Οικονομία με θέα!

Η ιστορία του γυαλιού βέβαια είναι αρκετά παλιά και ξεκινά από τα αρχαία χρόνια με τους πρώτους πολιτισμούς να το χρησιμοποιούν αρχικά σαν υλικό επιλογής για τα κομψοτεχνήματα τους. Σύντομα βέβαια φάνηκε η δυνατότητα εφαρμογής του και για άλλες χρήσεις, με τα κουφώματα να αποτελούν μια από τις πιο χρήσιμες και πρακτικές. Η διαδικασία αυτή που συνεχίζεται ακόμα και σήμερα με αμείωτο ρυθμό, έχει ενισχυθεί από συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις και καινοτομίες που ξεπερνούν κατά πολύ τις αρχικές του ιδιότητες.

Το «πάντρεμα» του γυαλιού με τα πρώτα κουφώματα, έδωσε τη δυνατότητα στα κτίρια να έχουν τη όψη και την αισθητική που βλέπουμε ακόμα και σήμερα. Έτσι από απλά αδιαφανή «κουτιά», φτάσαμε σε σημείο να έχουμε κατασκευές με πολύπλοκα σχήματα εξ ολοκλήρου καλυμμένες με γυαλί. Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν απλά τζάμια (γυάλινες επιφάνειες) τα οποία έδωσαν μια νέα διάσταση στο εσωτερικό των κτιρίων, με το φυσικό φωτισμό να αντικαθιστά τις δευτερογενείς εστίες φωτός (λάμπες, τζάκια κλπ). Όμως το σημαντικότερο ήταν ότι για πρώτη φορά οι άνθρωποι απολάμβαναν ένα ζεστό εσωτερικό περιβάλλον, καθώς η μόνωση του χώρου δεν ήταν απαραίτητο να συνοδεύεται και από συσκότιση. Στη συνέχεια με τη πάροδο των χρόνων και την πρόοδο της τεχνολογίας, το γυαλί έφτασε να έχει τη μορφή που συναντάμε σήμερα και οι χρήσεις του πολλαπλασιάστηκαν.

Όλα τα σύγχρονα συστήματα κουφωμάτων πλέον, ανεξαρτήτως υλικού (αλουμίνιο, ξύλο η PVC), χρησιμοποιούν υαλοπίνακες για να ολοκληρώσουν το σύνολο των δυνατοτήτων και εφαρμογών τους. Το πάχος των τζαμιών που χρησιμοποιούνται συνήθως κυμαίνεται από 4mm, έως και 12 mm. Τα τζάμια με πάχος από 4mm έως 6mm χρησιμοποιούνται σε κουφώματα που προορίζονται κυρίως για μη κατοικήσιμους χώρους και που δεν διαθέτουν θέρμανση ή ψύξη. Τέτοιοι χώροι είναι οι αποθήκες, τα διάφορα εργαστήρια, οι βιοτεχνίες και οι βιομηχανίες που ο αερισμός τους είναι απαραίτητος, ενώ η θέρμανση και η ψύξη μη συμφέρουσα. Από πάχη 8mm και πάνω οι υαλοπίνακες χρησιμοποιούνται κυρίως σε βιτρίνες καταστημάτων αφού είναι πιο ανθεκτικοί σε κρούση και σε εφαρμοζόμενη δύναμη.

 

Κατηγορίες με βάση το υλικό
Ας δούμε όμως τα είδη και τις εφαρμογές τους, ξεκινώντας αρχικά από το υλικό με το οποίο κατασκευάζονται. Ένας πρώτος διαχωρισμός μπορεί να γίνει ανάμεσα στο είδος της πρώτης ύλης που είναι το γυαλί και το ακρυλικό. Το γυαλί είναι ευρέως διαδεδομένο ενώ το δεύτερο συναντάται μόνο σε ειδικές εφαρμογές που θα εξετάσουμε ξεχωριστά αργότερα. Έτσι έχουμε υαλοπίνακες κοινούς, ημικρυσταλλικούς και κρυσταλλικούς :

• ΚΟΙΝΟΙ: Το κοινό διάφανο τζάμι είναι ο βασικός τύπος, από τον οποίο δημιουργούνται και οι υπόλοιποι με διάφορες προσμίξεις, ενισχύσεις και συνδυασμούς. Το πάχος του είναι 2 χλστ. Αυτός ο τύπος χρησιμοποιείται για κουφώματα χωρίς μεγάλες απαιτήσεις, με διαστάσεις πλαισίου έως 60 εκ. Έχει πολύ μικρή μηχανική αντοχή και παρουσιάζει ελαττώματα ως προς τη διαφάνεια του.
• ΗΜΙΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ. Για πλαίσια μεγαλύτερων διαστάσεων χρησιμοποιούμε υαλοπίνακες απλής ή διπλής λείανσης (ημικρυστάλλους) με πάχος 3-5 χλστ. Αυτοί έχουν μεγαλύτερη διαφάνεια και μηχανική αντοχή από το κοινό τζάμι.
• ΚΡΥΣΤΑΛΛΑ. Έχουν πάχος 5 χλστ., αυξημένες μηχανικές ιδιότητες και άριστη διαφάνεια. Χρησιμοποιούνται κυρίως σε βιτρίνες καταστημάτων και γυάλινες εξώπορτες ασφαλείας.

