Το παρόν και το μέλλον

Τη σημασία του χρώματος στον κτιριακό τομέα, εξηγεί με το άρθρο του στο περιοδικό Πράσινο Σπίτι & Κτίριο, ο κ. Παύλος Ρίζος, Marketing manager της KRAFT Paints.

«Θέλω να μάθω ένα πράγμα. Τι είναι το χρώμα;». Ακόμη και ο μεγάλος Ισπανός ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο, που έχει μαγέψει τον κόσμο με τους πολύχρωμους πίνακές του, αναρωτήθηκε τελικά τι είναι το χρώμα.

Και στις ημέρες μας ακόμη, η έννοια του χρώματος είναι πολυδιάστατη. Στην καθημερινή μας ζωή, όταν λέμε χρώμα εννοούμε τόσο την απόχρωση, όσο και το υλικό με το οποίο βάφουμε τις επιφάνειες.

Επομένως, δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε το χρώμα μόνο ως ένα προϊόν, καθώς επιτελεί πολλές παραπάνω λειτουργίες από το να χρωματίζει απλά μια επιφάνεια.

Οι δύο κύριες λειτουργίες των χρωμάτων

Ξεκινώντας από το χρωματισμό μιας επιφάνειας, η κύρια λειτουργία που επιτελεί ένα χρώμα είναι η αισθητική. Το αποτέλεσμα οφείλεται στο συνδυασμό δύο στοιχείων, της απόχρωσης με την οποία έχουμε χρωματίσει και της γυαλάδας της τελικής επιφάνειας. Και τα δύο αυτά στοιχεία σχετίζονται άμεσα με το φως. Μην ξεχνάμε ότι η κάθε απόχρωση είναι προϊόν του φάσματος του φωτός. Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο κάθε απόχρωση αντανακλάται ή απορροφάται από την επιφάνεια στην οποία έχει εφαρμοσθεί, επηρεάζει το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Χρωματίζοντας λοιπόν τις επιφάνειες, λαμβάνουμε ένα νέο αισθητικό αποτέλεσμα, το οποίο συμβάλει στην εικαστική αναβάθμιση του χώρου αλλά και στην αλλαγή της διάθεσής μας. Σήμερα, μεγάλο ποσοστό των καταναλωτών βάφουν για λόγους αλλαγής διάθεσης, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη ανάγκη επαναβαφής ή πρόβλημα στην επιφάνεια.

Από το πρόβλημα στις επιφάνειες ξεκινά και η δεύτερη λειτουργία που επιτελούν τα χρώματα, η τεχνική. Εκτός από το χρωματισμό, ένα χρώμα έχει και τεχνικές ιδιότητες που βοηθούν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων και στη μελλοντική προστασία από αυτά. Το σύνηθες θέμα που μας πονοκεφαλιάζει είναι η διάρκεια της απόχρωσης στις επιφάνειες. Θέλουμε το χρώμα να μείνει για όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικό διάστημα αναλλοίωτο, χωρίς να αποχρωματιστεί ή να χάσει τη λαμπερή του όψη. Επιπλέον, θέλουμε να αποφύγουμε προβλήματα στις επιφάνειες όπως ξεφλουδίσματα ή σκασίματα, που οφείλονται σε διάφορες αιτίες (υγρασία, κακή προετοιμασία ή εφαρμογή), οι οποίες απαιτούν αντιμετώπιση και πρόληψη.

Τα βασικά ερωτήματα στην αγορά ενός χρώματος

Παραδοσιακά, όταν έρχεται η ώρα να βάψουμε, το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε είναι η απόχρωση. Σωστά. Η αλήθεια είναι ότι από εκεί ξεκινάμε γιατί το τελικό χρώμα στο οποίο θα είναι βαμμένη η επιφάνεια είναι αυτό που θα βλέπουμε και θα απολαμβάνουμε. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε ότι σημαντικό μέρος των πωλήσεων χρωμάτων είναι σε λευκή απόχρωση. Ειδικά στην Ελλάδα, το λευκό χρώμα έχει συνδυαστεί με τη φρεσκάδα και την καθαριότητα. Επίσης, έχει συνδεθεί με το φρεσκάρισμα και την έννοια της ανανέωσης, για να υποδεχθούμε την καλοκαιρινή περίοδο. Το λευκό αποτελεί ασφαλή επιλογή αλλά και διαχρονική αξία που ισορροπεί αρμονικά ανάμεσα στην παράδοση και τη μοντέρνα αισθητική.

Με την επιλογή της απόχρωσης όμως δεν τελειώνει η διαδικασία επιλογής και αγοράς ενός χρώματος. Ακόμη και αν πολλές φορές δεν το καταλαβαίνουμε, επεξεργαζόμαστε και αποφασίζουμε για όλους τους παρακάτω παράγοντες, πριν τελικά αγοράσουμε το χρώμα από το χρωματοπωλείο.

Ποιός θα βάψει;

Πλέον με την πρόοδο της τεχνολογίας στα χρώματα, είναι αρκετά εύκολο να βάψουμε μόνοι μας, καθώς αυτά είναι σχεδόν άοσμα και φιλικά στη χρήση. Αυτό αφορά φυσικά επιφάνειες χωρίς κάποιο εμφανές πρόβλημα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Σε περίπτωση που υπάρχει κάποια δύσκολη κατάσταση που απαιτεί αρκετή προετοιμασία και ειδική γνώση (χρώμα που έχει ξεφλουδίσει, σημάδια μούχλας, επιφάνεια που πρέπει να στοκαριστεί κ.ά.), η βοήθεια ενός επαγγελματία ελαιοχρωματιστή μπορεί να μας λύσει τα χέρια. Η επιλογή είναι δική μας και εξαρτάται από το πόσο «πιάνουν» τα χέρια μας.

Τι χρώμα πρέπει να αγοράσω;

Τα χρώματα γενικά κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το είδος επιφάνειας (τοιχοποιία, ξύλο, μέταλλο ή άλλου είδους επιφάνεια) και τη χρήση τους (εσωτερική ή εξωτερική χρήση). Καλό είναι να εμπιστευτούμε τη γνώμη ενός ειδικού (είτε επαγγελματία είτε στο σημείο πώλησης) για την επιλογή του είδους χρώματος, εκτός αν κατέχουμε συγκεκριμένες τεχνικές γνώσεις. Πριν αγοράσουμε χρώματα πρέπει να κάνουμε καλή επιθεώρηση των επιφανειών που σκοπεύουμε να βάψουμε για να διαπιστώσουμε τυχόν προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Έτσι, θα μπορέσουμε να αναζητήσουμε τα κατάλληλα υλικά (χρώμα ή υλικά για την προετοιμασία) ανάλογα με την κατάσταση ή ειδικές ανάγκες της επιφάνειας. Σε αυτό θα μας κατευθύνει επίσης και η χρήση των χώρων που θα βάψουμε. Για παράδειγμα, σε χώρους με υγρασία (κουζίνα ή μπάνιο) πρέπει να επιλέξουμε τα ειδικά αντιμυκητιακά χρώματα για να αντιμετωπίσουμε τα συνεχή προβλήματα υγρασίας και μούχλας. Σε πολυσύχναστους χώρους (σαλόνι ή διάδρομοι), που λερώνονται συχνά, η κατάλληλη επιλογή είναι χρώματα με μεγάλη πλυσιμότητα. Αντίστοιχα, για εξωτερικές επιφάνειες, πρέπει να επιλέξουμε το κατάλληλο χρώμα ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής. Σε περιοχές με μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές, τα ελαστομερή ακρυλικά χρώματα θα βοηθήσουν το χρώμα να μην εμφανίσει ρωγμές και τριχοειδή, ενώ σε παραθαλάσσιες ή νησιωτικές περιοχές, η υψηλή υγρασία επιβάλει τη χρήση ειδικών σιλικονούχων χρωμάτων, που αποτρέπουν τα σκασίματα και τη δημιουργία μούχλας.

Ποιό είναι το καλό χρώμα;

Δεν υπάρχει γενικός κανόνας για να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση. Το καλό χρώμα είναι σίγουρα όμως αυτό το οποίο έχουμε επιλέξει σωστά, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες ανάγκες μας (είτε αισθητικές είτε τεχνικές) και πραγματοποιεί αυτό που υπόσχεται. Για να επιλέξουμε σωστά, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τους παρακάτω παράγοντες:

Ευκολία χρήσης και εφαρμογής

Πλέον τα περισσότερα χρώματα είναι βάσεως νερού και δεν περιέχουν διαλύτες και επικίνδυνα χημικά. Αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν άοσμα, αραιώνονται με νερό και μπορούμε να τα εφαρμόσουμε εύκολα. Επιπλέον, μας επιτρέπουν, μετά το βάψιμο, να χρησιμοποιήσουμε άμεσα τους χώρους, αρκεί να έχει υπάρξει επαρκής αερισμός τους κατά τη διάρκεια εφαρμογής. Η πιο ασφαλής επιλογή είναι τα πιστοποιημένα οικολογικά προϊόντα που διαθέτουν όλες οι εταιρείες.

Επιπλέον, πρέπει να εξετάζουμε και την ευκολία εφαρμογής, καθώς «λύνει τα χέρια». Τα χρώματα με καλό δούλεμα (πόσο εύκολα εφαρμόζονται με το πινέλο ή ρολό, χωρίς να μας κουράζουν), μεγάλη καλυπτικότητα (πόσο εύκολα καλύπτουν το προηγούμενο χρώμα) και απόδοση (πόσα τετραγωνικά μέτρα ανά λίτρο καλύπτουν), βοηθούν να ολοκληρωθεί το βάψιμο γρήγορα και με αναλογικά επαρκή ποσότητα χρώματος, γλιτώνοντας έτσι χρόνο αλλά και χρήμα (σε υλικά ή εργατικά).

Aποτέλεσμα στο χρόνο

Αυτό είναι συνάρτηση της ποιότητας (και αντίστοιχα τιμής) των χρωμάτων. Γενικά, τα χρώματα στην Ελλάδα, ιδίως αυτά που παράγονται από ελληνικές βιομηχανίες χρωμάτων, είναι πολύ καλής ποιότητας και η διαφορά στην τιμή τους αφορά τη συχνότητα επαναβαφής. Για αποτέλεσμα με διάρκεια στο χρόνο, μπορούμε να επιλέξουμε ένα χρώμα καλής ποιότητας, καθώς θα αποσβέσει την αξία του σε βάθος χρόνου. Αντίθετα για συχνή επαναβαφή, μια πιο οικονομική λύση μπορεί να κάνει τη δουλειά.

Φυσικά, οι απαιτήσεις που θα έχουμε μετά την εφαρμογή, θα πρέπει να είναι ανάλογες της ποιότητας που έχουμε επιλέξει. Ωστόσο, όλα τα χρώματα από αξιόπιστες εταιρείες, καλύπτουν τις ελάχιστες απαιτήσεις διάρκειας και προστασίας (της απόχρωσης και του φιλμ χρώματος). Τέλος, σημαντικό κριτήριο είναι η εύκολη συντήρηση της βαμμένης επιφάνειας, χωρίς να αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά της. Για εσωτερικές επιφάνειες, είναι σημαντική η πλυσιμότητα -σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του κατασκευαστή- χωρίς να αλλοιώνεται η απόχρωση ή το φινίρισμα της επιφάνειας (από σημάδια λόγω συχνού πλυσίματος). Αντίστοιχα, για εξωτερικές τοιχοποιίες, ένα καλό χρώμα αποτρέπει τη συγκέντρωση σκόνης και ρύπων πάνω στην επιφάνειά τους, διατηρώντας τις καθαρές και λαμπερές για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Χρώματα νέας γενιάς

Σήμερα, με την πρόοδο της τεχνολογίας και τη μεγαλύτερη βαρύτητα που δίνουμε ως κοινωνία στο ευ ζην, τα χρώματα μπορούν να ξεφύγουν από τον ρόλο τους ως υλικά για αισθητική ή τεχνική αναβάθμιση των επιφανειών σε ένα κτίριο.

Πατενταρισμένες τεχνολογίες και καινοτομίες έχουν δημιουργήσει πλέον τα νέας γενιάς χρώματα, που μπορούν να επηρεάσουν την καθημερινότητα, την άνεση και την ποιότητα ζωής μας μέσα στα κτίρια.

Χρώματα εσωτερικής χρήσης που συμβάλουν στην υγιεινή ατμόσφαιρα

Γνωρίζετε ότι σύμφωνα με μελέτες η ατμόσφαιρα στο εσωτερικό ενός κτιρίου μπορεί να είναι έως και 100 φορές περισσότερο μολυσμένη από ότι η ατμόσφαιρα στο εξωτερικό περιβάλλον; Ρύποι και καυσαέρια που εγκλωβίζονται μέσα σε αυτό καθώς και η ύπαρξη άλλων δυσάρεστων συνθηκών (για παράδειγμα υγρασία, μικρόβια, βακτήρια, μύκητες, μούχλα) μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται μέσα σε αυτό.

