Το βιοαέριο και τα παράγωγά του είναι τα υποσχόμενα πράσινα καύσιμα που αναμένεται να αντικαταστήσουν το φυσικό αέριο. Ο Παναγιώτης Κούγιας, ερευνητής του ΕΛΓΟ- Δήμητρα, εξηγεί τις προοπτικές του βιοαερίου.
Στην Κοζάνη κτηνοτροφικά απόβλητα αξιοποιούνται για να δώσουν δωρεάν λίπασμα στο έδαφος, στο Λαγκαδά κοπριά και κτηνοτροφικά απόβλητα φωτίζουν και θερμαίνουν κάποια νοικοκυριά της περιοχής. Συνολικά 42 μονάδες βιοαερίου λειτουργούν στη χώρα μας, με τον Σύνδεσμο Παραγωγών Βιοαερίου να διεκδικεί εδώ και χρόνια το νομοθετικό πλαίσιο και την οικονομική υποστήριξη που τους λύνει τα χέρια να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους. Ο Παναγιώτης Κούγιας, ερευνητής του Ελγο- Δήμητρα, εξηγεί τις προοπτικές του πράσινου καυσίμου.
Πράσινο καύσιμο αντί για φυσικό αέριο
Την εποχή της πράσινης μετάβασης και των μεγάλων επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο στόχος για το 2030 είναι η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, οι επιστήμονες δημιουργούν εναλλακτικές στις ΑΠΕ για τις μέρες άπνοιας και συννεφιάς που σίγουρα μπορεί να αξιοποιήσει η βιομηχανία αξιοποιώντας τα ίδια της τα απόβλητα: απορρίματα από γαλακτοκομικές μονάδες, αυγοπαραγωγούς, μονάδες ζωικής παραγωγής, ακόμα και δασικά υπολείμματα, η απομάκρυνση των οποίων μειώνει τον κίνδυνο πυρκαγιάς.
Όπως αναφέρει ο κ. Κούγιας: «Το βιοαέριο είναι μια τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί και υπάρχει εμπορικά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Στο κομμάτι της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, το βιοαέριο μπορεί να βοηθήσει καθώς παράγει ένα ενεργειακό μείγμα με μεθάνιο, οι καύσεις του οποίου μας δίνουν ηλεκτρική και θερμική ενέργεια. Με τεχνολογίες με τις οποίες αναβαθμίζουμε την ποιότητα του βιοαερίου, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το βιομεθάνιο ως υποκατάστατο του φυσικού αερίου που προέρχεται από ορυκτούς πόρους». Η αντικατάσταση του φυσικού αερίου ακόμη δεν έχει γίνει, όμως μελέτη δείχνει ότι έως το 2050 το βιοαέριο θα μπορούσε να θερμαίνει 15 εκ. σπίτια ετησίως στη Βρετανία.
Πώς παίρνουμε πράσινα καύσιμα από απόβλητα
Ποια είναι, όμως, η διαδικασία με την οποία τα απόβλητα μπορούν να προσφέρουν θέρμανση και ηλεκτρισμό; «Το βιοαέριο είναι ένα αέριο που προέρχεται από αναερόβια χώνευση, δηλαδή ζύμωση αποβλήτων. Αυτό το μείγμα περιλαμβάνει περίπου 60% μεθάνιο και 40% διοξείδιο του άνθρακα. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι απορριπτώμενο, δεν καίγεται, ενώ το μεθάνιο είναι το χρήσιμο προϊόν που μπορεί να καεί σε ένα σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού θερμότητας και να μας δώσει ηλεκτρική και θερμική ενέργεια. Αυτό συμβαίνει ήδη στη χώρα μας, όπου η εγκαταστημένη ισχύς, δηλαδή η παραγωγή βιοαερίου από μονάδες είναι κοντά στα 60 MW. Έχουμε δυο ειδών μονάδες, αυτές που αξιοποιούν αγροτοβιομηχανικά απόβλητα και αυτές που βρίσκονται μέσα στις εγκαταστάσεις της επεξεργασίας λυμάτων, τα αστικά απόβλητα».
Πόσο πράσινο είναι το νέο καύσιμο;
Σύμφωνα με τον ειδικό, το ενεργειακό αποτύπωμα του νέου καυσίμου που προκύπτει είναι ουδέτερο. «Το βιοαέριο είναι ένα παράδειγμα κυκλικής οικονομίας. Έχει ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα, γιατί ουσιαστικά ανακυκλώνουμε τον άνθρακα. Δεν παράγεται παραπάνω άνθρακας από εκείνον που υπάρχει στα απόβλητα, απλά ανακυκλώνεται.
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή της αλυσίδας, που είναι τα απόβλητα. Τα απόβλητα έχουν ένα κομμάτι άνθρακα μέσα. Εμείς επεξεργαζόμαστε τα απόβλητα, παράγουμε το βιοαέριο που μετά καίγεται καθώς και το λεγόμενο χωνεμένο απόβλητο. Αυτό είναι πλούσιο σε ανόργανα θρεπτικά συστατικά και επανέρχεται στο χωράφι ως εδαφοβελτιωτικό, δηλαδή λίπασμα. Κατόπιν επεξεργασίας, το απόβλητο δίνει το λίπασμα και ένα αέριο που προσφέρει θερμότητα και ηλεκτρισμό. Σήμερα η θερμότητα χρησιμοποιείται και για ιδιοκατανάλωση πχ. για θέρμανση των χωνευτών της μονάδας.
Θέρμανση και ηλεκτρισμός
«Ένα 40-50% της ενέργειας που παράγουν οι μονάδες βιοαερίου είναι θερμική. Αν είναι απομακρυσμένες οι μονάδες, η θερμότητα μπορεί να διοχετευτεί σε κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Για χρήση μέσα στον αστικό ιστό είναι κάπως δύσκολο, λαμβάνοντας υπόψη ότι μια τέτοια μονάδα συνήθως βρίσκεται σε απομακρυσμένες περιοχές. Ωστόσο, έχουμε θέρμανση κτιρίων κοντά στη μονάδα πχ. σε ένα χωριό που γειτνιάζει με τη μονάδα».
Οι μονάδες παραγωγής βιοαερίου στην Ελλάδα υπάρχουν και δικεδικούν να δραστηριοποιηθούν και με το πράσινο υδρογόνο. Στη συνέχεια του αφιερώματος τις επόμενες μέρες, θα δούμε ποιο είναι το νομοθετικό πλαίσιο που αναμένουν και ποια είναι τα success stories που αποδεικνύουν ότι τα βιοκαύσιμα μπορούν να έχουν μια θέση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.