Η θερμική προστασία του κτιριακού περιβλήματος αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα, στην επίτευξη μίας ορθολογικής ενεργειακής συμπεριφοράς του κτηρίου.
Τα ΣΣΕΘ αποτελούν μία ολοκληρωμένη λύση στην κατεύθυνση αυτή, για νέα και υφιστάμενα κτίρια, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία 2002/91/EC.
Ειδικότερα η χρήση τους:
- Ελαχιστοποιεί το πρόβλημα των θερμογεφυρών, μειώνει τις ενεργειακές απαιτήσεις για θέρμανση και βελτιώνει την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος.
- Περιορίζει τα λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα του κτιριακού περιβλήματος και παρέχει πολύ ικανοποιητική ευελιξία ως προς την τελική διαμόρφωση της όψης με πλήθος αρχιτεκτονικών επιλογών.
- Καθιστά εφικτή την τοποθέτηση μεγαλύτερου πάχους θερμομονωτικού υλικού χωρίς να χάνεται πολύτιμος εσωτερικός χώρος.
- Αποτελεί την οικονομικά σκοπιμότερη και λειτουργικά πιο ορθολογική λύση για τα μη θερμομονωμένα, ή πλημμελώς μονωμένα υφιστάμενα κτίρια.
Προοριζόμενη χρήση
Τα ΣΣΕΘ είναι σχεδιασμένα για χρήση σε δομικές τοιχοποιίες κτηρίων, νεόδμητων ή παλαιών, συμβατικής κατασκευής από τούβλα (κλασικά ή πορώδη), από σκυρόδεμα, πέτρα ή προκατασκευασμένα στοιχεία.
Επίσης υπό προϋποθέσεις μπορεί να εφαρμοστεί και σε ελαφρούς εξωτερικούς τοίχους από ξηρή δόμηση (τσιμεντοσανίδας ή άλλου αντίστοιχου πιστοποιημένου υλικού εξωτερικής εφαρμογής). Εφαρμόζονται σε κάθετες επιφάνειες, ορίζοντες (πιλοτή) και επικλινείς που δεν εκτίθενται απευθείας στα καιρικά φαινόμενα.
Αποτελούνται από μη φέροντα στοιχεία κατασκευής και προφανώς δεν συμβάλλουν στη δομική ευστάθεια των τοίχων που εφαρμόζονται, αλλά αυξάνουν τη διάρκεια ζωής, παρέχοντας καλύτερη προστασία από την διάβρωση και τις έντονες υγροθερμικές μεταβολές. Tα ΣΣΕΘ δεν προορίζεται να εγγυηθούν τη στεγανότητα του κτιρίου.
Η δομή των ΣΣΕΘ
Ο οδηγός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ETAG 004 ορίζει το ΣΣΕΘ ως μία κατασκευαστική διάταξη, η οποία αποτελείται από ένα προκατασκευασμένο θερμομονωτικό υλικό, το οποίο επικολλάται στον τοίχο και στερεώνεται μηχανικά μέσω βυσμάτων, προφίλ, ειδικών τεμαχίων κ.α. και το οποίο επικαλύπτεται με επίχρισμα (σοβάς).
Το επίχρισμα αποτελείται από μία ή περισσότερες στρώσεις που δημιουργούνται στο χώρο εργασιών, εκ των οποίων η μία περιέχει τον οπλισμό και διαστρώνεται απευθείας πάνω στις θερμομονωτικές πλάκες.
Επιλογές στήριξης
Η στήριξη των ΣΣΕΘ γίνεται ως επί το πλείστον με υδραυλικά κονιάματα επικόλλησης. Για ειδικές χρήσεις διατίθενται επίσης έτοιμες σε μορφή πάστας κόλλες διασποράς. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα βύσματα μηχανικής στήριξης.
Η τοποθέτηση βυσμάτων γίνεται σε μία ξεχωριστή φάση εργασιών και εξαρτάται από το μονωτικό υλικό, το υπόστρωμα, τη μορφή, το ύψος και την τοποθεσία του κτιρίου.
Το μονωτικό υλικό
Ως μονωτικά υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν πλάκες εξηλασμένης πολυστερίνης ή πλάκες πετροβάμβακα. Στην περιοχή που βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος χρησιμοποιούνται πλάκες εξηλασμένης πολυστερίνης ακόμη και αν το υπόλοιπο ΣΣΕΘ κατασκευάζεται με πετροβάμβακα.
