλά ανά τετραγωνικό.
Τα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει η ομάδα των αρχιτεκτόνων ήταν:
- η κλίση της στέγης
- ο περιορισμός του βάρους που μπορεί να δεχθεί η στέγη
- η επιλογή κατάλληλης θερμομόνωσης
- η επιλογή κατάλληλης στεγανοποίησης
- οι ακραίες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής
Επελέγη ένα σύστημα πράσινης στέγης κατάλληλο να ικανοποιήσει αυτές τις συνθήκες, σύμφωνα με τις γερμανικές προδιαγραφές FLL για την κατασκευή και συντήρηση φυτεμένων δωμάτων, που περιλάμβανε:
- Φύλλο πολυαιθυλενίου σαν φράγμα υδρατμών για να μην γίνεται υγροποίηση υδρατμών στην θερμομόνωση
- Θερµοµόνωση με εξιλασμένη πολυστερίνη FIBRAN XPS δωμάτων πάχους 5 εκ.
- Για τη στεγανοποίηση που αποτελεί την καρδιά κάθε φυτεμένου δώματος, επελέγη η εφαρμογή οπλισμένης θερμοπλαστικής μεμβράνης πολυολεφίνης Ultraply TPO της Firestone με αντιριζική προστασία, πιστοποιημένη κατά FLL,
που προσφέρει µεγάλη διάρκεια ζωής, ευκαµψία στις χαµηλές θερµοκρασίες και είναι φιλική προς το περιβάλλον.
- Γεωσύνθετο αποστραγγιστικό σύστηµα SSV 800 OPTIGREEN κατάλληλο για κεκλιμένες στέγες που λειτουργεί ταυτόχρονα ως µέσο συγκράτησης υγρασίας και προστασίας της στεγανωτικής μεμβράνης, τοποθετημένο κατά το 1/5 της απόστασης ροής, στο κατώτερο τμήμα της κεκλιμένης στέγης.
- Ειδικό γεωύφασµα τριχοειδούς απορρόφησης RMS 600Κ OPTIGREEN στο υπόλοιπο τμήμα της στέγης που λειτουργεί ως στρώση προστασίας της μεμβράνης στεγανοποίησης και ταυτόχρονα διανέµει οµοιόµορφα το νερό σε όλη την επιφάνεια της πράσινης στέγης.
- Εδαφικό υπόστρωµα πάχους 8 εκ. Type E light OPTIGREEN , ειδικό υπόστρωμα σχεδιασμένο για δώματα εκτατικού τύπου με χαµηλό βάρος, δυνατότητα αποθήκευσης νερού, εξαιρετικές αποστραγγιστικές ικανότητες και κατάλληλα οργανικά στοιχεία για τα φυτά που επελέγησαν.
- Περιμετρική ζώνη από χαλίκι 50 εκ. για προστασία από την διαθρωτική επίδραση του ανέμου στο εδαφικό υπόστρωμα, χρησιμοποιούμενη ως διάδροµος κυκλοφορίας για επισκευές και συντηρήσεις των υδρορροών και ως ζώνη πυροπροστασίας.
- Τερµατικά προφίλ OPTIGREEN για διαχωρισμό του εδαφικού υποστρώματος από τα χαλίκια.
- Κουτιά ελέγχου OPTIGREEN για εύκολη, γρήγορη και ασφαλή συντήρηση και έλεγχο των υδρορροών.
- Χρησιμοποιήθηκε υποτυπώδες αρδευτικό σύστηµα στάγδην άρδευσης στην κορυφή της στέγης, που λόγω της ύπαρξης του γεωυφάσματος τριχοειδούς απορρόφησης RMS 600Κ OPTIGREEN, απεδείχθη επαρκές.
Η εφαρμογή έγινε τον Δεκέμβριο του 2010 με τις τεχνικές οδηγίες της OPTIGREEN,
σε ιδιαίτερα ακραίες καιρικές συνθήκες και χαμηλές θερμοκρασίες (-10 βαθμούς C έως 4 βαθμούς C) και χρειάστηκαν 7 εργάσιμες μέρες για ένα συνεργείο τριών ατόμων για να ολοκληρωθεί.
Τα φυτά που επελέγησαν ήταν κατάλληλα για την ακραία κλιματική ζώνη που βρίσκεται το έργο και για θερμοκρασία έως -20 βαθμούς C: αγρωστώδη (οφιοπώγωνας, κελέρια, αρμέρια), 2 είδη αγιούγκα (λεπτόφυλλη, παχύφυλλη), 2 είδη sedum και ευώνυμο νάνο περιμετρικά.
