Το TILOS PROJECT, είναι ένα σημαντικό και καινοτόμο έργο έρευνας και ανάπτυξης.

Tο νησί-πρότυπο

Διαβάστηκε από 2389 αναγνώστες -

Το Ευρωπαϊκό έργο TILOS αποτελεί ένα σημαντικό, καινοτόμο έργο έρευνας και ανάπτυξης, το οποίο εγκρίθηκε ως πρώτο ανάμεσα σε άλλα 80 ανταγωνιστικά έργα στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού προγράμματος Horizon 2020.

Η «πράσινη» Τήλος
Tο έργο αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ενεργειακής λύσης εφαρμόσιμης σε πλήθος νησιών διαφορετικού μεγέθους ώστε να ελαχιστοποιηθεί η ενεργειακή τους εξάρτηση από το πετρέλαιο και να αυξηθεί η ασφάλεια εφοδιασμού με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αναφορικά με την Τήλο, τα πρώτα οφέλη που αναμένουμε σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας σχετίζονται με την επίλυση του προβλήματος των συχνών διακοπών καθώς και με την καθιέρωση του νησιού ως "πράσινο", γεγονός που γεννά σημαντικές ευκαιρίες για προβολή και για δημιουργία νέων δραστηριοτήτων στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης/οικοτουρισμού.
Η Τήλος αποτελεί ένα ιδιαίτερο ελληνικό νησί, σε σχήμα τελικού σίγμα «ς», στο νοτιοανατολικό Αιγαίο και στο νησιωτικό σύμπλεγμα Δωδεκανήσων, που μοιράζει την απόστασή του μεταξύ Ρόδου και Κω.
Η ιστορία του νησιού ξεκινά με την εδαφική απόσχισή του από τα παράλια της Μικράς Ασίας και φτάνει μέχρι τις μέρες μας έχοντας κατοικηθεί από μεγάλη ποικιλία λαών και πολιτισμών. Πέρα από τη φυσική ομορφιά της, την ποικιλία των τοπίων της και το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου Πελάγους που την περιβάλλει, η Τήλος έχει να επιδείξει σημαντικά μεσαιωνικά κάστρα, ένα βυζαντινό μοναστήρι, πολλές μικρές γραφικές εκκλησίες και ένα χωριό που έχει ανακηρυχθεί πολιτιστικό μνημείο. Η Τήλος όμως, εκτός των άλλων, έγινε επίσης γνωστή για την πρωτοπορία και την καινοτομία της. Είναι ίσως το μοναδικό ελληνικό νησί τόσο κοντά στη βιώσιμη ανάπτυξη, έχοντας υιοθετήσει μια σειρά από πράσινες πολιτικές που το κατέστησαν υπόδειγμα διαχείρισης περιβαλλοντικών θεμάτων από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Στα σχέδια του νησιού βρίσκονται: μονάδα ανακύκλωσης σκουπιδιών, οικολογικό χωριό 50 παραθεριστικών κατοικιών, κέντρο μεταποίησης βιολογικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων κ.α. Αναφορικά με την ηλεκτρική ενέργεια όμως, ο τοπικός πληθυσμός του νησιού, 500 περίπου νησιώτες, καλύπτει μέχρι σήμερα τις ανάγκες του σε ρεύμα μέσω υποβρύχιας διασύνδεσης με την Κω, όπου και λειτουργεί πετρελαϊκός σταθμός. Συνεπώς η ηλεκτρική κατανάλωση της Τήλου, περίπου 3GWh ετησίως, ικανοποιείται αποκλειστικά από εισαγόμενο πετρέλαιο, ενώ συχνές είναι οι βλάβες στο υποβρύχιο καλώδιο, επιβάλλοντας ολιγόωρες διακοπές της ηλεκτροδότησης μέχρι αποκατάστασης. Αυτό που το έργο «TILOS» (Technology Innovation for the Local Scale Optimum Integration of Battery Energy Storage) φιλοδοξεί να πετύχει σε συνεργασία με τους ανθρώπους της Τήλου, είναι αφενός η μεγιστοποίηση της κάλυψης των ηλεκτρικών αναγκών του νησιού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) σε συνδυασμό με την αυξημένη ασφάλεια τροφοδοσίας, αφετέρου η μετατροπή του νησιού σε πρότυπο δημιουργίας έξυπνων μικροδικτύων με βάση τη βέλτιστα συνδυασμένη χρήση και συνεργασία τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας, παραγωγής ΑΠΕ, τεχνικών διαχείρισης της ηλεκτρικής ζήτησης και υφιστάμενης ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Ταυτότητα του έργου
Επικεφαλής του έργου είναι η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. (πρώην ΤΕΙ Πειραιά). Το έργο ενώ φέρει εθνική ταυτότητα αποτελεί ταυτόχρονα πολυεθνική προσπάθεια με συμμετοχή συνολικά 13 ευρωπαϊκών εταίρων. Οι εταίροι του έργου προέρχονται από 7 διαφορετικές χώρες της Ευρώπης (Ελλάδα, Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ιταλία, Ισπανία). Από τη χώρα μας, εκτός από το ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. συμμετέχουν ο ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής του Δικτύου Διανομής), η γνωστή περιβαλλοντική ΜΚΟ WWF-Ελλάς και η ιδιωτική εταιρεία Eunice, με μακροχρόνια δραστηριότητα και εμπειρία στο χώρο των ΑΠΕ, στην Ελληνική αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά.