Εξηλασμένη πολυστερίνη
Η κατασκευή ΣΣΕΘ στο κτιριακό περίβλημα που ξεκίνησε την δεκαετία του 1960 στη Γερμανία, αποτελεί σήμερα μια από τις βασικές τεχνικές λύσεις μόνωσης σε όλη την Ευρώπη.
Αρχικά η χρήση θερμομονωτικών πλακών Εξηλασμένης Πολυστερίνης (XPS) στα ΣΣΕΘ ήταν περιορισμένη, εξαιτίας και του μικρού τους πάχους και ως εκ τούτου καθώς οι κατασκευαστές χρησιμοποιούσαν υλικά όπως, η διογκωμένη πολυστερίνη (ΕPS, αναφερόμενη συχνά και ως απλό ή γραφιτούχο «φελιζόλ»), ο πετροβάμβακας για ιδιαίτερες απαιτήσεις πυροπροστασίας και ηχομόνωσης, ο φελλός κ.α. Τα τελευταία χρόνια όμως, με την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι παραγωγοί Εξηλασμένης Πολυστερίνης άρχισαν να παράγουν και μεγάλα πάχη, γεγονός που οδήγησε πολλές εταιρείες στη πιστοποίηση νέων καινοτόμων συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης με εξηλασμένη πολυστερίνη, που αποτελούν αδιαμφισβήτητα το μέλλον στα ΣΣΕΘ των αφρωδών μονωτικών.
Ιδιαίτερα χαρακτιριστικά
Ένα ενδεικτικό προϊόν εξηλασμένης πολυστερίνης είναι και το FIBRANxps ETICS GF, το οποίο και αποτελεί ένα ειδικό προϊόν σχεδιασμένο για κατασκευή ΣΣΕΘ. Χαρακτηρίζεται από την καθολική δομή κλειστών κυψελών που περιέχει, σε αντίθεση με άλλα αφρώδη μονωτικά που μόνο οι αφρώδεις κόκκοι τους επιδεικνύουν τη δομή κλειστών κυψελών.
Το γεγονός αυτό καθιστά την Εξηλασμένη Πολυστερίνη ένα εξαιρετικό υλικό ως προς την βασική ιδιότητα που χαρακτηρίζει τα θερμομονωτικά υλικά, τον Συντελεστή Θερμικής Αγωγιμότητας, λD. Όλοι οι παραγωγοί θερμομονωτικών υλικών υποχρεούνται να δηλώνουν στα τεχνικά τους φυλλάδια το συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας λD που μετριέται σύμφωνα με το πρότυπο που αφορά στο κάθε προϊόν, π.χ. το ΕΝ 13164 για την Εξηλασμένη Πολυστερίνη, το ΕΝ 13163 για τη Διογκωμένη Πολυστερίνη, ΕΝ 13162 για τον Πετροβάμβακα, κτλ.
Το ενδιαφέρον είναι ότι, ο τρόπος μέτρησης του λD διαφέρει για κάθε προϊόν. Έτσι, σε αντίθεση με άλλα υλικά, το πρότυπο ΕΝ 13164 που αφορά στην Εξηλασμένη Πολυστερίνη ορίζει ότι πρέπει να δηλώνεται ως λD η τιμή του συντελεστή μετά από τεχνητή γήρανση 25 ετών! Έτσι η Εξηλασμένη Πολυστερίνη FIBRANxps ETICS GF, ενώ αρχικά έχει λ=0,025-0,027 W/mK, μετά από τεχνητή γήρανση 25 ετών, ξαναμετριέται ο συντελεστής αυτός, οπότε προκύπτει ο δηλωμένος συντελεστής λD = 0,033-0,034 W/Mk. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, χρησιμοποιώντας Εξηλασμένη Πολυστερίνη σε ένα έργο έχουμε ένα μεσοδιάστημα 25 ετών, όπου επωφελούμαστε μιας καλύτερης ενεργειακής συμπεριφοράς, αφού ο συντελεστής λ της Εξηλασμένης Πολυστερίνης ξεκινάει αρχικά πολύ μικρός και αυξάνεται σταδιακά ως την τιμή λD μετά από 25 χρόνια! Παράλληλα, ως θερμοπλαστικό υλικό η Εξηλασμένη Πολυστερίνη επιδεικνύει εξαιρετική διαστατική σταθερότητα στις μεταβολές της θερμοκρασίας, απορροφά τις παραμορφώσεις που προέρχονται από τα κτίρια χωρίς κανένα πρόβλημα ρωγμών στα τελικά επιχρίσματα. Το ειδικό πιστοποιημένο για ΣΣΕΘ, προϊόν FIBRANxps ETICS GF με την «γκοφρέ» επιφάνεια, παρέχει ικανότητα συγκόλλησης στον τοίχο 40 τον./m2 (400 kPa) και η αντοχή σε πίεση 30 τόνους /m2 (300kPa, για 10% μεταβολή πάχους), γεγονός που προσδίδει σε σχέση με άλλα αφρώδη μονωτικά υψηλή μηχανική αντοχή, δηλαδή μεγαλύτερη αντοχή σε κρούση ή διάτρηση, μικρότερες απαιτήσεις για μηχανική στερέωση με βύσματα και δυνατότητα επικόλλησης επενδύσεων λεπτής στρώσης (π.χ. πέτρα, πλακίδια, κτλ.) με πολύ μεγαλύτερη ασφάλεια.