Για αυτό το λόγο, κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά καινοτόμα χρώματα που συμβάλουν στην αντιμετώπιση όλων των παραπάνω καταστάσεων και τη δημιουργία μιας πιο υγιεινής ατμόσφαιρας μέσα στο χώρο που ζούμε ή εργαζόμαστε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα χρώματα με φωτοκαταλυτικές ιδιότητες. Με τη βοήθεια του φωτός (φυσικού ή ακόμη και τεχνητού), το χρώμα στην επιφάνεια του τοίχου ενεργοποιεί χημικές αντιδράσεις οι οποίες εξουδετερώνουν επικίνδυνους ρύπους και καυσαέρια, διασπώντας τα σε αβλαβή κατάλοιπα. Πρωτοποριακό!

Επιπλέον, υπάρχουν χρώματα τα οποία έχουν πιστοποιημένη αντιμικροβιακή και αντιμυκητιακή δράση. Με αυτό τον τρόπο αποτρέπουν τη δημιουργία μούχλας και μυκήτων και την εμφάνιση μικροβίων πάνω στις επιφάνειες, συμβάλλοντας στην καλύτερη υγιεινή των χώρων. Αυτά τα ειδικά χρώματα, με διπλή αντιμουχλική δράση, είναι ιδανικά για χώρους με μεγάλη υγρασία ή έλλειψη επαρκούς αερισμού ή φυσικού φωτισμού (όπως κουζίνες, μπάνια, W.C., υπόγεια κλπ).

Ενεργειακά χρώματα που θωρακίζουν ενεργειακά το κτίριο, χειμώνα – καλοκαίρι

Γνωρίζετε ότι το μεγαλύτερο μέρος της θέρμανσης ή ψύξης σε ένα κτίριο χάνεται μέσα από τους τοίχους και το ταβάνι; Αυτό συνεπάγεται συνεχή σπατάλη ενέργειας και κόστους. Τα λεγόμενα ενεργειακά χρώματα, το χειμώνα περιορίζουν την απώλεια θερμότητας από το εσωτερικό του κτιρίου προς το περιβάλλον ενώ το καλοκαίρι εμποδίζουν την ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών μέσα σε αυτό. Ως αποτέλεσμα, εξοικονομούμε ενέργεια και απολαμβάνουμε μια θερμικά άνετη ατμόσφαιρα μέσα στο κτίριο, χειμώνα-καλοκαίρι.

Θα πιστεύατε ότι υπάρχουν σήμερα και στην Ελλάδα χρώματα που κάνουν όλα αυτά; Και όμως διατίθενται στην ελληνική αγορά.

Οι κλιματολογικές συνθήκες και το αστικό περιβάλλον επιβάλουν να σκεφτόμαστε με μεγαλύτερη ευρύτητα τις πραγματικές μας ανάγκες και να αναζητούμε καινοτόμα χρώματα, που μπορούν να επηρεάσουν θετικά την καθημερινή μας ζωή, υγεία και άνεση, μέσα στα κτίρια που ζούμε ή εργαζόμαστε.

Χρώματα εξωτερικής χρήσης που εξοικονομούν ενέργεια

Το ζεστό ελληνικό καλοκαίρι φημίζεται για την έντονη ηλιοφάνεια και τις υψηλές του θερμοκρασίες. Δε θα ήταν φανταστικό το χρώμα, με το οποίο έχουν βαφεί οι εξωτερικοί τοίχοι του σπιτιού μας, να βοηθά στην εξοικονόμηση ενέργειας; Αυτά είναι τα λεγόμενα χρώματα υψηλής ανακλαστικότητας και τέτοια υπάρχουν ήδη στην ελληνική αγορά. Χάρη στην ειδική τους σύνθεση και το λαμπερό λευκό τους χρώμα, αντανακλούν σημαντικό μέρος της ηλιακής (UV) ακτινοβολίας, συμβάλλοντας στη μείωση της θερμοκρασίας των επιφανειών των εξωτερικών τοίχων το καλοκαίρι. Αυτό σημαίνει μικρότερες ανάγκες για ψύξη των αντίστοιχων εσωτερικών χώρων, άρα σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας!

Άρθρο του κ. Παύλου Ρίζου, Marketing manager της KRAFT Paints