Στόχοι του έργου
Στo πλαίσιο αυτό θα αναπτυχθεί και θα λειτουργήσει στο νησί:

πρότυπος υβριδικός σταθμός παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας που θα αποτελείται από μεσαίας κλίμακας ανεμογεννήτρια 800kW,
μικρής κλίμακας φωτοβολταϊκό πάρκο 160kW
σύστημα αποθήκευσης ενέργειας συσσωρευτών (μπαταριών) με ενεργειακή χωρητικότητα 2.8 MWh.

Το πράσινο φως για τη λειτουργία του σταθμού έδωσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), η οποία ενέκρινε την έκδοση της Άδειας Παραγωγής στις 13 Μαΐου 2016, καθιστώντας έτσι τον υβριδικό σταθμό της Τήλου τον πρώτο του είδους του στην Ελλάδα, και μεταξύ των πρώτων σε όλη την Ευρώπη.
Εκτός από τον υβριδικό σταθμό, πρόκειται να εγκατασταθούν επίσης έξυπνοι μετρητές και συσκευές διαχείρισης της ζήτησης, τόσο στις κατοικίες του νησιού, όσο και σε άλλα, κεντρικά φορτία (όπως δημοτικά αντλητικά συγκροτήματα). Επιπλέον, θα αναπτυχθεί έξυπνο σύστημα ενεργειακής διαχείρισης για το συντονισμό των επιμέρους τμημάτων της εγκατάστασης και για την επίτευξη μέγιστης ενεργειακής αυτονομίας και εξισορρόπησης μεταξύ της μεταβλητής παραγωγής των ΑΠΕ και της ηλεκτρικής ζήτησης, με συμβολή επίσης των συσσωρευτών και της εφαρμογής τεχνικών διαχείρισης της ηλεκτρικής ζήτησης (π.χ. διακοπή ηλεκτροδότησης επιλεγμένων ελαστικών φορτίων σε περίπτωση ελλείμματος ενέργειας ή/και δυνατότητα ενεργοποίησης φορτίων, όπως οι ηλεκτρικοί θερμοσίφωνες, σε περίπτωση εμφάνισης πλεονάσματος ενέργειας ΑΠΕ).
Τέλος, μέσω της υφιστάμενης ηλεκτρικής διασύνδεσης, το έξυπνο μικροδίκτυο της Τήλου θα αλληλεπιδρά επίσης με το ηλεκτρικό σύστημα Κω-Καλύμνου, πραγματοποιώντας εισαγωγές και εξαγωγές ενέργειας σε μια προσπάθεια μεγιστοποίησης των οφελών που θα προκύψουν από τη λειτουργία του τόσο σε επίπεδο τοπικού δικτύου της Τήλου, όσο και σε επίπεδο ευρύτερου ηλεκτρικού συστήματος Κω-Καλύμνου. Η ολοκληρωμένη λύση του έργου «TILOS» περιγράφεται στο Σχήμα 1, ενώ στο χάρτη του Σχήματος 2 δίνονται τα κύρια σημεία της εγκατάστασης.

Η δυναμική του έργου
Hπρωτοπορία του έργου δεν εξαντλείται όμως στα τεχνικά χαρακτηριστικά του, καθώς είναι το πρώτο του είδους του που πραγματοποιείται στη Μεσόγειο, ενώ φιλοδοξεί να αποτελέσει το πρότυπο για εφαρμογή και σε άλλα νησιά της Ελλάδας. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι παρουσιάσθηκε ως το έργο ορόσημο για την Ελλάδα στον τομέα των ΑΠΕ στην 21η ιστορική παγκόσμια συνδιάσκεψη για το κλίμα στο Παρίσι (COP21), αναδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό τη συμβολή του στην προστασία του περιβάλλοντος, στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην ανάπτυξη και προώθηση καινοτόμων, αειφόρων ενεργειακών μοντέλων για την επίτευξη αυξημένης ενεργειακής αυτονομίας. Εξάλλου, καθώς το έργο TILOS δεν περιορίζεται μόνο στο νησί της Τήλου, στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης τα νησιά Pellworm- (Γερμανία), Graciosa (Πορτογαλία) και Κορσική (Γαλλία), με στόχο τη δημιουργία πλατφόρμας για μεταφορά τεχνογνωσίας και αξιοποίηση νέων ευκαιριών για την ανάπτυξη παρόμοιων συστημάτων και σε άλλα νησιά.
Συμπερασματικά, μακροπρόθεσμος στόχος του πρωτοποριακού αυτού πρόγραμματος για την Ευρώπη είνα να τεθούν οι βάσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη και αναπαραγωγή παρόμοιων συστημάτων σε νησιωτικές περιοχές και απομακρυσμένες κοινότητες αντιμέτωπες με ενεργειακά προβλήματα.

Η πρόοδος του έργου
Tο έργο έχει ήδη διανύσει τους πρώτους 18 μήνες, καταγράφοντας σημαντικά βήματα προόδου σε όλες τις επιμέρους ενότητες εργασίας υπό υλοποίηση. Τα πλέον σημαντικά επιτεύγματα συνοψίζονται στα ακόλουθα:

Έκδοση άδειας παραγωγής για τον πρώτο υβριδικό σταθμό ΑΠΕ με συμμετοχή συσσωρευτών στην Ελλάδα.
Ανάπτυξη πρότυπης, ενιαίας λύσης έξυπνου μετρητή - συσκευής διαχείρισης ζήτησης για τον έλεγχο επιλεγμένων ηλεκτρικών συσκευών σε επίπεδο νοικοκυριού και δοκιμαστική εγκατάσταση σε κατοικίες του νησιού.
Ανάπτυξη μοντέλων πρόγνωσης της ηλεκτρικής ζήτησης, της αιολικής παραγωγής και της Φ/Β παραγωγής.
Ανάπτυξη πρότυπου συστήματος συσσωρευτών-μετατροπέων με δυνατότητα πλήρως αυτόνομης λειτουργίας (χωρίς την παρουσία γεννήτριας diesel) μικροδικτύων με αποκλειστική χρήση ΑΠΕ.
Εγκατάσταση του κέντρου ελέγχου του συστήματος (SCADA) στο νησί και απομακρυσμένη συλλογή δεδομένων από τους υφιστάμενους μετεωρολογικούς σταθμούς και τους μετρητές ηλεκτρικής ζήτησης σε επίπεδο δικτύου.

Η δε εγκατάσταση των μονάδων ΑΠΕ αναμένεται να ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2017, οπότε και το έξυπνο μικροδίκτυο θα τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία για διάστημα ενός έτους, με σκοπό την αξιολόγηση διαφορετικών στρατηγικών ενεργειακής διαχείρισης που θα συμπεριλαμβάνουν την πλήρως αυτόνομη λειτουργία του νησιού με αποκλειστική χρήση ΑΠΕ, την ικανή αυτονόμηση του νησιού σε συνδυασμό με μερική αλληλεπίδραση με το σύστημα Κω-Καλύμνου (κυρίως εισαγωγές ενέργειας), και την ικανή αυτονόμηση του νησιού σε συνδυασμό την εφαρμογή στρατηγικών εμπορίας ενέργειας για τη μεγιστοποίηση του οικονομικού οφέλους μέσω εξαγωγής εγγυημένης ενέργειας προς το σύστημα Κω-Καλύμνου.

Άρθρο του κύριου Δημήτρη Ζαφειράκη, Δρ Ενεργειακού Μηχανικού και Υπεύθυνου Ερευνητικών
Προγραμμάτων του Εργ. Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας του Περιβάλλοντος

Σχολιάστε την είδηση