Ανακύκλωση Φωτοβολταϊκών Πάνελ: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ είναι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας, καθώς η χρήση τους αυξάνεται εκθετικά παγκοσμίως. Από την άλλη, η ανάγκη για ανάπτυξη υποδομών ανακύκλωσης αυτών των πάνελ είναι επιτακτική. Η μέση διάρκεια ζωής των φωτοβολταϊκών πάνελ είναι γύρω στα 25 χρόνια, γεγονός που καθιστά τη διαχείριση των αποβλήτων τους μια πρόκληση για το μέλλον. Ας δούμε λοιπόν πώς μπορεί να γίνει η ανακύκλωσή τους και ποια είναι η κατάσταση σε διεθνές και ελληνικό επίπεδο.

Η σημασία της ανακύκλωσης των φωτοβολταϊκών πάνελ

Η χρήση των φωτοβολταϊκών πάνελ είναι σημαντική για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την ενίσχυση της καθαρής ενέργειας. Σήμερα, ο κόσμος παράγει πάνω από ένα τεραβάτ ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά. Αν και τα πάνελ συνήθως παράγουν περίπου 400W το καθένα, με πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια πάνελ εγκατεστημένα σε παγκόσμια κλίμακα, το πρόβλημα της ανακύκλωσης αναμένεται να γίνει πιο επιτακτικό όσο πλησιάζουμε στο 2050, όταν αυτά τα πάνελ θα ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους.

Η ανεπάρκεια των υποδομών ανακύκλωσης και η ανάγκη για συντονισμένη δράση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι εμφανής, καθώς οι φωτοβολταϊκοί πίνακες, όταν φτάσουν στο τέλος της ζωής τους, περιέχουν επικίνδυνα υλικά που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πάνελ διέπεται από την ευρωπαϊκή oδηγία WEEE (Waste Electrical and Electronic Equipment). Οι εταιρείες που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα είναι υποχρεωμένες να εξασφαλίσουν τη σωστή απόρριψη και ανακύκλωση των πάνελ στο τέλος της ζωής τους. Ωστόσο, οι υποδομές ανακύκλωσης για τα φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα είναι ακόμα περιορισμένες, ενώ η ανάπτυξη του τομέα της ανακύκλωσης φωτοβολταϊκών πάνελ σε βιομηχανικό επίπεδο βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο.
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν δύο εταιρείες στην Ελλάδα που ασχολούνται με την ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ:

Ανακύκλωση Φωτοβολταϊκών – Ανακύκλωση Ηλεκτρικών Συσκευών ΑΕ: εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες για την ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών συστημάτων και των εξαρτημάτων τους. Προσφέρει λύσεις για την ανακύκλωση πάνελ, αλλά και άλλων στοιχείων των φωτοβολταϊκών συστημάτων, όπως οι μετατροπείς και οι στήλες.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΕΕ:  εταιρεία πιστοποιημένη για την ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πάνελ, καθώς και άλλων ηλεκτρικών συσκευών και συστημάτων. Προσφέρει υπηρεσίες για την απόρριψη, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των πάνελ καθώς και των στοιχείων τους, όπως οι ηλεκτρονικές συσκευές που περιλαμβάνουν τα ηλιακά συστήματα.

Οι εταιρείες αυτές και άλλες, με την εφαρμογή κατάλληλων πρακτικών ανακύκλωσης, συνεισφέρουν στην αποφυγή της ρύπανσης και στη διαχείριση των αποβλήτων που προκύπτουν από την αποσυναρμολόγηση των φωτοβολταϊκών συστημάτων.



Παράδειγμα από τη Γαλλία: Η μονάδα ROSI

Η Γαλλία έχει προχωρήσει σε ένα πολύ σημαντικό βήμα για την ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πάνελ με την ίδρυση της μονάδας ROSI (Recycling of Solar Panels), η οποία έχει ως στόχο την ανακύκλωση του 99% των υλικών από τα παλιά φωτοβολταϊκά. Η μονάδα βρίσκεται στην πόλη Γκρενόμπλ και έχει κατασκευαστεί έτσι ώστε να επαναχρησιμοποιεί όχι μόνο το γυαλί και το αλουμίνιο των πάνελ, αλλά και πολύτιμα μέταλλα όπως το άργυρο και ο χαλκός, τα οποία μέχρι τώρα ήταν δύσκολο να ανακτηθούν.

Η επιτυχία της μονάδας αυτής δείχνει τον δρόμο για την πλήρη ανακύκλωση των πάνελ, και ο στόχος είναι μέχρι το 2050, τα τρία τέταρτα των υλικών που απαιτούνται για την κατασκευή νέων πάνελ να προέρχονται από την ανακύκλωση παλαιότερων φωτοβολταϊκών. Η μονάδα ROSI είναι η πρώτη στον κόσμο που έχει την ικανότητα να ανακυκλώνει πλήρως τα υλικά των φωτοβολταϊκών με τέτοιο ποσοστό απόδοσης.

Τι περιλαμβάνει η ανακύκλωση φωτοβολταϊκών

Η ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ δεν αφορά μόνο τα πάνελ, αλλά και όλα τα εξαρτήματα που τα συνοδεύουν. Η διαδικασία ανακύκλωσης περιλαμβάνει την αποσυναρμολόγηση και επαναχρησιμοποίηση διαφόρων υλικών, όπως:
-Πάνελ: Το κύριο μέρος των φωτοβολταϊκών, συνήθως κατασκευασμένο από γυαλί και πυρίτιο.
-Μετατροπείς: Οι συσκευές που μετατρέπουν τη DC (συνεχές ρεύμα) σε AC (εναλλασσόμενο ρεύμα).
-Ηλεκτρονικά μέρη: Όπως τα καλώδια και τα πλαίσια, που μπορεί να περιλαμβάνουν αλουμίνιο ή άλλα ανακυκλώσιμα υλικά.
-Μπαταρίες (αν υπάρχουν): Σε συστήματα με αποθήκευση ενέργειας, οι μπαταρίες πρέπει να ανακυκλώνονται με κατάλληλες μεθόδους για να αποφεύγεται η ρύπανση από τα υλικά τους.

Αυτό σημαίνει ότι η ανακύκλωση φωτοβολταϊκών πάνελ περιλαμβάνει ολόκληρο το σύστημα και όχι μόνο τα ίδια τα πάνελ, και έχει ως στόχο τη μέγιστη επαναχρησιμοποίηση των υλικών, μειώνοντας την ανάγκη για νέα εξόρυξη πρώτων υλών και τη ρύπανση του περιβάλλοντος.

Ανάγκη… coming soon στην Ελλάδα, η ανακύκλωση Φωτοβολταικών

Η ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ αποτελεί κλειδί για τη διατήρηση της βιωσιμότητας των ηλιακών συστημάτων και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ηλιακής ενέργειας. Όσο αυξάνεται η χρήση των φωτοβολταϊκών πάνελ, τόσο επιτακτικότερη γίνεται η ανάγκη για την ανάπτυξη αποτελεσματικών συστημάτων ανακύκλωσης σε διεθνές και τοπικό επίπεδο, με το παράδειγμα της Γαλλίας να δείχνει τον δρόμο για το μέλλον.

Στην Ελλάδα, η υιοθέτηση τέτοιων πρακτικών είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, αλλά η ανάγκη για τη δημιουργία ισχυρών υποδομών ανακύκλωσης φωτοβολταϊκών πάνελ είναι σαφής. Η συνέχιση της προσπάθειας για τη βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων φωτοβολταϊκών πάνελ είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας.