- Τα κουφώματα βρίσκονται μεταξύ των πιο σημαντικών δομικών υλικών
- Επηρεάζουν άμεσα την ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου
- Διαβάστε τις επιλογές για να διατηρείτε τη δροσιά το καλοκαίρι & τη ζέστη τοn χειμώνα στο σπίτι
- Λύσεις ακόμα και στις πιο δύσκολες κατασκευαστικές απαιτήσεις
Η ιστορία των κουφωμάτων είναι αρκετά παλιά, όσο και η προσπάθεια του ανθρώπου να θωρακίσει από τις καιρικές συνθήκες τις πρώτες κατοικίες του. Παράλληλα, με την ανακάλυψη του γυαλιού το μεσαίωνα, άρχισε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την κατασκευή αποτελεσματικών τρόπων προστασίας, μιας προσπάθειας που συνεχίζεται ακόμα και στις μέρες μας με την τεχνολογία να ξεπερνά και να δίνει λύσεις ακόμα και στις πιο δύσκολες κατασκευαστικές απαιτήσεις.
Τα υλικά επιλογής ήταν αρχικά το ξύλο, ενώ στη συνέχεια με την ανάπτυξη νέων τεχνικών κατασκευής και την ανακάλυψη καινούργιων υλικών, προστέθηκε στη λίστα το αλουμίνιο και τελευταία και το πλαστικό ή PVC. Έτσι μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι το ξύλο, το αλουμίνιο και το PVC, καθώς και οι συνδυασμοί τους, αποτελούν σήμερα τα κατεξοχήν υλικά προτιμήσεως για κάθε είδους εφαρμογή.
Τα κουφώματα διαχωρίζονται πρώτα με βάση το υλικό από το οποίο αποτελούνται. Έτσι υπάρχουν 3 κατηγορίες, τα κουφώματα pvc (τα πλαστικά κουφώματα ή πιο σωστά συνθετικά), τα κουφώματα αλουμινίου και τα ξύλινα κουφώματα. Κάθε είδος κουφώματος έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα όπως είναι φυσικό, ωστόσο είναι γεγονός πως ενώ εδώ και χρόνια γίνεται εκτενής χρήσης από κουφώματα αλουμινίου, τον τελευταίο καιρό έχει παρατηρηθεί μια στροφή μερίδας καταναλωτών προς τα πλαστικά κουφώματα pvc, κυρίως λόγω της χαμηλότερης τιμής τους.
Τέλος αρκετά συχνά εμφανίζονται στις μέρες μας και συνδυασμοί προφίλ από διαφορετικά υλικά (πχ αλουμίνιο εξωτερικά και ξύλο εσωτερικά) που εκμεταλλεύονται με αυτό τον τρόπο το μέγιστο των δυνατοτήτων του κάθε υλικού. Να δούμε όμως ξεχωριστά την κάθε κατηγορία και ποια είναι τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που την αποτελούν.
Ξύλο
Αποτελεί το πιο παλιό υλικό κατασκευής με πολύ καλό δείκτη μονώσεως και πληθώρα αστικών εφαρμογών. Είναι η ακριβότερη επιλογή υλικού που μπορεί να κάνει κάποιος με ποσοστά κόστους από 30% έως και 40% πιο ακριβά από την αμέσως επόμενη επιλογή που είναι το αλουμίνιο. Ανταμείβει όμως με την υψηλή αισθητική του και την αίσθηση ζεστασιάς που χαρίζει. Μειονέκτημα του είναι η έλλειψη μεγάλων μηχανικών αντοχών πράγμα που το καθιστά δύσχρηστο υλικό σε μεγάλες εφαρμογές, σε σχέση πάντα με άλλα υλικά επιλογής. Επίσης, ενώ τα παλαιότερου τύπου κουφώματα είχαν αυξημένες ανάγκες συντήρησης, σήμερα αυτό έχει μειωθεί σημαντικά, χαρίζοντας μακροζωία και υψηλή αντοχή στις καιρικές συνθήκες.
Τα σύγχρονα ξύλινα κουφώματα ύστερα από όλα αυτά τα χρόνια εξέλιξης, αποτελούν στοιχεία υπερσύγχρονων προδιαγραφών και τεχνολογίας. Βάφονται κατΆ επιλογή του πελάτη με υψηλής αντοχής υδροδιαλυτά οικολογικά βερνίκια εμποτισμού, δεν χρειάζονται τόσο συχνά συντήρηση παλαιού τύπου (ξύσιμο βάψιμο), η ξυλεία τους είναι τριπλά-κολλητή (τρεις "φέτες" ξύλου αντίθετα κολλημένες) και οι "ταμπλάδες" τους πλέον κατασκευάζονται από ειδικό κόντρα πλακέ θαλάσσης υψηλής αντοχής. Επίσης είναι ξηραμένα και απεντομωμένα έτσι ώστε να διασφαλίζουν τις μικρότερες δυνατές θερμοκρασιακές μεταβολές (διαστολές – συστολές) και βιολογικές φθορές. Τα πιο διαδεδομένα είδη ξύλου που χρησιμοποιούνται είναι τα Μeranti, το Teac, o δρυς και το πεύκο.