Η ALTO Α.Ε. στα πλαίσια της συνεχιζόμενης προσπάθειά της για αναβάθμιση του επιπέδου των κατασκευών, τον εμπλουτισμό των ολοκληρωμένων και αξιόπιστων συστημάτων δόμησης που προσφέρει καθώς και την ενίσχυση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας του τεχνικού κόσμου και της πράσινης δόμησης, έχει αναλάβει την αποκλειστική αντιπροσωπεία και διανομή των Ολοκληρωμένων Συστημάτων Φυτεμένων Δωμάτων
Η OPTIGREEN είναι ένας από τους μεγαλύτερους και πιο εξειδικευμένους οίκους παραγωγής και σχεδίασης ολοκληρωμένων συστημάτων για φυτεμένα δώματα παγκοσμίως. Με έδρα τη Γερμανία, ασχολείται αποκλειστικά με το χώρο των πράσινων δωμάτων από το 1976, παρέχοντας ολοκληρωμένες και εξειδικευμένες λύσεις για κάθε τύπο πράσινης στέγης, μεταμορφώνοντας πάνω από 2.000.000 m2 δώματα ετησίως σε πράσινες οάσεις, γεγονός που την καθιστά ηγετική εταιρεία στο χώρο. Διαθέτει μεγάλη γκάμα εξειδικευμένων προϊόντων, που σχεδιάζονται αποκλειστικά για χρήση σε φυτεμένα δώματα, παρέχοντας έτσι ολοκληρωμένα συστήματα και αξιόπιστες λύσεις για όλους τους τύπους των δωμάτων.
Τι είναι τα φυτεµένα δώµατα;
Όλοι ξέρουμε τους ταρατσόκηπους ή τα roof gardens. Τα φυτεμένα δώματα είναι κατά κάποιον τρόπο, η εξέλιξη τους, με στόχο όχι μόνο το αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά και οικολογικά και οικονομικά οφέλη, αν και πράσινες στέγες υπήρχαν πολύ πριν την βιοκλιματική αρχιτεκτονική.
Οι ταρατσόκηποι, μολονότι αποτελούν την πιο όμορφη επέμβαση, έχουν πολύ μεγάλες απαιτήσεις σε νερό και η επιλογή των φυτών γίνεται ανάλογα με τις προτιμήσεις του ιδιοκτήτη. Υπάρχουν άλλες, εξίσου όμορφες λύσεις και με πιο οικολογικό χαρακτήρα που συμβάλλουν και στην προστασία του κτιρίου.
Κατηγορίες
Τα φυτεμένα δώματα κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα τη βλάστηση που θα τοποθετηθεί, το βάθος του υποστρώματος και τη φροντίδα που απαιτούν.
Οι τρεις τύποι είναι ο εντατικός, ο ημιεντατικός και ο εκτατικός.
Ο εντατικός τύπος είναι μια καλή επιλογή για υγρά και ήπιο κλίματα όπου δεν επικρατούν δυνατοί άνεμοι. Το κόστος του είναι αρκετά υψηλό, όπως και η συντήρησή του αρκετά απαιτητική και δεν προτείνεται για το ελληνικό κλίμα καθώς οι ανάγκες του σε νερό είναι αρκετά αυξημένες. Αισθητικά δίνει ένα πάρα πολύ όμορφο αποτέλεσμα καθώς οι επιλογές φυτών είναι απεριόριστες.
Ο εκτατικός τύπος συνδυάζει όλα τα πλεονεκτήματα οικονομικά και οικολογικά. Η απόσβεση της τοποθέτησης γίνεται άμεσα και η συντήρηση είναι σχεδόν μηδενική. Για την Ελλάδα, αυτός ο τύπος είναι ο πλέον ενδεδειγμένος καθώς οι ανάγκες σε νερό είναι πολύ περιορισμένες και η τοποθέτηση δεν επηρεάζεται από τους ανέμους.
Ο ηµιεντατικός τύπος, ανάλογα με τη διείσδυση που επιλέγεται από τις ανωτέρω εναλλακτικές, χαρακτηρίζεται και από τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα.
Τα σηµαντικότερα πλεονεκτήµατα
Τα σηµαντικότερα πλεονεκτήµατα τα προσφέρει ένα φυτεµένο δώµα στο ίδιο το κτίριο και τους χρήστες του. Μια πράσινη στέγη είναι η καλύτερη µορφή µόνωσης. Τα φυτά απορροφούν τη ζέστη για τις ανάγκες του µεταβολισµού τους, µειώνοντας έτσι τη θερµοκρασία του δώµατος, η οποία µπορεί να φτάσει µέχρι και τους 80 βαθµούς κελσίου. Η θερµοκρασία ενός φυτεµένου δώµατος διατηρείται συνήθως κάτω από τους 35 βαθµούς, µε αποτέλεσµα ο κλιµατισµός του κτιρίου να είναι πολύ πιο αποτελεσµατικός και οικονοµικός. Επίσης, το εσωτερικό του κτιρίου κατά τους θερινούς µήνες διατηρείται πιο δροσερό, ενώ κατά τους χειµερινούς µειώνονται οι απώλειες θερµότητας. Ως αποτέλεσµα, το κόστος ψύξης και θέρµανσης του κτιρίου µειώνεται µέχρι και 50%.
Το κόστος τοποθέτησης, αν υπολογίσουµε το µειωµένο κόστος κλιµατισµού, αποσβένεται σε 4-5 χρόνια από τη στιγµή της τοποθέτησης.
Η τοποθέτηση προστατεύει επιπλέον το ίδιο το δώµα και το κτίριο.
Η επιφάνεια του δώµατος προστατεύεται από τις καιρικές συνθήκες, µε αποτέλεσµα να µην χρειάζεται τόσο τακτική συντήρηση. Όµως, και το ίδιο το κέλυφος του κτιρίου, επειδή οι αυξοµειώσεις της θερµοκρασίας περιορίζονται, δεν καταπονείται από τις θερµικές συστολές και διαστολές.