Eνεργειακή Αποδοτικότητα

Προωθούνται πολιτικές για την ενθάρρυνση της μετατροπής υφιστάμενων κτιρίων σε κτίρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, καθώς έως το 2020 όλα τα νέα κτίρια και του Δημοσίου θα πρέπει να εναρμονισθούν με τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία.

Τα κτίρια ευθύνονται για το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη, παρουσιάζοντας έτσι σημαντικά περιθώρια εξοικονόμησης. Με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (2010/31/ΕΕ, αναδιατύπωση) τα Κράτη Μέλη καλούνται να λάβουν μέτρα ώστε:

(α) ως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 όλα τα νέα κτίρια, και (β) μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2018 όλα τα νέα δημόσια κτίρια, να είναι Κτίρια σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης (ΚσΜΕΚ).

Επίσης, θα πρέπει αναπτύξουν πολιτικές και να λάβουν μέτρα, θέτοντας για παράδειγμα στόχους για την ενθάρρυνση της μετατροπής υφιστάμενων κτιρίων σε ΚσΜΕΚ. Σύμφωνα με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ, το ΚσΜΕΚ έχει πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση γιατί: η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για τις ενεργειακές του ανάγκες θα πρέπει να καλύπτεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από ανανεώσιμες πηγές, περιλαμβανομένης αυτής που παράγεται επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου. Η Ελλάδα έχει υιοθετήσει την Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων με το Νόμο 4122/2013. Το Εθνικό Σχέδιο για την αύξηση των κτιρίων ΚσΜΕΚ που θα περιλαμβάνει τους αριθμητικούς προσδιορισμούς και θα επιλύει όλα τα τεχνικά ζητήματα βρίσκονται σε επεξεργασία από τις αρμόδιες εθνικές αρχές.

Παράλληλα, ως απόρροια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση (2012/27/ΕΕ), τα Κράτη Μέλη έχουν θεσπίσει μακροπρόθεσμη στρατηγική για την κινητοποίηση επενδύσεων για την ανακαίνιση του εθνικού κτιριακού αποθέματος, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών και μέτρων για τη ριζική ανακαίνιση κτιρίων. Η εθνική στρατηγική για την ανακαίνιση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος στην Ελλάδα έχει ήδη εκπονηθεί και είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ.

Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία neZEH

Υποστηρίζοντας την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων, η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία neZEH (Ξενοδοχεία σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης - Nearly Zero Energy Hotels) προωθεί έργα ανακαίνισης μεγάλης κλίμακας σε υφιστάμενα ξενοδοχεία μέσω:

- τεχνικής βοήθειας σε ξενοδόχους που επιθυμούν να μετατρέψουν τα κτίρια τους σε ΚσΜΕΚ

- επιδεικτικών έργων που τεκμηριώνουν τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητα σχετικών επενδύσεων

- δράσεων κατάρτισης και ενίσχυσης δεξιοτήτων

- προβολής πρότυπων ξενοδοχείων στη χώρα μας και στην ευρωπαϊκή αγορά

- δικτύωσης των ξενοδόχων και των επαγγελματιών στο χώρο του κτιρίου, της ενεργειακής απόδοσης και των ΑΠΕ μέσω του πανευρωπαϊκού δικτύου neZEH (η εγγραφή γίνεται μέσω της ιστοσελίδας www.nezeh.eu). Η πρωτοβουλία συντονίζεται πανευρωπαϊκά από το Πολυτεχνείο Κρήτης (Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων, Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη. Συμμετέχουν 10 εταίροι, μεταξύ των οποίων ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού, το Δίκτυο των Περιφερειών της Ευρώπης για Αειφόρο και Ανταγωνιστικό Τουρισμό, η Ομοσπονδία των Ευρωπαϊκών Ενώσεων Θέρμανσης, Αερισμού και Κλιματισμού. Στα πλαίσια του neZEH υλοποιούνται πιλοτικά έργα σε 16 ξενοδοχεία σε 7 χώρες (Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Ρουμανία και Σουηδία). Περισσότερες πληροφορίες για τα πιλοτικά αυτά έργα μπορείε να βρείτε στην ιστοσελίδα του project www.nezeh.eu. Τα πιλοτικά αυτά ξενοδοχεία αποτελούν την πρώτη γενιά ξενοδοχείων σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, επιδεικνύοντας την τεχνική και οικονομική βιωσιμότητά του σχεδίου ανακαίνισης και εμπνέοντας παράλληλα άλλους ξενοδόχους να προχωρήσουν σε παρόμοιες ανακαινίσεις.

«Εργαλεία» χρηματοδότησης

Ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια στην αύξηση του ρυθμού των ανακαινίσεων του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος είναι η χρηματοδότηση. Το neZEH έχει επισημάνει τα εμπόδια αυτά, ειδικότερα για τα μικρομεσαία ξενοδοχεία, και έχει προτείνει συγκεκριμένες λύσεις στο Κείμενο Πολιτικής που έχει παραδώσει σε ευρωπαϊκούς αρμόδιους φορείς. Οι θέσεις και προτάσεις του neZEH συζητήθηκαν πρόσφατα σε εκδήλωση που διοργάνωσε η πρωτοβουλία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17 Μαρτίου 2016, με τη στήριξη και παρουσία Ευρωβουλευτών, του Εκτελεστικού Οργανισμού για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (EASME) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των Γενικών Διευθύνσεων Ενέργειας και Ανάπτυξης, εθνικών και περιφερειακών αρχών και άλλων φορέων από χώρο του τουρισμού και της ενέργειας.

Στην Ελλάδα, ένα σημαντικό εργαλείο δημόσιας χρηματοδότησης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι το ΕΣΠΑ. Στην νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 δίνεται προτεραιότητα στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων προσφέροντας ευκαιρίες χρηματοδότησης για ξενοδόχους που ενδιαφέρονται να προβούν σε ενεργειακές αναβαθμίσεις. Πέραν όμως της δημοσίας ενίσχυσης, πλέον υπάρχουν και σύγχρονα ευέλικτα εργαλεία όπως είναι οι Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ), που στην ουσία αφορούν συμφωνίες μεταξύ του πελάτη και μιας εταιρείας ενεργειακών υπηρεσιών, όπου η εταιρεία εφαρμόζει μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια του πελάτη, συνήθως με δική της επένδυση, και στη συνέχεια αποπληρώνεται από την εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται στους λογαριασμούς ενέργειας. Σύμφωνα με τον Ν. 3855/2010 με τον οποίο η ελληνική νομοθεσία εναρμονίζεται με την Ευρωπαϊκή Οδηγία Οδηγία 2006/32/ΕΚ, έχει συσταθεί μητρώο εγγραφής Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) από το ΥΠΕΚΑ (www.escoregistry.gr), με τα κριτήρια ένταξης να αφορούν ιδίως στην τεχνική και οικονομική επάρκεια της ΕΕΥ και στην εμπειρία της σε έργα βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης. Οι ΣΕΑ δεν έχουν ακόμα διαδοθεί ευρέως στην ελληνική αγορά, με τα κύρια εμπόδια να συνοψίζονται στην δυσκολία στην χρηματοδότηση των ΕΕΥ, μικρή ζήτηση λόγω ανεπαρκούς γνώσης ως προς το πώς λειτουργούν αυτές οι συμβάσεις και έλλειψη εμπιστοσύνης, νομικά εμπόδια, έλλειψη μηχανισμών πιστοποίησης, προβλήματα κυριότητας του κτιρίου.

Δράσεις υποστήριξης από τo TRUST EPC SOUTH

Η Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία TRUST EPC SOUTH (www.trustepc.eu) που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας 2020, στοχεύει στην υποστήριξη επενδύσεων για εξοικονόμηση Ενέργειας και ενσωμάτωση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ΑΠΕ στον ιδιωτικό τριτογενή τομέα των Νότιων Ευρωπαϊκών χωρών, με έμφαση στα έργα ΣΕΑ, μέσω:

- προώθησης διαλόγου και συνεργειών μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών, της προσφοράς ΣΕΑ, της ζήτησης από τον τριτογενή τομέα και της χρηματοπιστωτικής πλευράς,

- ανάπτυξης εργαλείου συγκριτικής αξιολόγησης ενεργειακών επενδύσεων, βασισμένου στην υπάρχουσα μεθοδολογία του Green Rating™ tool,

- παροχής εκπαίδευσης σχετικά με τη χρηματοδότηση και τα βασικά των ΣΕΑ για χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, πιθανές ομάδες επενδυτών, φορείς πιστοποίησης, τον τομέα των ενεργειακών υπηρεσιών, ενεργειακούς συμβούλους και διαχειριστές, δημόσιες αρχές και πολιτικούς φορείς.

Σημαντική επισήμανση

Το άρθρο αυτό υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του προγράμματος Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη. Την αποκλειστική ευθύνη για το περιεχόμενο του φέρουν οι συγγραφείς του. Οι απόψεις που εκφράζονται στην παρούσα έκδοση δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (EASME) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φέρουν ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται στο παρόν.