Αρχικά θα πρέπει να τονιστεί η διαφορά μεταξύ των μονωτικών και των θερμομονωτικών χρωμάτων. Τα πρώτα παρέχουν απλά προστασία από την υγρασία, είναι κατά πλειοψηφία αδιαβροχοποιητικά, αντιμουχλικά και αντιμυκητιακά, ενώ χρησιμοποιούνται κυρίως για οριζόντιες επιφάνειες, όπως οι ταράτσες. Τα θερμομονωτικά χρώματα, γνωστά και ως ψυχρά ή ενεργειακά, εκτός από τα παραπάνω πλεονεκτήματα έχουν και θερμομονωτικές ιδιότητες. Σκοπός τους είναι η ανάκλαση του μεγαλύτερου μέρους της προσπίπτουσας στα δομικά στοιχεία του κτιρίου ακτινοβολίας και κατά συνέπεια την αποφυγή αυξημένης θέρμανσης των τοίχων. Με αυτό τον τρόπο η θερμότητα μένει έξω από το σπίτι.
Ενεργειακά χρώματα και με… το νόμο
Η αποτελεσματικότητα των ενεργειακών χρωμάτων έχει τονιστεί και από την ελληνική νομοθεσία (ΦΕΚ 1122 – 17/06/2008) , σύμφωνα με την οποία είναι υποχρεωτική η χρήση ψυχρών ενεργειακών χρωμάτων για τον εξωτερικό χρωματισμό κατακόρυφων τμημάτων κτιρίων που χρησιμοποιούνται από δημόσιες υπηρεσίες.
Οι έγχρωμες βαφές πρέπει να παρουσιάζουν ανακλαστικότητα χαμηλότερη ή ίση της ανακλαστικότητας του δώματος και πρέπει να φέρουν την ένδειξη «ψυχρές βαφές» . Παράλληλα πρέπει να παρουσιάζουν συντελεστή εκπομπής τουλάχιστον ίσο, ή μεγαλύτερο, από 0.8. Οι βαφές πρέπει να είναι πιστοποιημένες ως προς τα οπτικά τους χαρακτηριστικά από εγκεκριμένα εργαστήρια. Για τις οριζόντιες επιφάνειες είναι υποχρεωτική η χρήση ενεργειακών κονιαμάτων και επιχρισμάτων.
2 κατηγορίες θερμομονωτικών χρωμάτων
Τα θερμομονωτικά χρώματα μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες, τα προϊόντα νανοτεχνολογίας και τα προϊόντα που δημιουργούν ένα φιλμ προστασίας.
1η κατηγορία
Η νανοτεχνολογία ως επιστήμη έχει ως σκοπό την δημιουργία σωματιδίων ύλης με πολύ μικρό μέγεθος. Στην περίπτωση των ενεργειακών χρωμάτων τοποθετούνται στο χρώμα, κεραμικά/υαλικά σωματίδια πολύ μικρής διαμέτρου. Το εσωτερικό των σωματιδίων αυτών περιέχει αέρα, και με αυτό τον τρόπο αυξάνεται κατά πολύ η αντανακλαστικότητα της βαμμένης επιφάνειας.
Συγκεκριμένα, το κενό αέρος στο εσωτερικό των σωματιδίων δημιουργεί θερμομόνωση υψηλής αποδοτικότητας αντίστοιχη με αυτή που παρέχουν για παράδειγμα τα διπλά τζάμια. Διατίθενται στην αγορά σήμερα τόσο πλαστικά όσο και ακρυλικά χρώματα με νανοτεχνολογία, αλλά και ειδικά προσμικτικά τα οποία μπορούν να κάνουν οποιαδήποτε βαφή ενεργειακή. Χρησιμοποιούνται κυρίως σε εξωτερικούς χώρους
2η κατηγορία
Η δεύτερη κατηγορία ενεργειακών χρωμάτων είναι αυτά που δημιουργούν ένα ανακλαστικό φίλμ. Συνήθως αποτελούνται από κάποια συνθετική ρητίνη ή σιλικόνη ή σιλοξόνη. Αυτού του είδους τα χρώματα είναι τόσο εσωτερικού όσο και εξωτερικού χώρου, ενώ υπάρχουν τόσο σε πλαστικά όσο και σε ακρυλικά χρώματα. Σε αυτή τη περίπτωση με την εφαρμογή του χρώματος σχηματίζεται μια θερμομονωτική μεμβράνη, η οποία συνδυάζει την ανάκλαση της ηλιακής ακτινοβολίας με την αφύγρανση του χώρου.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα μειωμένα ποσοστά υγρασίας στους εσωτερικούς χώρους και κατά συνέπεια καλύτερη απόδοση της θερμομόνωσης και ενισχυμένη προστασία από μύκητες.