Ενεργειακοί υαλοπίνακες ή τζάμια (low-e):
Ο όρος «Ενεργειακοί Υαλοπίνακες» χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια ως ελεύθερη μετάφραση του όρου “Energy efficient glass” για να προσδιορίσει την κατηγορία εκείνη των υαλοπινάκων, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστικά που δυσχεραίνουν την μεταφορά της θερμότητας από την μία πλευρά στην άλλη, συντελώντας έτσι στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Για να επιτευχθεί αυτό, το γυαλί επιστρώνεται με διάφορα υπεροξείδια μετάλλων κατά τη διαδικασία παραγωγής του. Η επίστρωση αυτή δημιουργεί κάτι σαν προστατευτικό φιλμ και αποτελεί ουσιαστικά μια ασπίδα ασφαλείας που εμποδίζει σημαντικά τη θερμότητα να «περάσει» από το θερμό προς το ψυχρό μέρος. Τα ενεργειακά τζάμια δεν χρησιμοποιούνται ποτέ μόνα τους, δηλαδή ως μονά τζάμια αλλά πάντα σε πολυεπίπεδες κατασκευές, όπως τα διπλά και τριπλά τζάμια. 

 

Αποτελούνται συνήθως από ένα κρύσταλλο διάφανο και ένα ασφαλείας (triplex), ενώ το κενό αέρος ενδιάμεσά τους αντικαθίσταται από αέριο Argon. Η θερμομόνωση που επιτυγχάνεται με αυτό τον τρόπο στο χώρο γίνεται η μέγιστη δυνατή κι έτσι προσφέρει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Η χρήση των low-e τζαμιών γίνεται κυρίως σε οικίες και γραφεία, όπου η δαπάνη ψύξης και θέρμανσης παίζει σημαντικό ρόλο και η χρήση αυτού του τύπου τζαμιού μπορεί να επιφέρει αρκετή μείωση στο κόστος ψύξης και θέρμανσης.

Σε αυτή την κατηγορία υαλοπινάκων εστιάζεται σήμερα το ενδιαφέρον αλλά και η εξέλιξη της τεχνολογίας. Επειδή τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων από τις απώλειες των κτιρίων, οι ενεργειακοί υαλοπίνακες αποτελούν ένα «όπλο πρώτης γραμμής» στη μάχη αυτή. Τα οφέλη είναι τεράστια, με σημαντικότερο όπως αναφέρθηκε προηγουμένως τη μείωση των λειτουργικών εξόδων του κτιρίου σε θέρμανση και ψύξη. Είναι καλό να γνωρίζουμε πως στα κουφώματα δεν παίζουν ρόλο μόνο τα προφίλ, αν πρόκειται δηλαδή για Πλαστικά (η καλύτερα συνθετικά) PVC, για Αλουμινίου ή για Ξύλινα, αλλά και τα τζάμια που τα απαρτίζουν. 

 

Προφανώς τα ενεργειακά τζάμια έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα, αλλά βεβαίως και υψηλότερο κόστος, συνεπώς η τελική απόφαση είναι πάντα στα χέρια του καταναλωτή. Ενημερωτικά όμως περίπου το 30% της απώλειας θερμότητας σε ένα σπίτι οφείλεται στα ανοίγματα όπου τοποθετούνται κουφώματα, δηλαδή κατά βάση στα παράθυρα. Από το σύνολο του παραθύρου, στα κουφώματα τα προφίλ αποτελούν μόλις το 7% του ανοίγματος, ενώ το υπόλοιπο 93% αποτελείται από τα τζάμια, συνεπώς η πλειοψηφία των θερμικών απωλειών προκύπτει από εκεί. Είναι εύλογο επομένως αν κάποιος επιλέξει ενεργειακά τζάμια θα έχει σημαντικά οφέλη θερμομόνωσης.

Εν κατακλείδι, το πιο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι το ενεργειακό κρύσταλλο σε σύγκριση με ένα απλό διπλό έχει μέχρι και τριπλάσια απόδοση θερμομόνωσης.