Παρά την εκτεταμένη χρήση νέων υλικών όμως μια τυπική συντήρηση ανά διετία είναι επιβεβλημένη, με τη χρήση άφθονου νερού για τον καθαρισμό τους και ειδικών ελαίων εμποτισμού τα οποία αποτελούν «τροφή» για το ξύλο και βοηθούν στην ανάκτηση της χαμένης λάμψης του. - ΥΠΕΡ: Πολύ καλή θερμομόνωση, αυξημένη αισθητική, πολύ καλή ανοχή στις θερμοκρασιακές μεταβολές.
- ΚΑΤΑ: Κόστος, μειωμένη αντοχή στο χρόνο, συντήρηση, δεν συνιστάται σε μεγάλες κατασκευές.
Ξύλινο κούφωμα
Αλουμίνιο
Είναι ίσως το πιο διαδεδομένο υλικό σήμερα. Η Ελλάδα είναι ευλογημένη με τεράστια αποθέματα Βωξίτη που είναι και η πρώτη ύλη για την παρασκευή του αλουμινίου. Αυτό σε συνδυασμό με τη μεγάλη τεχνογνωσία πάνω στις εφαρμογές του, το καθιστά σαν υλικό κορυφαίο από πλευράς προτίμησης και πολύ προσιτό από πλευράς κόστους. Τα κουφώματα αλουμινίου πρωτοεμφανίστηκαν στην Ελλάδα την δεκαετία του 60. Η εξέλιξη στην τεχνολογία της παραγωγής προφίλ (διατομών) αλουμινίου, η δυνατότητα κατασκευής σύνθετων διατομών και η ευρηματικότητα στον τομέα σχεδιασμού συστημάτων συνέβαλαν στην γρήγορη εξάπλωσή τους. Η ασφάλεια των κατασκευών και οι απαιτήσεις ποιότητας, οι ανάγκες χρήσης και η αισθητική εμφάνιση οδήγησαν στο σχεδιασμό ολοκληρωμένων κουφωμάτων αλουμινίου, τα γνωστά «συστήματα», τα οποία συνδυάζουν κατάλληλα προφίλ αλουμινίου, ειδικά εξαρτήματα, μηχανισμούς λειτουργίας, τζάμια και υλικά στεγάνωσης.
Σήμερα, τα συστήματα αλουμινίου κυριαρχούν στα κουφώματα καθώς κυκλοφορούν στην αγορά σε μεγάλη ποικιλία και συνδυάζουν κατάλληλα τεχνικά χαρακτηριστικά που εναρμονίζονται πλήρως με τις κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδας. Το αλουμίνιο έχει μάλιστα κατοχυρωθεί ως το πλέον ιδανικό υλικό κατασκευής κουφωμάτων στη χώρα μας και προτιμάται από το 75% των καταναλωτών χάρις στα αδιαμφισβήτητα προτερήματα που προσφέρει σε σχέση με άλλα υλικά. Κι αυτό γιατί το αλουμίνιο δεν αντιδρά σοβαρά στις αλλαγές κλίματος και θερμοκρασίας σε αντίθεση με το ξύλο στο οποίο προκαλούνται διαβρώσεις και το PVC που γίνεται πιο εύθραυστο στις χαμηλές θερμοκρασίες και πιο εύκαμπτο στις υψηλές.
Κουφώματα αλουμινίου Επίσης, είναι πιο ανθεκτικό στις παραμορφώσεις και δεν απαιτεί ενίσχυση όπως τα πλαστικά κουφώματα. Τα λεπτότερα και κομψότερα πλαίσια αλουμινίου δίνουν μεγαλύτερες επιφάνειες γυαλιού χωρίς να μειώνεται η αντοχή και η ακαμψία τους καθώς κατασκευάζονται με τη χρήση δι-ελασμένων προφίλ. Τα συστήματα αλουμινίου σχεδιάζονται από εταιρείες και κυκλοφορούν στην αγορά με εμπορικές ονομασίες και πιστοποιούνται από τις QUALANOD και QUALICOAT (Ευρωπαϊκοί φορείς ελέγχου και απονομής πιστοποιητικών ποιότητας σε ανοδιωμένα προϊόντα και αντίστοιχα σε πούδρες και προϊόντα ηλεκτροστατικής βαφής).