Μερικά είδη μπορεί να περιέχουν και μικροσωματίδια, παρόμοια με αυτά που συναντάμε στα χρώματα νανοτεχνολογίας, τα οποία αυξάνουν κατά πολύ την απόδοση του χρώματος.
Αν συγκρίνουμε ένα τυπικό θερμομονωτικό χρώμα με ένα κλασσικό επίχρισμα λευκού χρώματος ως προς τις παραμέτρους που προαναφέρθηκαν προκύπτει ο εξής πίνακας:
Kόστος & πλεονεκτήματα
Οι «ψυχρές βαφές» κοστολογούνται κατά 20-40% ακριβότερες από τις συμβατικές και κυμαίνονται από 2-5 ευρώ / τ.μ., ενώ οι αντίστοιχες συμβατικές κοστολογούνται στα 1-3 ευρώ / τ.μ.
Χρώματα και των δύο κατηγοριών υπάρχουν για διάφορες εφαρμογές, τόσο για τοιχοποιία, όσο και για μεταλλικές επιφάνειες, σκυρόδεμα και γυψοσανίδες.
Πλεονεκτήματα
- Η εφαρμογή του γίνεται ευκολά, με τη διαδικασία που ακολουθείται και στα συμβατικά χρώματα.
- Με μικρό κόστος μπορούν να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου. Πλέον και με την ένταξη τους στα λογισμικά ενεργειακής κατηγοριοποίησης, μπορεί να ελεγχθεί η απόδοση τους.
- Προσφέρουν αδιαβροχοποίηση, θερμομόνωση, αλλά και προστασία από μύκητες και υγρασία.
- Προσφέρονται για μεγάλη ποικιλία εφαρμογών, ανάλογα με τις ανάγκες του καταναλωτή.
- Μπορούν να αποτελέσουν στρώμα προστασίας για τη συμβατική μόνωση.
- Μειώνουν αισθητά το φαινόμενο της θερμικής νησίδας
Μειονεκτήματα
- Δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσουν τη συμβατική μόνωση
- Πρέπει να επιλεχθούν προϊόντα με την κατάλληλη πιστοποίηση. Προσοχή πρέπει να δίνεται σε χρώματα αμφιβόλου προελεύσεως και υπόσχονται υπερβολικές αποδόσεις.
- Κατά την εφαρμογή του χρώματος πρέπει να δίνετε ιδιαίτερη σημασία στις οδηγίες του κατασκευαστή και ιδιαίτερα στα συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία) που πρέπει να επικρατούν κατά την εφαρμογή του χρώματος.
- Διατίθενται κατά κύριο λόγο σε ανοιχτόχρωμες/ψυχρές αποχρώσεις.
- Πρέπει να επιλέγονται προϊόντας με υψηλή αντοχή σε γήρανση.
- Ιδιαίτερα στις οριζόντιες επιφάνειες για να έχουμε τα μέγιστα οφέλη, πριν την εφαρμογή θα πρέπει να καθαρίζονται από ρύπους και σωματίδια που έχουν καθίσει στην επιφάνεια.
Προϊόντα μόνωσης στην αγορά
Εκτός από τα ενεργειακά χρώματα, προσφέρονται στην αγορά και άλλα υλικά που μπορούν να προσφέρουν θερμομόνωση σε δομικά στοιχεία του κτιρίου, όπως ενεργειακά κονιάματα και ενεργειακοί σοβάδες. Επιπλέον των ενεργειακών χρωμάτων διατίθενται στην αγορά και τα οικολογικά χρώματα, τα οποία δεν φέρουν τα πλεονεκτήματα των ενεργειακών χρωμάτων, αλλά με την πιστοποίηση που έχουν υπόσχονται καλύτερη ποιότητα χρωμάτων, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στη διάρκεια ζωής τους. Επιπλέον προσφέρουν μεγάλη καλυπτικότητα και απόδοση, χαμηλά ποσοστά πτητικών οργανικών ενώσεων, ενώ τέλος, δεν περιέχουν βαρέα μέταλλά ή άλλες καρκινογόνες και τοξικές ουσίες.