 

Υαλοπίνακες από ακρυλικό υλικό
Αποτελούν μια ξεχωριστή κατηγορία διότι η πρώτη ύλη για την κατασκευή τους είναι το γνωστό μας Plexiglass. Πρόκειται για ένα διάφανο θερμοπλαστικό υλικό που συχνά λόγω το χαμηλού του βάρους και της ιδιότητας του ότι δεν θρυμματίζεται, χρησιμοποιείται εναλλακτικά του γυαλιού. Μάλιστα πολλές φορές αποκαλείται και ακρυλικό γυαλί. 

Πρωτοαναπτύχθηκε το 1928 εργαστηριακά σαν συνθετικό πολυμερές και από τότε καθιερώθηκε και έγινε γνωστό παγκοσμίως με την πρώτη του εμπορική ονομασία Plexiglass. Πρόκειται για ένα θερμομονωτικό υλικό που αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες και δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Είναι πιο διαφανές από το γυαλί, έχει μεγάλη αντοχή στη χρήση και δεν θρυμματίζεται. Προτιμάται συχνά εξαιτίας του μικρού του βάρους σε σχέση με το γυαλί, της ευκολίας του στο χειρισμό και την επεξεργασία του, καθώς και του σχετικά χαμηλού του κόστους. Για αυτούς ακριβώς τους λόγους χρησιμοποιείται κυρίως σε μεγάλες εφαρμογές αλλά και σε ειδικές κατασκευές ασφαλείας, καθώς η συνένωση πολλών στρωμάτων του προσδίδουν αλεξίσφαιρες ιδιότητες.

Κόστος ενεργειακών υαλοπινάκων
Είναι δεδομένο πως όσο καλά και ωφέλιμα και αν είναι τα ενεργειακά τζάμια, σίγουρα η τιμή τους παίζει σημαντικό ρόλο και επηρεάζει την απόφαση του καταναλωτή. Εκτός όμως από το αυξημένο κόστος που θα πρέπει να πληρωθεί εφάπαξ, πρέπει να συνυπολογιστεί και η εξοικονόμηση ενέργειας που θα επιτευχθεί για αρκετά χρόνια αφότου γίνει η τοποθέτηση. 

 

Για να γίνει αυτό περισσότερο κατανοητό ας εξετάσουμε το παρακάτω παράδειγμα:
Έστω ότι υπάρχει ένα διαμέρισμα γύρω στα 100 τ.μ, που στα κουφώματα κατά μέσο όρο έχει 10 με 12 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) επιφάνειας τζαμιών. Toκόστος των ενεργειακών υαλοπινάκων σήμερα κυμαίνεται από 60 έως 80 ευρώ το τ.μ. Ας υποθέσουμε ότι το κόστος για να εγκατασταθούν ενεργειακά τζάμια σε ένα τέτοιο σπίτι θα είναι περίπου 1.500 ευρώ μαζί με τις εργασίες αντικατάστασης. Από την άλλη όμως, σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), σε ένα σπίτι 100 τετραγωνικών στην Ελλάδα αν τοποθετηθούν ενεργειακά τζάμια, θα υπάρξει μείωση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας έως και κατά 7.400 kWh (κιλοβατώρες) τον χρόνο για τη θέρμανση και την ψύξη. Με τις τρέχουσες τιμές της κιλοβατώρας στη ΔΕΗ (€0.19/Kwh), το κόστος αυτής της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που εξοικονομείται, ανέρχεται περίπου στα 1400 € ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι θα έχει γίνει πλήρη απόσβεση πιθανόν σε 1με 2χρόνια.

Τέλος, εκτός βέβαια από το χρηματικό όφελος που μπορεί εύκολα να υπολογιστεί, υπάρχει και ένα σημαντικό όφελος προς το περιβάλλον. Και αυτό διότι καταναλώνεται λιγότερη ενέργεια και συνεπώς λιγότεροι φυσικοί πόροι για θέρμανση τον χειμώνα και ψύξη το καλοκαίρι. 

Ανεξάρτητα από την οικονομική δυσχέρεια των τελευταίων ετών, πάντως, είναι σημαντικό να κατανοήσει ο καταναλωτής πως όσα λεφτά επενδύει στην εξοικονόμηση ενέργειας τους σπιτιού του, θα τα κερδίσει στο πολλαπλάσιο σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Ο μόνος δρόμος πλέον προς την οικονομία είναι η εξοικονόμηση και οι ενεργειακοί υαλοπίνακες αποτελούν ένα από τα πιο φωτεινά παραδείγματα σε αυτό. Οι φυσικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι, οπότε ας θυμηθούμε ότι προστατεύοντας το περιβάλλον ουσιαστικά προστατεύουμε τη τσέπη μας.

 

Άρθρο του κ. Σταύρου Καραβασιλειάδη, Πολιτικού Μηχανικού της EcoHeating Hellas