Τελευταία γίνεται λόγος για τη θερμοδιακοπή και ουσιαστικά όλα τα σύγχρονα κουφώματα αλουμινίου την εμπεριέχουν στο σύνολο τους. Η θερμοδιακοπή είναι ουσιαστικά η παρεμβολή ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό προφίλ του κουφώματος αλουμινίου με πολυαμίδιο, ένα υλικό που αποτελεί κακό αγωγό της θερμότητας. Η χρησιμότητα του είναι μεγάλη, διότι αυξάνει σημαντικά τη θερμομονωτική ιδιότητα του συστήματος. Και αυτό διότι το αλουμίνιο από μόνο του – σαν μέταλλο - είναι καλός αγωγός της θερμότητας και συνεπώς καθόλου θερμομονωτικό. - ΥΠΕΡ: Ελληνικό προϊόν, πολλές λύσεις και εφαρμογές, μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στο χρόνο από τα υπόλοιπα υλικά, ασφάλεια.
- ΚΑΤΑ: Πιο ακριβό σε σχέση με το PVC, λιγότερο αποδοτικό στη βάση του σε σχέση με τα αλλά δυο υλικά.
Πλαστικό (ή PVC)
Τα κουφώματα PVC, που είναι γνωστά και ως πλαστικά κουφώματα ή πιο σωστά συνθετικά κουφώματα, είναι τα κουφώματα που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στη χώρα μας, παρόλο που σίγουρα ακόμα πρωτοπόρα είναι τα κουφώματα αλουμινίου. Ο κύριος λόγος είναι οικονομικός, καθώς μπορούν να είναι περίπου 20% πιο οικονομικά σε σχέση με το αλουμίνιο, ενώ παράλληλα δεν υπολείπονται στα περισσότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Εκτός αυτού έχουν ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα, ότι βοηθούν και στη θερμομόνωση του χώρου. Αυτό συμβαίνει διότι το πλαστικό ως γνωστόν είναι κακός αγωγός της θερμότητας, συγκριτικά και με τα κουφώματα αλουμινίου που δεν έχουν καθόλου θερμομονωτικές ιδιότητες.
Κατά τη διαδικασία παραγωγής τους υπάρχει η δυνατότητα επιλογής διαφορετικών χρωμάτων όπως και στο αλουμίνιο (αν και όχι σε τόσο μεγάλη ποικιλία) ενώ μπορούν ακόμα να μιμηθούν και την εμφάνιση διαφορετικών υλικών, όπως πχ του ξύλου. Αυτό επιτυγχάνεται με την επίστρωση τους με ειδικό φιλμ κατά την κατασκευή του προφίλ στο εργοστάσιο.
Ας δούμε όμως πρώτα τι είναι το PVC και ποια είναι τα πιο βασικά χαρακτηριστικά για τα κουφώματα. Το PVC είναι η ονομασία για το πολυβυνιλοχλωρίδιο, που σε αντίθεση με τα περισσότερα πλαστικά, αποτελείται μόνο κατά 43% από πετρέλαιο, ενώ το υπόλοιπο 57% είναι το κοινό μαγειρικό άλας. Το PVC είναι μία εντελώς νέα σύνθεση η οποία έχει αντιγραφεί από την φύση και είναι εξελιγμένο από το απλό πλαστικό που παρασκευάζεται από το καουτσούκ.
Το πρώτο πλεονέκτημα που χαρακτηρίζει τα κουφώματα PVC, όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω, είναι το κόστος τους και βέβαια πάντα σε αναλογία με την ποιότητα. Σε καμία περίπτωση όμως δεν αποτελούν μια δεύτερη φθηνή λύση, αλλά μια οικονομική λύση εξίσου ποιοτική με τις υπόλοιπες. Μάλιστα σύμφωνα με τις μέσες τιμές της αγοράς, το κόστος τους είναι φθηνότερο κατά 20% (ίσως και περισσότερο) σε σχέση με τις υπόλοιπες επιλογές, δηλαδή τα κουφώματα αλουμινίου και τα ξύλινα κουφώματα.
`Αλλο ένα σημαντικό όφελος που προσφέρουν είναι η αυξημένη θερμομονωτική ικανότητα, η οποία πηγάζει από το γεγονός ότι το πλαστικό είναι κακός αγωγός της θερμότητας. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει μεταφορά θερμότητας από το εξωτερικό περιβάλλον προς το εσωτερικό του σπιτιού και αντίστροφα, κάτι που συνεπάγεται εξοικονόμηση χρημάτων και ενέργειας. Βέβαια στα κουφώματα αλουμινίου μπορεί να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα με την θερμοδιακοπή, όμως αυτό συνεπάγεται ακόμα μεγαλύτερο κόστος.