Πετροβάμβακας
Ο πετροβάμβακας είναι ένα φυσικό ινώδες προϊόν που προέρχεται από πετρώματα.
Οι πλάκες έχουν εξαιρετική διαστατική σταθερότητα, είναι χημικώς αδρανείς και οι ιδιότητες τους διατηρούνται αμετάβλητες στο χρόνο.
Σύμφωνα με τα μοντέλα ανάλυσης κύκλου ζωής, ο πετροβάμβακας είναι ένα θερμομονωτικό υλικό με μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε σχέση με τα αφρώδη μονωτικά.
Αποτελεί βασικό μονωτικό της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής καθώς ταυτόχρονα εξασφαλίζει:
- θερμομόνωση,
- ηχομόνωση,
- πυροπροστασία και
- παθητικό αερισμό.
Η επίδραση της υγρασίας
Η τιμή του λD είναι μια εργαστηριακή μέτρηση που αναφέρεται σε στεγνό προϊόν. Όλα τα θερμομονωτικά υλικά, μετά την τοποθέτηση τους στην κατασκευή, απορροφούν κάποια υγρασία από τη συμπύκνωση των υδρατμών του αέρα. Είναι κάτι το οποίο δεν είναι ορατό ούτε εύκολα αντιληπτό. Οι υδρατμοί συμπυκνώνονται στην κρύα εξωτερική πλευρά του θερμομονωτικού, που ονομάζεται «σημείο δρόσου», και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται ο συντελεστής λD και να μειώνεται η θερμομονωτική του ικανότητα του υλικού. Η Εξηλασμένη Πολυστερίνη είναι το υλικό της κατηγορίας των αφρωδών μονωτικών που παρουσιάζει τη μικρότερη υδατοαπορρόφηση. Επιπλέον, σύμφωνα με το Διεθνές Πρότυπο ΕΝ ISO 10456, λόγω της φύσης του υλικού, η Εξηλασμένη Πολυστερίνη εμφανίζει τη μικρότερη αρνητική επίδραση λόγω υγρασίας στη θερμομονωτική ικανότητά της, συγκριτικά με όλα τα αφρώδη μονωτικά. Συνεπώς, η Εξηλασμένη Πολυστερίνη είναι το αφρώδες θερμομονωτικό υλικό που εξασφαλίζει την μεγαλύτερη θερμομονωτική σταθερότητα έναντι της υγρασίας σε βάθος χρόνου!
Σύστημα επίχρισης
Αποτελείται από τη βασική στρώση που κατά τη διάρκεια της κατασκευής οπλίζεται με υαλόπλεγμα, το αστάρι και το τελικό έγχρωμο επίχρισμα σε διάφορες κοκκομετρικές διαβαθμίσεις.
Ως βασική στρώση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί υδραυλικό κονίαμα ή έτοιμη πάστα διασποράς.
¶ρθρο του Χρήστου Χατζηάστρου
Χημικός, MSc Χημείας Δομικών Υλικών
Υπ. Δρ. Πολιτικών Μηχανικών
Δ/νση Τεχνικής Υποστήριξης