Πλαστικό (PVC) κούφωμα
Η ασφάλεια είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό που έχει βελτιωθεί σημαντικά συμβάλλοντας στην αξιοπιστία τους. Πιο συγκεκριμένα παλαιότερα αποτελούσε σημαντικό μειονέκτημα, καθώς σε καμία περίπτωση τα πλαστικά κουφώματα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τη στιβαρότητα των κουφωμάτων αλουμινίου. Όμως τα τελευταία χρόνια στα περισσότερα συνθετικά κουφώματα τοποθετείται πλέον ένα εσωτερικό προφίλ αλουμινίου, που προσδίδει μεγάλη ασφάλεια και συνεπώς μεγαλύτερη σιγουριά στο σπίτι που τοποθετούνται.
Η ηχομόνωση είναι ακόμα ένα πλεονέκτημα, καθώς το πλαστικό εκτός από κακός αγωγός της θερμότητας που είδαμε παραπάνω δεν επιτρέπει και τη μετάδοση του ήχου. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με μελέτες, τα κουφώματα PVC μειώνουν την ένταση των εξωτερικών θορύβων κατά 70%.
Τέλος δεν χρειάζεται να υπάρξει θερμοδιακοπή, καθώς ουσιαστικά το ίδιο το PVC είναι μια θερμοδιακοπή, αφού πρόκειται για κακό αγωγό της θερμότητας, όπως και με τα ξύλινα κουφώματα. - ΥΠΕΡ: τιμή, ποιότητα, ηχομόνωση, βέλτιστη θερμομόνωση, μοντέρνο υλικό.
- ΚΑΤΑ: όχι καλή απόδοση σε θερμά κλίματα, αποχρωματισμός
Πλαστικό (PVC) κούφωμα Συνδυασμός κουφωμάτων
Τελευταία, έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους και κουφώματα με συνδυασμό διαφορετικών υλικών. Έτσι, διατηρώντας τα πολύ καλά χαρακτηριστικά του αλουμινίου σε ασφάλεια και αντοχή σε καιρικές συνθήκες και στο χρόνο, έχει αντικατασταθεί το εσωτερικό προφίλ με ξύλο ή πλαστικό ανάλογα με την επιλογή μας. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η μέγιστη αντοχή και προστασία, ενώ παράλληλα αυξάνεται η θερμομόνωση και η αισθητική. Μοναδικό μειονέκτημα η αυξημένη τιμή που όμως αντισταθμίζεται από τα οφέλη σε θέρμανση και ψύξη.
Σίγουρα η επιλογή του κατάλληλου συστήματος κουφωμάτων είναι προσωπικό θέμα και αντικατοπτρίζεται από την οικονομική κατάσταση και την αισθητική του καταναλωτή, αλλά και από τις απαιτήσεις του χώρου στον οποίο θα τοποθετηθεί. Η τεχνολογία και τεχνογνωσία σήμερα είναι σε θέση να δίνει λύσεις σχεδόν σε όλες τις αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές απαιτήσεις. Είναι πολύ σημαντικό ωστόσο να κατανοήσει ο ιδιοκτήτης ότι με την τοποθέτηση ενός σύγχρονου συστήματος κουφωμάτων, εξασφαλίζει χρήματα στην τσέπη του, αυξημένη ποιότητα διαβίωσης στο χώρο του και προστασία στο περιβάλλον.
Η σημασία των υαλοπινάκων
Τέλος, αναπόσπαστο κομμάτι όλων των κουφωμάτων αποτελούν και οι υαλοπίνακες, που συμπληρώνουν και ουσιαστικά ολοκληρώνουν τα συστήματα. Και εδώ, η πρόοδος της τεχνολογίας έχει επιτρέψει την κατασκευή τζαμιών με αυξημένες μηχανικές αντοχές, με επιστρώσεις υλικών που προσδίδουν ιδιαίτερες θερμομονωτικές ιδιότητες, ακόμα και αυτο-καθαρισμό. Η δε συνένωση πολλών στρωμάτων τζαμιού μέσω πλαστικών διαφανών μεμβρανών έχει επιτρέψει την κατασκευή ιδιαίτερα ανθεκτικών στη θραύση κρυστάλλων, προσδίδοντας τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ασφαλείας.
Έτσι εκτός από τα γνωστά διπλά κρύσταλλα, πλέον υπάρχουν ενεργειακά τζάμια δύο ή τεσσάρων εποχών για χρήση σε θερμά ή όλα τα κλίματα, triplex, securit ή και αλεξίσφαιρα για ειδικές εφαρμογές, ενώ με ειδική κατεργασία όλα τα κρύσταλλα μπορούν να αποκτήσουν και αντιρρυπαντικές ιδιότητες που βρίσκουν εφαρμογή σε ιδιαίτερα ψηλά κτίρια και ουρανοξύστες όπου ο καθαρισμός τους είναι πιο δύσκολος. Περισσότερα για αυτά όμως θα γίνουν σε εκτενέστερη αναφορά σε επόμενο τεύχος.